امروز با موضوع بررسی آیا به زن ناشزه مهریه تعلق می‌گیرد؟ همراه با شما هستیم.
نشوز اصطلاحی در فقه و حقوق اسلام است به معنی تمکین نکردن، نافرمانی و عدم ایفاء وظایف زناشویی از سوی یکی از زوجین است. اگرچه معمولاً نشوز فقط به نافرمانی زن از طریق عدم تمکین به شوهر اشاره دارد اما نافرمانی شوهر نیز در متون فقهی نشوز نامیده می‌شود هرچند اصطلاح تمکین در مورد شوهر استفاده نمی‌شود.
تمکین یکی از تکالیف زن در برابر شوهر به شمار می‌رود که به دو نوع «تمکین خاص» و «تمکین عام» تقسیم می‌شود. تمکین خاص به برآوردن درخواست‌های جنسی شوهر و تمکین عام به انجام وظایف خانوادگی، اطاعت از شوهر و پذیرفتن ریاست شوهر بر خانواده است.
وظیفه تمکین عام ایجاب می‌کند که زن نظرات مرد در مورد تربیت فرزندان، امور خانوادگی، و کارها و روابط اجتماعی خود را بپذیرد و از آن اطاعت کند
در صورت عدم تمکین زن و بروز نشوز، زن حق خود را در دریافت نفقه از دست می‌دهد. و اما نشوز تاثیری بر مهریه نخواهد داشت و زن تحت هر شرایطی استحقاق مطالبه مهریه را خواهد داشت.
نکات مهم آیا به زن ناشزه مهریه تعلق می‌گیرد؟
- تحت چه شرایطی به زن نصف مهریه تعلق می‌گیرد؟
- حق حبس چه تاثیری در روند مطالبه مهریه دارد؟
- مهریه زنی که به سن قانونی نرسیده است چگونه باید مطالبه شود؟
آیا مرد می‌تواند زن ناشزه را تنبیه نماید؟
همه صاحب نظران مسلمان تنبیه زن را در حدی جایز می‌دانند که هیچ گونه آسیبی مانند جراحت، سیاهی، کبودی و حتی قرمزی به بدن او وارد نشود و از سویی دیگر طبق نظری هم حکم نشوز از افراد نهی از منکر می‌باشد،البته امام راحل در تحریرالوسیله می‌نویسد که شوهر باید ابتدا او را موعظه کرده، سپس قهر کرده و در رختخواب به او پشت کند، آن‌گاه رختخوابش را جدا کند و در نهایت او را کتک بزند در زدن او باید به مقداری که احتمال تأثیر بدهد اکتفاء کند (و زائد بر آن مقداری که غرض حاصل می‌شود جائز نیست و اگر به آن مقدار غرض حاصل نشد) و باید این رفتار فقط به نیت اصلاح باشد نه مقصد داغ دل گرفتن و انتقام از او، و اگر در اثر کتک جنایتی بر بدن زن وارد شده باشد شوهر بایستی دیه آنرا بپردازد.
با توجه به رویکرد فعلی جهان در خشونت زدایی علیه زنان نگارنده هرگز تنبیه را برای پاسخ نشوز پیشنهاد نمی‌نماید و خواننده گرامی آگاه است که تنبیه هم بار روانی منفی دارد و می‌تواند باعث مشکلات عدیده و طرح شکایات کیفری گردد.
در صورت نشوز زن برای مرد چه حقی ایجاد می‌شود؟
در نظام حقوقی ایران شوهر حق دارد در صورت نشوز زن به دادگاه خانواده مراجعه نماید و از دادگاه در خواست صدور «گواهی الزام به تمکین» کند. هرچند این عمل مورد انتقاد واقع شده چون اجبار به تمکین و جلوگیری از نشوز کاری نیست که نیروی قضایی و امنیتی توان اجرای آن را داشته باشند.
حکم دادگاه و نیروی پلیس توانایی هم‌بستر کردن زن با شوهرش را ندارند و جسورانه‌ترین کاری که یک مأمور می‌تواند انجام دهد انتقال اجباری زن به خانه شوهر است که البته این هم میسر نیست.
اما برای نگهداشتن او در خانه و اجبار او به اطاعت و خوش‌رویی با همسر دادگستری ابزاری ندارد. تنها فایده‌ای که اثبات نشوز برای برخی از مردان دارد تحت شرایطی می‌تواند اخذ اجازه ازدواج مجدد باشد.
آیا در صورت نشوز مرد(زوج) زن حق دارد مقابله به مثل کند؟
اگر نشوز شوهر آشکار گشت بدین‌سان که حقوق واجب زن را از قبیل: قسم، نفقه و… ادا نکرد، زن حق مطالبه دارد و می‌تواند شوهر را موعظه کند. اگر شوهر اجابت نکرد، نزد حاکم از وی شکایت کند و حاکم وی را به ادای حقوق الزام می‌کند. زن نمی‌تواند با شوهر قهر کند یا او را کتک زند.
اما آیات سوره نساء و تحریم دلالت دارد که دو حق فوق فقط برای مردان است. البته قطعاً زن می‌تواند در صورت عدم اجرای وظایف از سوی مرد الزام او را از حاکم بخواهد ولی حق مقابله به مثل ندارد.
در چه صورتی زن حق نشوز دارد؟
اگر زن مانع مشروع و عذر موجهی برای عدم تمکین داشته باشد می‌تواند از شوهرش تمکین نکند. برای مثال در ماده۱۱۲۷ قانون مدنی آمده که اگر شوهر بعد از عقد مبتلا به یک بیماری مقاربتی شود زن حق دارد از نزدیکی با او خودداری کند
در قوانین ایران نیز پذیرفته شده که زن در صورت عدم پرداخت نفقه می‌تواند به دادگاه مراجعه و الزام شوهر به پرداخت نفقه را بخواهد و اگر شوهر حاضر به پرداخت نفقه نباشد یا ناتوان از پرداخت باشد می‌تواند از دادگاه درخواست اجبار او را به طلاق کند.
البته به جز نفقه تکالیف دیگر شوهر مانند حسن معاشرت، تشیید مبانی خانواده، حق قسم و نزدیکی اصولاً از نوعی نیستند که دادگاه بتواند شوهر را به آن‌ها مجبور کند، پس زن تنها می‌تواند برای الزام شوهر به طلاق اقدام کند.
حق حبس چه تاثیری بر مهریه زن دارد؟
تنها زمانی که زن می‌تواند از تمکین مرد خودداری کند زمانیست که مرد از پرداخت مهریه خودداری کند. این حق که نوعی «حق حبس» معروف به «حق امتناع زوجه» است بنا به نظر مشهور تا قبل از زفاف یا اولین آمیزش جنسی است، ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی در این موردمقرر نموده است: زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
وکیل مدافع نشوز و گرفتن مهریه در ایران
اگر نیاز به خدمات مشاوره حقوقی و داوری در مباحث نشوز و مهریه عقد نکاح یا سایر موارد دارید جهت مشاوره تلفنی و حضوری با وکیل پایه یک دادگستری در خصوص موضوعات کیفری، حقوقی، ملکی، خانواده، مطالبه مهریه، نفقه، و …مشاوره آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، مطالعه پرونده توسط وکیل پایه یک دادگستری، از روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی 19 و روزهای پنجشنبه از ساعت 9 الی 15 با موسسه حقوقی بین المللی مهر پارسیان تماس بگیرید.
- 021-88799562
- 021-88795408
- 021-88796143
در صورت ضرورت و فوریت موضوع و درخواست وکیل خارج از ساعات یاد شده با شماره همراه اعلامی تماس حاصل فرمایید.
09120067665
گروه وکلای مهر
سلام اگر زن از نزدیکی با مردی که بیماری مقاربتی واگیردار دارد خودداری کند ناشزه است؟
سلام
اگرچه در شرع و قانون به تمکین زن در مقابل شوهر به شدت تاکید شده است اما در صورتی که مردی دارای بیماری مقاربتی باشد و احتمال سرایت به زن نیز وجود داشته باشد، زن می تواند از تمکین در برابر مرد خودداری نماید و چنین زنی ناشزه محسوب نمی شود و نفقه وی نیز بدین علت قطع نمی گردد.