جرم قاچاق اسلحه

با بررسی ماهیت، شرایط، مجازات و مرجع صالح رسیدگی به جرم قاچاق اسلحه و مهمات نظامی همراه شما هستیم.

جنگ‌ها شرایطی را برای انباشت سلاح، اغلب خارج از کنترل مستقیم دولت، ایجاد می‌کنند. پایان جنگ‌ها منجر به خروج غیرقانونی این سلاح‌ها به دست گروه‌های جنایت کار و شورشی در داخل و خارج از کشور‌های مبارز می‌شود.گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته اغلب برای انجام فعالیت‌های خود به وجود سلاح متکی هستند. به صورت تقریبی قاچاق اسلحه به طور انحصاری یک منبع درآمد مکمل و نه اولیه برای تعداد کمی از گروه های جنایتکار سازمان یافته است. بیشتر گروه‌ها از طریق سایر فعالیت‌های مجرمانه وارد تجارت قاچاق اسلحه می‌شوند که ممکن است ارتباطات، آگاهی از مسیرهای موجود و زیرساخت‌های مرتبط با قاچاق سلاح را ارائه دهد.

به طور عمده سلاح‌ها و گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته درگیر در قاچاق سلاح از کشورهای فروپاشیده شده ناشی از دوران جنگ سرد و پسا دوران جنگ سرد بلوک شرق و شرق اروپا، سرچشمه می‌گیرند. باندها، گروه ها و تشکیلات غیرقانونی نیز در قاچاق اسلحه دست دارند و شعبه هایی را در بیشتر نقاط دنیا دارند گروه های جنایتکار سازمان یافته از مسیرهای مجرمانه موجود برای تردد سلاح استفاده می کنند.

به نسبت خطر بالای مرتبط با قاچاق سلاح به عنوان یک عامل بازدارنده برای گروه های جنایتکار سازمان یافته عمل می کند. با این حال، درجایی که تقاضا وجود دارد، مجرمان از آسیب‌پذیری‌های زنجیره‌های تامین قانونی برای به دست آوردن سلاح و مهمات سوء استفاده می‌کنند.

قاچاقچی

شخص یا اشخاصی که مبادرت به انجام قاچاق می‌کنند را قاچاقچی می‌گویند.

قاچاق سازمان یافته

منظور جرمی است که با برنامه ریزی و هدایت گروهی و تقسیم کار توسط یک گروه به نسبت منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم قاچاق، تشکیل یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم قاچاق منحرف شده است صورت می گیرد.

قاچاقچی حرفه‌ای

منظور شخصی است که بیش از 3 بار مرتکب جرم قاچاق شود.

جرم قاچاق اسلحه و مهمات

منظور وارد کردن سلاح، مهمات، اقلام و مواد تحت کنترل آن ها به صورت غیرقانونی و قاچاق به کشور و یا خارج نمودن آن ها از کشور به طور غیرمجاز، به تعبیر دیگر قاچاق اسلحه و مهمات به  جابجایی غیرقانونی سلاح‌ها یا مهمات غیرمجاز گفته می‌شود.

تجارت (قاچاق) غیرقانونی سلاح و مهمات

تجارت غیرقانونی سلاح و مهمات عبارت است از؛ انتقال و فروش اسلحه و سلاح(کل یا اجزای آن ها) بر خلاف مقررات ملی و بین-المللی موجود، که این شامل ساخت، تهیه غیرقانونی یا غیرمجاز و گردش کنترل نشده اسلحه و سلاح در داخل و خارج از مرزهای ملی است .شبکه بین المللی تجارت غیرقانونی اسلحه نه تنها گسترده است بلکه پرسود نیز هست. اما حتی برآورد ارزش آن نیز دشوار است. اما آنچه واضح است این است که جنبه های اقتصادی مهم ترین نقش را ایفا می کنند، درحالی که اخلاق و حقوق بشر به طورکل امری حاشیه ای هستند.

منابع اصلی سلاح های قاچاق

به طور عمده منابع اصلی سلاح های قاچاق به شرح ذیل عبارتند از؛

• استفاده مجدد سلاح های خنثی شده.
• دزدی و سرقت.
• سوءاستفاده(اختلاس) در فروش قاچاق سلاح و مهمات توسط مقام های نظامی و دولتی مسئول.
• فروش قانونی سلاح و مهمات در بازار غیرقانونی، ازجمله دارک نت، توسط افراد فاقد مسئولیت.
• استفاده مجدد سلاح های گرم ارتش یا پلیس از کار افتاده.
• تبدیل تپانچه ها به اسلحه جنگی.

اقسام سلاح و مهمات نظامی که سازمان های قاچاقچی و جنایتکار با آن سر و کار دارند

به طورکلی سلاح ها و مواد منفجره ای که سازمان های قاچاقچی و جنایتکار و افراد درگیر در ساخت، نگهداری و قاچاق غیرقانونی مواد منفجره سر وکار دارد، به شرح ذیل عبارتند از؛

سلاح سرد

وسایل،آلات و ادواتی كه بر خلاف اسلحه‌های گرم در اثر استفاده، صدا، شعله و حرارت ایجاد ننموده و اصابت آن ها به بدن منجر به ایجاد پارگی، خونریزی، از كارافتادن موقت یا دائم اعضا و در آخر آسیب جسمی و روحی یا فوت می‌شود.

سلاح سرد جنگی

سلاحی كه از آن در نیروهای مسلح برای نبرد تن به تن و دفاع شخصی استفاده می‌گردد، از قبیل؛ سرنیزه قابل نصب روی سلاح جنگی و كارد سنگر و تیر و كمان غیرمتعارف.

سلاح گرم

سلاحی كه با استفاده از نیروی گاز باروت یا به صورت دستی مسلح شده و توانایی پرتاب یك یا چند گلوله را به صورت تك تیر و یا رگبار دارد و به3دسته ذیل قابل تقسیم می‌باشد؛

سلاح گرم سبك(سلاح كوچك)

سلاحی كه برای استفاده انفرادی طراحی و ساخته شده و توسط یك نفر قابل حمل و بهره‌برداری است و به2نوع ذیل قابل تقسیم می‌باشد؛

نوع اول) سلاح گرم سبك خودكار

به طورمعمول سلاحی كه دارای مكانیزم آتش حداقل دو وضعیتی(ضامن ـ شلیك) می‌باشد و با خشاب یا نوار فشنگ‌گذاری شده و خروج پوكه به صورت خودكار توسط مكانیزم سلاح انجام می‌شود.

نوع دوم) سلاح گرم سبك غیرخودكار

سلاحی كه توانایی یك بار شلیك با فشردن ماشه را داشته و اغلب فشنگ‌گذاری آن به صورت دستی انجام و پوكه آن به صورت دستی از سلاح خارج می‌شود.

سلاح گرم نیمه سنگین

سلاحی كه به وسیله2یا3نفر خدمه استفاده می‌شود و بعضی از انواع آن می‌تواند توسط یك نفر حمل و استفاده شود.

سلاح گرم سنگین

ادوات و تجهیزاتی كه حمل و نقل آن ها به بیش از3نفر نیروی انسانی یا امكانات لجستیكی نیاز دارد و هدایت آتش آن ها توسط سامانه‌های جانبی انجام می‌شود.

سلاح جنگی

سلاحی كه فقط توسط نیروهای مسلح استفاده و به سه دسته سبك، نیمه سنگین و سنگین تقسیم می‌شود.

سلاح شكاری

سلاحی گرم و سبك كه به منظور شكار، حفاظت از احشام و مزارع، آموزش و مسابقه به كار می‌رود و به انواع ساچمه‌زنی، خفیف‌های بلند و گلوله‌زنی غیرخودكار كه خارج از سازمان رزم نیروهای مسلح می‌باشد.

مهمات

ظرف هایی با اشكال و ابعاد معین كه محتوای باروت یا پیشرانه‌ای مشخص برحسب نوع مشخصات سلاح می‌باشد كه بر اثر فعال شدن توسط مكانیسم اسلحه می‌تواند پرتابه همراه خود را به فاصله تعیین شده پرتاب كند. مهمات هر سلاح با كالیبر یا نام آن اسلحه معرفی می‌شود. در بعضی انواع مهمات به منظور ایجاد تركش و تخریب از موادمنفجره یا محترقه آتش‌زا استفاده می‌شود از قبیل؛ نارنجك دستی یا تفنگی، انواع مین ضدنفر و مین ضدتانك و انواع بمب‌ها.

سلاح لیزری

سلاحی كه توسط آن امواج همسان تقویت شده از جنس نور به شكل ممتد یا متناوب تولید می‌شود و توانایی از بین بردن، آسیب‌رسانی و از كارافتادگی موقت یا دائم انسان یا موجودات زنده یا اشیاء را دارد.

شبه سلاح

وسایلی كه به دلیل شباهت ظاهری و كاربردی، می‌توانند به منظور سوءاستفاده و اقدام مجرمانه جایگزین سلاح گرم شوند، از قبیل؛ انواع كلت‌های گازی ساچمه‌زن و تولید صدا و انواع اسلحه‌ صوتی با فركانس‌های مختلف.

سلاح آموزشی

سلاحی كه به نحوی در آموزش تیراندازی استفاده می‌شود، از قبیل؛ اسلحه‌های ورزشی، گلوله‌زن، ساچمه‌زن و خفیف.

سلاح بیهوش‌كننده

به طورکلی سلاحی كه برای تزریق مواد بیهوش كننده به حیوانات از آن ها استفاده می‌شود و در آن كپسول حاوی مواد بیهوش‌كننده با فشار هوای فشرده به سمت هدف پرتاب شده و با مكانیزم بعدی، عمل تزریق انجام می‌پذیرد.

قطعه های مؤثر در سلاح

قطعه های اصلی سلاح كه می‌توانند به تنهایی و یا در كنار قطعه های دیگر ماهیت سلاح یافته و آن را آماده استفاده كنند و به-طورعمده شامل؛ لوله، بدنه، حامل گلنگدن و سیستم چكاننده كامل در سلاح‌های جنگی و لوله، كوپ و مخزن سلاح در سلاح‌های شكاری می‌باشند.

اقلام و مواد تحت كنترل

اقلام، موادو تجهیزاتی كه تولید، ساخت، مونتاژ، واردات، صادرات، ترانزیت(عبور)، ترخیص، حمل، نگهداری و هرگونه معامله آن ها تحت كنترل می‌باشد از قبیل؛ انواع مواد محترقه، ناریه، منفجره، شیمیایی، رادیواكتیو، میكروبی، گازهای بی‌هوش ‌كننده، بی‌حس‌ كننده، اشك‌آور، شوك‌دهنده‌ها و تجهیزات نظامی و انتظامی.

موادمحترقه

موادی كه در ساختمان مولكولی آن ها اكسیژن كافی برای سوختن آن ها وجودداشته و عملاً در موقع سوختن نیاز به اكسیژن بیرون از خود ندارند. این مواد بر اثر تحریك با سرعت یك سانتی‌متر بر ثانیه و پایین‌تر و ایجاد گرمای زیاد و شدید سوخته و اگر در محیط بسته قرار داشته باشند، سوختن آن ها با انفجار همراه است، از قبیل؛ انواع باروت، مواد نورافشانی، وسایل آتش‌بازی و منورها.

مواد ناریه

موادی كه با سرعت بسیار بالا بدون نیاز به اكسیژن محیط در اثر تحریك، وارد واكنش سوختن شدید یا انفجار می‌شود.

مواد منفجره

موادی كه در ساختمان مولكولی آن ها اكسیژن كافی برای سوختن آن ها وجود داشته و به ضربه، اصطكاك و حرارت به شدت حساس بوده و در اثر تحریك با سرعت وارد واكنش انفجاری شده و انرژی بسیار بالایی كه با انفجار همراه است آزاد می‌كنند و شامل مواد منفجره نظامی كه در ساخت محصولات نظامی به كار می‌رود، از قبیل؛ نیتروگلیسیرین، تی ان تی و سی چهارC)۴)و موادمنفجره غیرنظامی كه در فعالیت‌های استخراج معدن و پروژه‌های عمرانی استفاده می‌شوند، از قبیل؛ دینامیت، آنفو و امولایت می‌گردند.

مواد شیمیایی

موادی كه برای كشتن، ایجاد جراحت شدید یا ناتوان كردن افراد از طریق تأثیرات فیزیولوژیكی در عملیات‌های تروریستی به-كاربرده می‌شوند مانند؛ گازهای شیمیایی تابون و مارین، عوامل عصبی، خفه‌كننده و تاول‌زا كه به عنوان عوامل شیمیایی هم شناخته می‌شوند یا به دلیل خاصیت اكسیدكنندگی بالا به عنوان تأمین‌كننده اكسیژن موردنیاز در ساخت تركیبات محترقه و منفجره به كار می‌روند، از قبیل؛ نیترات‌ها، پركلرات‌ها و پراكسیدها.

مواد رادیواكتیو(پرتوزا)

مواد هسته‌ای و چشمه‌های پرتوزا كه به دلیل پرتوزایی، تحت نظارت‌های قانونی قرار می‌گیرند.

مواد میكروبی

موادی كه تسری‌دهنده باكتری‌ها(مانند؛ سیاه زخم، بوتولیس و طاعون)، ویروس‌ها(مانند؛ كریمه،كنگو و تب كیو)، قارچ‌ها(مانند؛ آفلاتوكسین‌ها) و انگل‌هایی می‌باشند كه خاصیت بیماری‌زایی بالا، ناتوان‌كنندگی قوی و مهلك برای همه موجودات زنده دارند و به طوركلی هرگونه سوءاستفاده از عوامل بیولوژیك و فرآورده‌های آن ها كه سلامت یا ساختار انسان‌ها، منابع طبیعی و حتی اهداف غیرزنده را تهدید نموده و مخل امنیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی گردد.

گازهای اشك‌آور، بی‌هوش‌كننده و بی‌حس‌كننده

گازهایی كه موجب تحریك و سوزش شدید به همراه آب ریزش از چشم و بینی، اختلال تنفسی و ناتوانی موقت جسمانی می‌شوند و به دلیل خاصیت ناتوان‌كنندگی، در ساخت تجهیزات دفاع شخصی و ضد شورش از قبیل افشانه‌ها استفاده می‌شوند.

شوك‌دهنده‌ها(شوكرها)

هر نوع وسیله‌ای كه انواع انرژی الكتریكی و غیرالكتریكی را به صورت شوك به بدن انسان وارد می‌كند و فرد را دچار بی‌حركتی و ناتوانی موقت می‌نماید.

تجهیزات نظامی

تجهیزات و اقلام خاص مورد استفاده توسط نیروهای مسلح در مأموریت‌های نظامی از قبیل؛ دوربین‌های حرارتی و دید در شب، بی‌سیم‌های نظامی و هواپیماهای شناسایی بدون سرنشین.

تجهیزات انتظامی

تجهیزات و اقلامی كه در مأموریت‌های نیروی انتظامی به منظور تأمین امنیت جامعه و افراد استفاده می‌شوند از قبیل؛ دست بند، باتوم و چراغ‌های گردان هشداردهنده و یا طبق ضوابط برای دفاع شخصی در اختیار افراد قرار می‌گیرد از قبیل؛ افشانه اشك‌آور.

دسته بندی سلاح و مهمات نظامی

پیرو گزارش هیأت کارشناسان دولتی سازمان ملل متحد، سلاح و مهمات نظامی را از هم متمایز و تفکیک نمود و تعریفی که از این نوع سلاح و مهمات ارائه داد، چنان شفاف ‌و دقیق‌ است که به صورت بین‌المللی پذیرفته شده است و دسته بندی که به شرح ذیل ارائه کردند عبارتند از؛

1. سلاح و مهمات نظامی کوچک؛ ریوالورها(شش لول یا هفت‌تیر)، پیستل‌های خودبارگذار، تفنگ‌ها، کارابین‌ها، مسلسل-دستی، تفنگ‌های تهاجمی و مسلسل‌های سبُک،که برای استفاده شخصی طراحی شده‌اند.
2. سلاح و مهمات نظامی سبک؛ مسلسل سنگین، نارنجک‌اندازهای دستی و سوارشده.
3. سلاح و مهمات نظامی سنگین؛ پدافندهای هوایی قابل حمل، توپ‌های ضدتانک قابل حمل، توپ‌های بدون لگد، سیستم‌های موشکی ضدهوایی قابل حمل و خمپاره ‌اندازهای کالیبر کمتراز ۱۰۰میلی‌متر که برای استفاده توسط چند شخص به عنوان یک واحد نظامی طراحی شده‌اند.
4. مهمات و موادمنفجره که یک بخش مکمل از اسلحه‌های کوچک و سلاح‌های سبک در درگیری هستند.

سلاح و مهمات

طبق قانون مقصود از سلاح و مهمات به شرح ذیل عبارتند از؛

1. انواع سلاح های گرم و سرد جنگی و شکاری اعم از گلوله‌زنی و غیرگلوله‌زنی و مهمات مربوط به آن ها است.
2. هم چنین اسلحه لیزری و آن دسته از شبه ‌سلاح هایی که به دلیل مشابهت و کاربرد، قابلیت جایگزینی سلاح را دارند.
3. اقلام و مواد تحت کنترل عبارت از؛ انواع موادمحترقه، ناریه، منفجره اعم از نظامی و غیرنظامی، شیمیایی، رادیواکتیو، میکروبی، گازهای بیهوش‌کننده، بی‌حس‌کننده و اشک‌آور و شوک‌دهنده‌ها(شوکرها) و تجهیزات نظامی و انتظامی است.

موارد استفاده از سلاح و مهمات نظامی قاچاق

به طورکلی موارد استفاده از سلاح و مهمات نظامی قاچاق و غیرقانونی بنا به شرایط مختلف در موارد ذیل است؛

• جرم

عمده استفاده از سلاح های قاچاق، جهت ارتکاب است، ویژگی آن ها این است که این نوع تسلیحات قابل ردیابی نیستند و در نتیجه یافتن عاملان آن دشوارتر می شود و البته هیچ محدودیتی در بازار غیرقانونی وجود ندارد.

• درگیری های مسلحانه

از عومل مؤثر در رشد و شعله ور شدن چراغ درگیری های مسلحانه در مناطق بحرانی و جنگی، عرف، هنجارها بین المللی درباره تجارت غیرقانونی تسلیحات نظامی است، تجارت غیرقانونی(قاچاق) سلاح و مهمات نظامی به بازیگران در مناطق درگیری فرصتی می‌دهد تا منابع خود را با اسلحه و مهمات، پرداخت مبالغ هنگفت یا مبادله آن ها با منابع طبیعی گران بها مثل طلا و الماس، تکمیل کنند. این منجر به کسب و کار سودآور برای تاجران سلاح های غیرقانونی می شود.

• دفاع از خود

در دولت های مبتنی بر قانون اساسی مدرن این دولت است که انحصار خشونت را در اختیار دارد، یعنی این که دولت به تنهایی مجاز است در چارچوب قوانین حاکم و فقط توسط نهادهایی که به طور خاص برای این منظور ایجاد شده اند، از خشونت فیزیکی استفاده کنند، نهادهای قضایی، انتظامی و امنیتی است که هدف آن ها پذیرش قانون توسط مردم است و در مقابل نیاز شهروندان به دفاع از خود زمانی به وجود می آید که بدانند دولت به تنهایی قادر به محافظت از آن ها نیست. میزان پذیرش چنین«دفاع از خود» توسط جامعه از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.

بازیگران اصلی قاچاق سلاح و مهمات نظامی

درواقع همان بازیگرانی که در تجارت قانونی قاچاق تسلیحات نظامی مشارکت دارند، درتجارت غیرقانونی اسلحه نیز مشارکت دارند؛ تولیدکنندگان، تجار، مقام های دولتی و مصرف کنندگان نهایی. با این حال، شبکه های مخفی برای تجارت غیرقانونی اسلحه معمول هستند. این شبکه ها متشکل از تولیدکنندگان، دلالان اسلحه، کسانی که اسلحه حمل می کنند و به کاربر نهایی می-فروشند.

منشاء تأمین سلاح و مهمات نظامی قاچاق

اغلب این تسلیحات نظامی از زمان پایان جنگ سرد که تعداد زیادی از این سلاح های مستعمل در بازار جهانی موجود است، درگذشته برای طرف های متخاصم در جنگ های داخلی در شرق و غرب مورد استفاده قرار می گرفت و اغلب آن ها، تسلیحاتی است که از انبارهای دولتی نیز به سرقت رفته و می روند و دوباره فروخته می شوند.

هم چنین با کمک مقام های دولتی فاسد، تجار و دلالان اسلحه نیز موفق به انحراف و اعلام مجدد سلاح های قانونی و ثبت شده برای صادرات می شوند. گاهی اوقات، اسلحه ها نیز به صورت محلی به عنوان سلاح های دست ساز تولید می شوند.

این معاملات غیرقانونی اسلحه اغلب در ازای منابع طبیعی، کالاهای کشاورزی و موادمخدر منعقد می شود.

به ویژه دلالان سلاح و مهمات نظامی سودجویان واقعی هستند، فقدان قوانین بازدارنده در سطوح ملی و بین المللی، سرکوب و محاکمه این دلالان را دشوار می  کند، زیرا آن ها فقط به عنوان تسهیل کننده جرم عمل می کنند و به شخصه هیچ معامله ای انجام نمی دهند.

اما سایر بازیگران عرصه قاچاق تسلیحات نیز مثل تولیدکنندگان، ناوگان حمل‌ونقل‌ها و مقام های فاسد دولتی نیز از این امر سود می‌برند.

مجازات مرتکب قاچاق سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری

هرکس مرتکب قاچاق سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری اقدام کند، به ترتیب ذیل به  مجازات حبس تعزیری محکوم می‌شود؛

• سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری، به حبس از 6 ماه تا 2 سال،
• سلاح گرم سبک غیرخودکار، به حبس از 2 تا 5 سال،
• سلاح گرم سبک خودکار، به حبس از 5 تا 10 سال،
• سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین به حبس از10 تا 15 سال.

مجازات مرتکب قاچاق قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری

هرکس مرتکب قاچاق قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری اقدام کند، به ترتیب ذیل به  مجازات حبس تعزیری محکوم می‌شود؛

• مهمات سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری، به حبس از 6 ماه تا 2 سال،
• مهمات یا قطعات مؤثر سلاح گرم سبک غیرخودکار، به حبس از 2 تا 5 سال،
• مهمات یا قطعات مؤثر سلاح گرم سبک خودکار، به حبس از 5 تا 10 سال،
• مهمات یا قطعات مؤثر آن سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین، به حبس از10 تا 15 سال.

مجازات جرم ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری قاچاق

هرکس نسبت به ارتکاب جرم ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری قاچاق اقدام کند، به ترتیب ذیل به مجازات حبس تعزیری محکوم می‌شود؛

• سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری، به حبس از 6 ماه تا 2 سال،
• سلاح گرم سبک غیرخودکار، به حبس از 2 تا 5 سال،
• سلاح گرم سبک خودکار، به حبس از 5 تا 10 سال،
• سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین، به حبس از10 تا 15 سال.

مجازات جرم ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع مهمات یا قطعات مؤثر آن سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری قاچاق

هرکس نسبت به ارتکاب جرم ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع مهمات یا قطعات مؤثر آن سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری قاچاق اقدام کند، به ترتیب ذیل به مجازات حبس تعزیری محکوم می‌شود؛

• مهمات سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری، به حبس از 6 ماه تا 2 سال،
• مهمات یا قطعات مؤثر سلاح گرم سبک غیرخودکار، به حبس از 2 تا 5 سال،
• مهمات یا قطعات مؤثر سلاح گرم سبک خودکار، به حبس از 5 تا 10 سال،
• مهمات یا قطعات مؤثر سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین، به حبس از10 تا 15 سال.

مجازات معامله، خریداری، نگهداری، حمل غیرمجاز سلاح گرم یا سردجنگی یا سلاح شکاری

هرکس به طور غیرمجاز سلاح گرم یا سردجنگی یا سلاح شکاری را خریداری، نگهداری یا حمل نماید یا با آن ها معامله دیگری انجام دهد، به ترتیب ذیل به حبس تعزیری محکوم خواهدشد؛

• سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری؛

1. حبس از 91 روز تا 9 ماه،
2. یا جزای نقدی از 15میلیون تا 50 میلیون ریال.

• سلاح گرم سبک غیرخودکار؛

1. حبس از 6 ‌ماه تا 2 سال،
2. یا جزای نقدی از 30 میلیون تا 120 میلیون ریال.

• سلاح گرم سبک خودکار؛

حبس از2 تا5 سال.

• سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین؛

حبس از5تا10 سال.

مجازات معامله، خریداری، نگهداری یا حمل غیرمجاز قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم یا سردجنگی یا سلاح شکاری

هرکس به طور غیرمجاز قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم یا سردجنگی یا سلاح شکاری را خریداری، نگهداری یا حمل نماید یا با آن ها معامله دیگری انجام دهد، به ترتیب ذیل به حبس تعزیری محکوم خواهدشد؛

• قطعات مؤثر یا مهمات سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری؛

1. حبس از 91 روز تا 9 ماه،
2. یا جزای نقدی از 15میلیون تا 50 میلیون ریال.

• قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم سبک غیرخودکار؛

1. حبس از 6 ‌ماه تا 2 سال،
2. یا جزای نقدی از 30 میلیون تا 120 میلیون ریال.

• قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم سبک خودکار؛

حبس از2 تا5 سال

• قطعات مؤثر یا مهمات سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین؛

حبس از5تا10 سال

مجازات تعمییر غیرمجاز اسلحه

هرکس به طور غیرمجاز حرفه خود را تعمیر سلاح قرار دهد، به مجازات ذیل محکوم خواهدشد؛

• سلاح گرم جنگی حبس تعزیری از 6 ماه تا 3 سال،
• سلاح شکاری به جزای نقدی از 100تا 250 میلیون ریال.

مجازات عدم تمدید پروانه حمل سلاح شکاری

دارنده پروانه حمل سلاح شکاری مکلف است پس از انقضاء مدت به تمدید پروانه اقدام نماید و اگر ظرف 3 ماه پس از پایان مدت به تمدید آن اقدام ننماید، سلاح غیرمجاز تلقی می‌شود و مرتکب به جزای نقدی از30 تا 60 میلیون ریال محکوم می‌گردد.

مجازات تغییر در کالیبر، لوله و آلات متحرک هر نوع سلاح

هرکس مبادرت به تغییر در کالیبر، لوله و آلات متحرک هر نوع سلاح بنماید، به جزای نقدی از 30 میلیون تا 120میلیون ریال محکوم می‌شود و اگر تغییر به درخواست مالک اسلحه یا متصرف آن صورت بگیرد، متقاضی نیز به مجازات مباشر محکوم می‌شود.

مجازات جعل در شماره یا نشانه هر نوع سلاح

هرکس مبادرت به جعل در شماره یا نشانه(آرم) سلاح بنماید، به جزای نقدی از 30 میلیون تا 120 میلیون ریال محکوم می‌شود و اگر جعل به درخواست مالک اسلحه یا متصرف آن صورت بگیرد، متقاضی نیز به مجازات مباشر محکوم می‌شود.

مجازات مرتکب قاچاق اقلام یا مواد تحت کنترل

هرکس مرتکب قاچاق اقلام یا مواد تحت کنترل شود، به شرح ذیل به مجازات تعزیری محکوم خواهدشد؛

الف ـ مواد رادیواکتیو یا میکروبی، به حبس از 25 تا 30 سال،

ب ـ مواد منفجره نظامی یا شیمیایی، به حبس از 5 تا 10 سال،

پ ـ مواد ناریه یا منفجره غیرنظامی،

1. به حبس از 2 تا 5 سال،
2. جزای نقدی 1 تا 2 برابر ارزش مواد کشف شده،
3. و اگر هدف از ارتکاب جرم مقاصد غیرامنیتی از قبیل بهره‌برداری غیرمجاز از معادن باشد، به حبس از 6 ماه تا 2 سال،

ت ـ گازهای بی‌حس‌کننده، بیهوش‌کننده و اشک‌آور به حبس از 2 تا 5 سال،

ث ـ مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها(شوکرها) به حبس از 6 ماه تا 2 سال.

مجازات مرتکب ساخت و مونتاژ اقلام یا مواد تحت کنترل

هرکس مرتکب ساخت و مونتاژ اقلام یا مواد تحت کنترل شود، به شرح ذیل به مجازات تعزیری محکوم خواهدشد؛

الف ـ موادرادیواکتیو یا میکروبی، به حبس از 25 تا 30 سال،

ب ـ موادمنفجره نظامی یا شیمیایی، به حبس از 5 تا 10 سال،

پ ـ موادناریه یا منفجره غیرنظامی،

4. به حبس از 2 تا 5 سال،
5. جزای نقدی 1 تا 2 برابر ارزش مواد کشف شده،
6. و اگر هدف از ارتکاب جرم مقاصد غیرامنیتی از قبیل بهره‌برداری غیرمجاز از معادن باشد، به حبس از 6 ماه تا 2 سال،

ت ـ گازهای بی‌حس‌کننده، بیهوش‌کننده و اشک‌آور به حبس از 2 تا 5 سال،

ث ـ مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها(شوکرها) به حبس از 6 ماه تا 2 سال.

مجازات مرتکب معامله، خریداری، نگهداری یا حمل غیرمجاز اقلام یا مواد تحت کنترل

هرکس به طور غیرمجاز اقلام یا مواد تحت کنترل را خریداری، نگهداری یا حمل و یا هر گونه معامله دیگری با آن ها انجام دهد، به شرح ذیل به مجازات تعزیری محکوم خواهدشد؛

الف ـ موادرادیواکتیو یا میکروبی، به حبس از 15 تا 25 سال،

ب ـ موادمنفجره نظامی یا شیمیایی، به حبس از 2 تا 5 سال،

پ ـ موادناریه یا منفجره غیرنظامی،

7. به حبس از 6 ماه تا 2 سال،
8. جزای نقدی 1 تا 2 برابر ارزش مواد کشف شده،
9. و اگر هدف از ارتکاب جرم مقاصد غیرامنیتی از قبیل بهره‌برداری غیرمجاز از معادن باشد، به حبس از 91 روز تا 6 ماه،

ت ـ گازهای بی‌حس‌کننده، بیهوش‌کننده و اشک‌آور به حبس از 6 ماه تا 2 سال،

ث ـ مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها(شوکرها) به حبس از 91 روز تا 6 ماه.

نکته: اگر قاضی با جلب نظر کارشناسان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا سازمان انرژی اتمی در مورد مواد رادیواکتیو، تشخیص دهد اقلام یا مواد تحت کنترل، باتوجه به مقدار و میزان خسارات احتمالی، عمده و انبوه بوده است، چنانچه مرتکب محارب شناخته نشود، وی را به حبس تعزیری از 25 تا 30 سال محکوم می‌نماید.

مجازات مرتکب توزیع یا فروش غیرمجاز اقلام یا مواد تحت کنترل

هرکس به طور غیرمجاز اقلام یا مواد تحت کنترل را توزیع یا به فروش آن ها اقدام بنماید، به شرح ذیل به مجازات تعزیری محکوم خواهدشد؛

الف ـ موادرادیواکتیو یا میکروبی، به حبس از 15 تا 25 سال،

ب ـ موادمنفجره نظامی یا شیمیایی، به حبس از 2 تا 5 سال،

پ ـ موادناریه یا منفجره غیرنظامی،

10. به حبس از 6 ماه تا 2 سال،
11. جزای نقدی 1 تا 2 برابر ارزش مواد کشف شده،
12. و اگر هدف از ارتکاب جرم مقاصد غیرامنیتی ازقبیل بهره‌برداری غیرمجاز از معادن باشد، به حبس از 91 روز تا 6 ماه،

ت ـ گازهای بی‌حس‌کننده، بیهوش‌کننده و اشک‌آور به حبس از 6 ماه تا 2 سال،

ث ـ مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها(شوکرها) به حبس از 91 روز تا 6 ماه.

نکته: اگر قاضی با جلب نظر کارشناسان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا سازمان انرژی اتمی در مورد مواد رادیواکتیو، تشخیص دهد اقلام یا مواد تحت کنترل، باتوجه به مقدار و میزان خسارات احتمالی، عمده و انبوه بوده است، چنانچه مرتکب محارب شناخته نشود، وی را به حبس تعزیری از 25 تا 30 سال محکوم می‌نماید.

مجازات خرید و حمل موادمحترقه غیرمجاز که برای جشن ها و مراسم ها

خـرید و حمل موادمحترقه غیرمجاز که برای جشن ها و مراسم ها استفاده می‌شود، مستوجب جزای نقدی از 2 میلیون ریال تا 25 میلیون ریال است.

مرجع صالح برای رسیدگی به جرم قاچاق کالا

طبق قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت بررسی و رسیدگی به تمامی جرایم در زمینه انواع قاچاق ازجمله اسلحه و مهمات با دادگاه  انقلاب است، البته لازم به ذکر است که چنانچه شخص مجرم در محل ارتکاب جرم یافت نشود، بایستی در نزدیک ترین استان پرونده فرد قاچاقچی مورد رسیدگی قرار بگیرد. طبق قانون رسیدگی به جرایم قاچاق اسلحه و مهمات سازمان‌یافته و حرفه‏‌ای که مجازات آن حبس یا انفصال از خدمات دولتی باشد، نیز در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب است.

لازم به ذکر است که، قاچاق اسلحه فقط به وارد کردن یا خارج کردن اسلحه از مرزهای کشور گفته می‌شود. لذا اعمال مجرمانه در رابطه با اسلحه در داخل کشور مصداق قاچاق نیست و رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه عمومی است، البته طبق قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب، به صراحت به صلاحیت دادگاه‌های انقلاب در رسیدگی به جرایم قاچاق اشاره نموده و قانون مجازات، قاچاق اسلحه … از دادگاه‌های انقلاب در رسیدگی به جرایم قاچاق سلب صلاحیت ننموده و صلاحیت دادگاه‌های موصوف،کماکان در رسیدگی به جرایم قاچاق به قوت خود باقی است، ولی به موجب قانون مذکور موضوع حمل و نگهداری سلاح و مهمات را از دامنه شمول قاچاق خارج است و رسیدگی در صلاحیت دادگاه عمومی می باشد.