تفاوت سرقفلی با حق کسب و پیشه و تجارت

انجام پرونده‌های موفق در زمینه حق کسب و پیشه تجارت و موضوعات سرقفلی و همچنین اعتراض به دستور تخلیه و جلوگیری از اجرای حکم تخلیه در املاک مسکونی، و طرح سوالات کاربران شبکه های اجتماعی گروه وکلای مهر، برترین گروه وکلای ایران و همکار موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، دپارتمان حقوقی این گروه حقوقی معتبر را بر ان داشت تا با تنظیم این یادداشت کوتاه به بررسی تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت پرداخته تا هم پاسخگوی سوالات در زمینه روابط موجر و مستاجر در املاک تجاری باشیم و هم راهنمایی برای تنظیم انواع لوایح مربوط به دعاوی موجر و مستاجر را پیش روی شما عزیزان قرار دهیم.

بررسی تحلیلی تفاوت حق کسب و پیشه با سرقفلی

با توجه به تعدد قوانین مالک و مستاجر در ایران که هر کدام در زمان تصویب خود مسائلی از اجاره املاک تجاری و مسکونی را مورد بررسی و تصویب قرار داده اند، اشتباهاتی در مفهوم سرقفلی و کسب و پیشه در اذهان عموم مردم جای گرفته و غالبا مفهوم این دو واژه را مترادف هم می دانند. حال انکه از منظر حقوقی و قضایی تفاوت این واژگان بسیار فاحش و اساسی است.

بررسی قرارداد بین موجر و مستاجر، رابطه مستقیم و غیر جدا شدنی با قانونی دارد که قرارداد بر اساس و به استناد ان منعقد شده است.

در قانون روابط موجر و مستاجر که در سال 1356 به تصویب رسید، از واژه حق کسب و پیشه استفاده شده است و در سال 1376 با تصویب قانون روابط موجر و مستاجر، سلیقه قانون‌گذار به استفاده از سرقفلی قرار گرفت. تا زمان تصویب قانون موجر و مستاجر سال 1376، قانون‌گذار هم تفاوتی بین سرقفلی و حق کسب و پیشه قائل نبود.

با پرداخت حق سرقفلی به موجر در ابتدای قرارداد اجاره، مستاجر ملک تجاری امتیاز و اولویت در اختیار داشتن ملک را نسبت به سایرین به دست می آورد. و یا با درج شرط داشتن حق سرقفلی هنگام انعقاد قرارداد اجاره، ولو بدون پرداخت وجهی، سرقفلی به مستاجر تعلق می گیرد، ولی حق کسب و پیشه و تجارت، بر اساس قانون سال 1356، حتی بدون ذکر در قرارداد، بر مبنای عمل تاجری که مستاجر ملک تجاری است، در برند سازی ملک و مداومت در اشتغال به حرفه مشخص در ملک و شناخته شدن ملک به نوعی تجارت خاص، حاصل می‌شود.

اسقاط حق کسب و پیشه و اسقاط حق سرقفلی

با توجه به اینکه حق کسب و پیشه و تجارت در زمان انعقاد عقد اجاره هنوز محقق نشده است، بنا بر این نمی توان حقی که هنوز ایجاد نشده است را در زمان عقد اجاره ساقط نمود. چرا که حق کسب و پیشه و تجارت، حقی است که در زمان تخلیه ملک تجاری برای مستاجر محقق می‌شود.

اسقاط حق سرقفلی نیز با توجه به اینکه در زمان انعقاد قرارداد اجاره با پرداخت مالی از سوی مستاجر و یا قرار دادن شرط تعلق سرقفلی به مستاجر انجام می‌شود، امکان صلح و اسقاط از سوی مستاجر را دارد.

موارد تخلیه ملک تجاری بدون پرداخت حق کسب و پیشه

• تغییر شغل توسط مستاجر ملک تجاری بدون اجازه مالک.
• در معرض تضییع و تفریط قرار دادن مورد اجاره توسط مستاجر و استفاده در غیر موارد اجاره.
• عدم پرداخت اجاره بهای مقرر در اجاره نامه فی ما بین

شرایط تعلق گرفتن سرقفلی به استناد قانون 1376 موجر و مستاجر

دریافت مبلغی به عنوان سرقفلی هنگام عقد اجاره

شرط تعلق سرقفلی به مستاجر در قرارداد اجاره

شرط عدم اجاره مکان تجاری به غیر مستاجر

شرط الزام مالک به اجاره دادن ملک تجاری مادام که فعالیت مستاجر ادامه دارد.

شرط عدم داشتن حق تخلیه توسط مالک

تفاوت بین سرقفلی با حق کسب و پیشه و تجارت

• تعلق سرقفلی به مستاجر ارتباطی به نوع کسب و کار و فعالیت مستاجر ندارد و از ابتدای قرارداد به مستاجر تعلق می گیرد ولی حق کسب و پیشه و تجارت به فعل مستاجر و تجارت وی بستگی دارد.
• قبل از قانون سال 1376 امکان اجاره دادن ملک غیر تجاری به عنوان محل کسب و کار وجود داشت و بر این اساس، هنگام تخلیه ملک، حق کسب و پیشه نیز تعلق می گرفت. اما از سال 1376، تنها املاک تجاری هستند که می‌توانند حق سرقفلی داشته باشند.
• امکان توقیف سرقفلی در محکومیت های مالی و بدهی های دارنده حق سرقفلی وجود دارد ولی حق کسب و پیشه و تجارت قابل توقیف نیست و با تخلف مستاجر از موارد قانونی، امکان از بین رفتن این حق وجود دارد.
• مبلغ سرقفلی با توجه به توافق طرفین تعیین می‌شود. قیمت گذاری بر روی سرقفلی بر اساس مشخصات و امکانات ملک متفاوت است. تعیین حق کسب و پیشه به نظر طرفین بستگی ندارد و دادگاه با تعیین کارشناس رسمی دادگستری نسبت به تعیین مبلغ حق کسب و پیشه اقدام خواهد نمود.
• در صورتی که مستاجر قصد انتقال محل کسب را داشته باشد و قرارداد مشمول قبل از 1376 بشود، این انتقال حتما باید با سند رسمی انجام شود. انتقال سرقفلی با قراردادهای اجاره بعد از سال 1376 نیازی به سند رسمی اجاره ندارد و امکان انتقال عادی با امضای دو شاهد نیز وجود دارد.

معتبرترین گروه وکلای تهران

با تشکیل موسسه حقوقی و داروی طلیعه عدالت و مهر پارسیان و راه اندازی دپارتمان های تخصصی و اختصاصی، پرونده‌های ارجاع شده به گروه وکلای مهر به عنوان معتبرترین گروه وکلای ایران و تهران، به صورت تخصصی در دپارتمان مربوط و با حضور ده وکیل برتر دادگستری در ایران بررسی می‌شود. در صورتی که جهت طرح دعوا درباره پرونده‌های دادخواست مطالبه حق کسب و پیشه، دفاع در پرونده‌های تخلیه و سرقفلی، اعتراض به حکم تخلیه، اختلافات موجر و مستاجر، توقیف سرقفلی، و هر گونه مشاوره حقوقی، ثبتی، کیفری و خانواده نیاز به خدمات وکیل پایه یک دادگستری دارید، با موسسه حقوقی مهر پارسیان تماس بگیرید.

دپارتمان حقوقی گروه وکلای مهر