حقوق مخترعین و استثناهای آن

امروز با موضوع حقوق مخترعین و استثناهای آن با شما خواهیم بود.

دامنه حمایت بر اساس اینکه اختراع محصول باشد یا فرآیند متفاوت است؛ در واقع میزان حمایت از اختراع محصول بیشتر است. پس از ثبت اختراع به مالک ورقه‌ی اختراع حقوق انحصاری جهت بهره‌برداری از اختراع اعطا می‌گردد و در مقابل او هم تکالیفی داراست.

گروه وکلای مهر، تخصصی ترین گروه وکلای ایران در زمینه پرونده‌های ثبت اختراع وحمایت از مالکیت صنعتی، به بررسی حقوق مخترعین و استثناهای آن خواهد پرداخت.

نکات مهم حقوق مخترعین و استثناهای آن

[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]

• مخترع یا دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع دارای چه حقوقی است؟
• تکالیف دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع چیست؟
• آیا بهره‌برداری از اختراع صرفاً با اذن دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع امکانپذیر است؟
• استثناهای حقوق دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع کدامند؟

[/stextbox]

حقوق دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع

• تولید و تکثیر

بدهی‌ترین حق مخترع است. بر اساس این حق تولید و تکثیر بدون اجازه، نقض حق مخترع محسوب می‌شود.

• عرضه برای فروش و فروش

بدون اجازه‌ی مخترع نمی‌توان کالای اختراعی یا کالایی که مستقیماً از فرآیند اختراع‌شده به دست آمده را فروخت.

استثنا: دکترین اتمام حق

• واردات

منحصراً در اختیار مخترع است؛ زیرا در غیر اینصورت افراد می‌توانند کالای اختراعی را در خارج از کشوری که اختراع در آن ثبت شده است تولید و سپس وارد کشور محل ثبت نمایند.

• صادرات

مالک ورقه‌ی اختراع باید ضمن رعایت قوانین و مقررات صادرات کشور این حق را اعمال نماید. به عبارت دیگر اگر صادرات کالایی ممنوع باشد نمی‌تواند به استناد ورقه‌ی اختراع اقدام به صادرات کالای اختراعی نماید.

• ذخیره و نگهداری

منظور ذخیره به قصد فروش یا استفاده از کالای اختراعی و یا کالایی که مستقیماً از فرآیند اختراع شده به دست آمده، می‌باشد.

• استفاده

استفاده از اختراع تنها حق دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع می‌باشد و بدون رضایت وی امکان استفاده از کالای اختراعی یا کالایی که مستقیماً از فرآیند اختراع‌شده به دست آمده، وجود ندارد.

استثنا: مجوز اجباری

تکالیف دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع

دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع  در هنگام ثبت اظهارنامه به عنوان متقاضی دارای تکالیف:

• افشای اختراع به طور کامل و روشن
• در اختیار گذاشتن اطلاعات مربوط به اظهارنامه‌های خارجی و اختراعات
• پرداخت هزینه به اداره ثبت اختراع

است و پس از ثبت لازم است در مهلت مقرر قانونی اقدام به ساخت و بهره‌برداری از اختراع نماید.

استثناهای حقوق انحصاری

• دکترین خاتمه یا اتمام حق

زمانیکه کالای اختراعی یا کالایی که مستقیماً از طریق فرآیند اختراع‌شده به دست آمده، توسط مخترع یا با رضایت او در ایران عرضه شد، صاحب ورقه‌ی اختراع نمی‌تواند دعوی نقض حق برای جلوگیری از فروش بعدی، واردات یا استفاده از آن کالاها را در محاکم مطرح کند. به عبارت دیگر حقوق انحصاری ورقه اختراع نسبت به آن کالا تمام‌شده فرض می‌گردد.

• گواهی‌های اختراع و حمل‌ونقل بین‌المللی

در صورتیکه کالاهای اختراعی در جریان عملیات حمل‌ونقل به عنوان جزیی از یک کشتی یا هواپیما وارد کشوری شوند که در آن کشور ورقه اختراع برای آن کالاها صادر شده، حقوق صاحب ورقه‌ی اختراع نقض نمی‌شود.

• بهره‌برداری با اهداف آزمایشی

بهره‌برداری از اختراع ثبت‌شده بدون اجازه مالک در صورتی نقض حق محسوب می‌شود که به قصد تجاری یا صنعتی باشد.

• استفاده مقدم

اگر شخصی قبل از تقاضای ثبت اختراع یا قبل از تاریخ تقاضای حق تقدم با حسن نیت از اختراع استفاده می‌کرده یا اقدامات جدی و مؤثری جهت آماده شدن برای استفاده از آن در ایران به عمل می‌آورده، می‌تواند همچنان از اختراع استفاده نماید بدون اینکه این عمل سبب نقض حق دارنده‌ی ورقه‌ی اختراع گردد. البته این حقوق تنها همراه با شرکت یا کسب و کار یا بخشی که در آن از اختراع استفاده می‌شده قابل انتقال یا واگذاری است.

• مجوز اجباری

در  مواردی دولت یا هر مقام ذی‌صلاح دیگر می‌تواند بدون اذن صاحب ورقه اختراع مجوز بهره‌برداری صادر نماید. موارد صدور شامل:

• کوتاهی در استعمال اختراع

عدم استعمال اختراع یا استفاده ناکافی از آن می‌تواند موجب صدور مجوز اجباری گردد.

• امتناع صاحب ورقه اختراع از اعطای مجوز قانونی

لازم است که همراه با دلیل و سند ثابت شود که دستگاه دولتی یا شخص مجاز، از مالک درخواست کرده و علی‌رغم پیشنهاد شرایط معقول و ظرف مدت زمان متعارف، موفق به کسب اجازه بهره‌برداری نشده‌اند.

• اضطرار ملی

منافع عمومی در زمینه امنیت ملی، تغذیه، بهداشت و توسعه سایر بخش‌های حیاتی اقتصادی اقتضا نماید که دولت یا شخص ثالث از اختراع بهره‌برداری نماید.

• رویه‌های ضدرقابتی

بهره‌برداری از سوی مالک یا شخص مجاز از سوی او، مغایر با رقابت آزاد باشد و مرجع صالح در کشور بهره‌برداری از اختراع را رافع مشکل تشخیص دهد.

• بهره‌برداری غیرتجاری

• اختراعات وابسته

اختراع مؤخر که متضمن پیشرفت مهم فنی و دارای اهمیت اقتصادی قابل توجه است بدون استفاده از یک اختراع مقدم قابل بهره‌برداری نیست. اداره مالکیت صنعتی با درخواست مالک اختراع مؤخر اقدام به صدور مجوز می‌نماید.

 

شرایط اعطای مجوز اجباری

برای صدور مجوز اجباری جز در مواردی، لازم است کمیسیونی متشکل از رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، یکی از قضات دیوان‌عالی کشور، دادستان کل کشور و نماینده رییس‌جمهور و وزیر یا بالاترین مقام دستگاه ذی‌ربط در این مورد تصمیم‌گیری نمایند. تصمیمات کمیسیون در دادگاه عمومی تهران قابل اعتراض است.

سایر شرایط به شرح ذیل می‌باشد:

• موردی بودن

مجوز اجباری بر حسب استحقاق اعطا خواهد شد.

• انجام تلاش‌ به منظور جلب رضایت دارنده‌ی حق

لازم است که تلاش برای کسب رضایت دارنده‌ی حق طبق شرایط و ترتیبات معقول تجاری، ظرف مدت معقول به ثمر نرسیده باشد.

در شرایط اضطرار ملی، استفاده‌ی غیرتجاری و جبران رویه ضدرقابتی احتیاجی به تلاش نیست و به صرف وجود چنین شرایطی مجوز صادر می‌شود.

• دامنه و مدت

صدور مجوز محدود به منظوری است که مجوز بابت آن صادر شده است.

• غیرانحصاری و غیرقابل انتقال بودن

مجوز تنها همراه با شرکت یا کسب و کار یا بخشی که در آن از اختراع استفاده می‌شده قابل انتقال یا واگذاری است.

• بازار داخلی

تنها در حالتی که مجوز به منظور جبران رویه‌های ضدرقابتی صادر شود، منعی در خصوص صادرات کالای تولیدشده وجود نخواهد داشت.

• خاتمه استفاده به هنگام از میان رفتن اوضاع احوال

با از میان رفتن اوضاع و احوالی که سبب صدور مجوز بوده و عدم احتمال بازگشت آن، مجوز خاتمه می‌یابد.

• اجرت

با در نظر گرفتن ارزش اقتصادی اجازه باید پرداخت کافی بر حسب اوضاع و احوال صورت گیرد.

مشاوره حقوقی حقوق مخترعین و استثناهای آن

موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، با مدیریت محمدرضا مهری و حضور گروه وکلای مهر، با حضور مشاوران ارشد حقوق مالکیت فکری ضمن ارائه مشاوره تخصصی در دعاوی حقوق مالکیت فکری، به ارایه خدماتی همچون ثبت داخلی و بین‌المللی اموال فکری شامل ثبت اختراع، علامت تجاری و طرح‌های صنعتی به هموطنان عزیز در سراسر ایران و سایر کشورها می‌پردازد. برای اخذ مشاوره تخصصی با کارشناسان ارشد در دپارتمان مالکیت فکری در تماس باشید.

[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]

پل‌های ارتباطی ما

در روزهای شنبه الی چهارشنبه از ساعت 9 الی 18 و پنج شنبه از ساعت 9 الی 14 با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید.

021-88663925

021-88663926

021-88663927

021-88795408

021-88796143

در خارج از ساعات اداری اعلام شده و جهت مشاوره آنلاین نیز می‌توانید از طریق تکمیل فرم از طریق سایت گروه وکلای مهر اقدام فرمایید.

دپارتمان حقوق مالکیت معنوی گروه وکلای مهر              

[/stextbox]