خیانت در امانت مدیر عامل

با موضوع خیانت در امانت مدیر عامل همراهتان هستیم.

خیانت در امانت جرمی است که در آن شخصی که مال به او سپرده شده است از بازگرداندن مال به امانت گذار، خود داری می‌کند، این جرم در خصوص مدیرعامل شرکت‌ها در حالت‌های خاصی به وقوع می‌پیوندد که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

بسیار پیش می‌آید که خیانت در امانت توسط مدیر عامل و اعضای هیات مدیره در اموال شرکت روی می‌دهد.
سپرده شدن اموال شرکت به هیأت مدیره و مدیر عامل و استعمال آن شرط تحقق خیانت در امانت است. پس لازم است مدیران در خصوص حدود اختیار اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل در معاملات شرکت اطلاع داشته باشند.

برای تحقق جرم خیانت در امانت لازم است که اموال شرکت به هیات مدیره و یا مدیر عامل سپرده شده باشد و در حقوق ایران شرط استرداد (پس دادن) یا به مصرف معین رسانیدن نیز وجود داشته باشد در مورد این مساله و احراز آن در قانون تجارت کشور ایران می توان به بند 3 ماده 258 اشاره کرد که در آن عنوان شده است:

برای مقاصد شخصی یا برای شرکت یا موسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیر مستقیم در آن ذینفع (دارای حق و سود) می باشند ,مورد استفاده قرار دهند.

البته باید گفت ماده مذکور بطور کلی که مقررات جزایی را در خصوص رئیس و اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت بیان می کند فقط مربوط به شرکت های سهامی عام و خاص بوده و ارتباطی به مقررات جزایی سایر شرکتها ندارد.

آیا نصاحب اموال شرکت دولتی توسط مدیر عامل خیانت در امانت است؟

مطابق قانون، اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت و همچنین موسسات و شرکت‌هایی که اعضای هیات‌مدیره یا مدیرعامل شرکت، شریک یا عضو هیات‌مدیره یا مدیرعامل آنها باشند نمی‌توانند بدون اجازه هیئت‌مدیره در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت می‌شود به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم طرف معامله واقع یا سهیم شوند.

در صورت اجازه نیز هیئت‌مدیره مکلف است بازرس شرکت را از معامله‌ای که اجازه آن داده شده بلافاصله مطلع کند و گزارش آن را به اولین مجمع عمومی عادی صاحبان سهام بدهد و بازرس نیز مکلف است ضمن گزارش خاصی حاوی جزئیات معامله، نظر خود را درباره چنین معامله‌ای به همان مجمع تقدیم کند.

عضو هیئت‌مدیره یا مدیرعامل ذی‌نفع در معامله در جلسه هیئت‌مدیره و نیز در مجمع عمومی عادی هنگام اخذ تصمیم نسبت به معامله مذکور حق رای نخواهد داشت.

این معامله در هر حال، حتی اگر توسط مجمع عادی تصویب نشود در مقابل اشخاص ثالث معتبر است. همچنین، در صورتی که بر اثر انجام معامله به شرکت خسارتی وارد آمده باشد جبران خسارت بر عهده هیئت‌مدیره و مدیرعامل یا مدیران ذی‌نفع و مدیرانی است که اجازه آن معامله را داده‌اند که همگی آنها به صورت تضامنی (هر کدام مسئول کل خسارت هستند) مسئول جبران خسارات وارده به شرکت هستند.

نکات مهم خیانت در امانت مدیر عامل شرکت

• وکیل خیانت در امانت مدیر عامل شرکت.
• نحوه اثبات خیانت در امانت مدیر عامل شرکت.
• بهترین وکیل خیانت در امانت مدیر عامل.

احراز سوء نیت هیات مدیره و مدیر عامل در خیانت در امانت

بطور کلی باید گفت امانت گیرنده بایست با سوء نیت (قصد) در مال مورد امانت تصرفات مالکانه نمایند. بنابراین لازم نیست که متهم در حین تعقیب مالک مال مورد خیانت بوده و یا ضمن از بین بردن مال و یا تغییر مالکیت دادن آن نفعی برای خود در نظر گرفته باشد بلکه از لحاظ سوء نیت آنچه مورد نظر می باشد این است که مال مورد امانت به طور موقت بدون آنکه اشتباهی شده باشد به نحوی از انحاء (به هر شیوه‌ای) در نزد وی بوده و فاعل در آن مال تصرفاتی نماید که نتواند مال را به صاحب آن مسترد دارد و یا مال را در معرض خطر و تعدی (زیاده روی) و تفریط (کم کاری) قرار داده که در نتیجه نتواند مال مورد امانت را به صاحب وی در وقت مقرر مسترد دارد (بازگرداند).

چنانچه مال مورد امانت در اثر فرس ماژوریا، اموری که اراده فاعل در آن موثر نبوده از بین برود ( حریق- دزدی- گم شدن) چون فاعل در موارد مذکور فاقد سوء نیت (قصد) می باشد عمل مذکوره جرم نمی باشد.

دلیل سوء نیت متهم چنانچه محرز و آشکار نباشد، در صورت احراز سوء نیت این امر مورد نظر نیست که آیا متهم قادر به پرداخت بهای مال مورد امانت و خسارات ناشیه از جرم می باشد یا خیر حتی چنانچه زیان دیده (شخص متضرر از جرم) از جرم از تعقیب مجرم صرف نظر نماید موضوع جنبه عمومی داشته و متهم قابل تعقیب می باشد.

شرایط اثبات خیانت در امانت مدیران شرکت

چنانچه نتیجه رسیدگی منجر به محکومیت متهم گردید دادگاه بایست ضمن صدور رأی دلایل سوء نیت (قصد) را درج نماید، زیرا عنصر مذکور از جمله عناصر تشکیل دهنده جرم بوده و در صورت عدم درج چنین حکمی در دیوان عالی کشور نقض می شود.

بنابراین می بایست توجه نمود که صرف وجود مال موضوع امانت در دست مدیر عامل و اعضا هیات مدیره کافی برای اثبات اتهام خیانت در امانت نبوده و می بایست دلائل و مستندات  مبنی بر امانت بودن اموال شرکت وجود داشته باشد و مهمتر از اثبات در امانت بودن مال اثبات سوء نیت (قصد ضرر رساندن) وی است، چرا که بعضا تصرف بر اموال شرکت، بدون سوء نیت و در جهت احقاق حق قانونی بوده که در چنین حالتی  موضوع  از شمول جرم خیانت در امانت خارج خواهد شد و این در موردی که این افراد قسمتی از اموال شرکت را در جهت برداشت حقوق عقب افتاده خود بر داشته اند قابل تحقق است.

البته اثبات این مهم یعنی سوء نیت یا عدم سوء نیت  متهم به خیانت در امانت ، بر عهده دادگاه خواهد بود و اما اگر  مقرر بوده مال به مصرف مشخصی برسد و مدیر عامل و اعضاء هیات مدیره  تصرف دیگری بدون اذن (اجازه) در مال نموده و با سوء استفاده مال را به نفع خود تصرف و یا به ضرر صاحب مال مورد استفاده قرار داده باشد جرم خیانت در امانت محقق شده است.
خیانت در امانت مدیر عامل

معامله مدیران شرکت‌های سهامی قبل و بعد از توقف شرکت

قبل از صدور حکم ورشکستگی، تاجر در وضعیت توقف قرار می‌گیرد، از آنجایی که این احتمال وجود دارد که تاریخ توقف سالها قبل از صدور حکم ورشکستگی معین شود، اگر تاریخ توقف در حکم معین نشده باشد تاریخ صدور حکم تاریخ توقف محسوب می‌شود. بنابراین معاملات تاجر به سه دوره تقسیم می‌شود:

۱-معاملات قبل از توقف ۲- معاملات بعد از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی و ۳- معاملات بعد از صدورحکم ورشکستگی.
به همین دلیل برای توضیح وضعیت معامله مدیران شرکت‌های سهامی باید چند حالت را بررسی کرد:

معامله مدیران شرکت‌های سهامی قبل از توقف

پس از صدور حکم ورشکستگی، دادگاه باید طبق ماده ۴۱۶ قانون تجارت تاریخ توقف تاجر را معین کند.

منظور از توقف، وضعیتی است که شرکت یا تاجر ناتوان از پرداخت تعهدات نقدی خود باشد.
چه اینکه به‌دلیل نداشتن مال، ناتوان از پرداخت دیون خود باشد و چه اینکه مال داشته باشد اما بخاطر عدم دسترسی به آن قادر به پرداخت دیون نقدی خود نباشد.
معاملات مدیران شرکت‌های سهامی قبل از توقف معتبر و لازم الاجرا (قابلیت اجرا دارند) می‌باشد.

اما در صورت حدوث ورشکستگی و توقف طبق ماده ۴۲۴ قانون تجارت، هر گاه در نتیجه اقامه دعوا از طرف مدیر تصفیه یا طلبکاری بر اشخاصی که با تاجر طرف معامله بوده یا بر قائم مقام قانونی آنها ثابت شود تاجر متوقف قبل از تاریخ توقف خود برای فرار از ادای دین یا برای اضرار به طلبکار ها معامله ای نموده که متضمن ضرری بیش از ربع (چهاربرابر) قیمت در زمان معامله بوده است آن معامله قابل فسخ است.

مگر اینکه طرف معامله قبل از صدور حکم فسخ (بر هم زدن معامله) تفاوت قیمت را بپردازد.
دعوی فسخ در ظرف ۲ سال از تاریخ وقوع معامله در محکمه پذیرفته می شود.

در صورت صدور حکم فسخ در مهلت قانونی، محکوم علیه باید پس از قطعی شدن حکم طبق ماده ۴۲۵ قانون تجارت، مالی را که موضوع معامله بوده است عینا به مدیر تصفیه تسلیم و قیمت حین المعامله (زمان معامله) آن را قبل از آنکه دارایی تاجر به غرما (طلبکاران) تقسیم شود، دریافت دارد و اگرعین مال مزبور در تصرف او نباشد تفاوت قیمت را خواهد داد.

باید در نظر داشت که آثار در نظر گرفته شده برای حکم ورشکستگی نسبت به معاملات ورشکسته صرفا از جانب هیأت بستانکارن قابلیت استناد دارد و ورشکسته و طرف معامله با او حق استناد به این آثار را ندارند.
خیانت در امانت مدیر عامل

معاملات مدیران شرکت‌های سهامی بعد از توقف تا صدور حکم ورشکستگی

معاملات تاجر در دوران بعد از تاریخ توقف تا زمان صدور حکم ورشکستگی اصولا صحیح است. اما در صورتی که معاملات مدیران در محدوده اعمال ممنوعه مذکور در ماده ۴۲۳ قانون تجارت باشد باطل و بی‌اثر می‌باشد.

طبق ماده ۴۲۳ قانون تجارت
هرگاه تاجر بعد از توقف معاملات ذیل را بنماید باطل و بلااثر (بدون اثر)خواهد بود:

۱- هر صلح محاباتی (قرارداد صلح) یا هبه (هدیه دادن) و بطور کلی هر نقل و انتقال بلاعوض (بدون دریافت مبلغ) اعم از اینکه راجع به منقول (مالی که بتوان جابجا نمود مثل ماشین) و یا غیر منقول (مالی که نتوان جابجا نمود مثل زمین و خانه) باشد.
۲- تادیه (پرداخت) هر قرض اعم از حال یا موجل (مدت دار) به هر وسیله که به عمل آمده باشد.
۳- هر معامله‌ای که مالی از اموال منقول و غیر منقول تاجر را مقید نماید (مثل رهن) و به ضرر طلبکاران تمام شود.
برای مشاوره با بهترین وکیل خیانت در امانت در تهران.

تنظیم شکواییه خیانت در امانت مدیران شرکت دولتی و خصوصی.