تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی

با بررسی تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی همراهتان هستیم.

یکی از جرائمی که امروزه به ‌شدت رو به گسترش است و بر پایه رایانه و اینترنت صورت می‌گیرد، کلاهبرداری رایانه‌ای است. همه ما ممکن است روزی در دام یکی از این کلاهبرداران رایانه‌ای قرار بگیریم.

برای مثال ممکن است در حین خرید رایانه‌ای از یک سایت به درگاه بانکی جعلی متصل شوید و از این طریق حساب شما خالی شود. در این حالت شما با کلاهبرداری رایانه‌ای مواجه شدید که برای پیگیری و بازگشت پول خود باید به مراجع صالح (دادگاه) مراجعه نمایید.

جرم کلاهبرداری رایانه‌ای نوعی جرم علیه اموال اشخاص است یعنی با ارتکاب این جرم به اموال اشخاص آسیب و ضرر می‌زنیم و با جرم کلاهبرداری متفاوت می‌باشد.

در گروه وکلای کیفری مهر پارسیان، تیم پژوهشی به بررسی جرم کلاهبرداری اینترنتی و جرم کلاهبرداری سنتی پرداخته و در این نوشته، به بررسی تفاوت بین جرم کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری ستنی و عناصر تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری اینترنتی و روش های کلاهبرداری اینترنتی خواهیم پرداخت.

بر اساس تقسیم وظایف و قانون آیین دادرسی کیفری، جرم کلاهبرداری اینترنتی در دادسرا ویژه جرایم رایانه‌ای مورد تعقیب و پیگیری می‌باشد.

دادگاه کیفری 2 رسیدگی به این جرم را برعهده دارد.

جهت روشن تر شدن زوایای جرم کلاهبرداری رایانه‌ای با گروه وکلای مهر پارسیان همراه باشید.

سوالات مهم در تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی

تعریف جرم کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی چیست؟
کلاهبرداری سنتی چیست؟
عناصر تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری اینترنتی چیست؟
کلاهبرداران رایانه ای ازچه شگرد هایی برای کلاهبرداری استفاده  می‌کنند؟
چه تفاوتی بین کلاهبرداری سنتی و کلاهبرداری رایانه‌ای است؟
نتیجه و تفکیک کلاهبرداری رایانه ای و کلاهبرداری سنتی
بهترین وکیل برای پرونده کلاهبرداری رایانه‌ای در تهران کیست؟

ماده 13قانون جرایم رایانه ای 

این ماده اعمالی را که اگر اشخاص انجام دهند، مرتکب جرم کلاهبرداری رایانه‌ای می‌شوند و همچنین مجازات این اشخاص را تعیین کرده است.

هر کسی که به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب (انجام) اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند (به دست آورد) علاوه بر رد مال (بازگرداندن) به صاحب آن به حبس (زندان) از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

جرم کلاهبرداری رایانه‌ای چیست؟

در جرم کلاهبرداری رایانه‌ای، مجرم با استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای و در بستر و فضای مجازی و با توسل به تقلب و فریب، اموال افراد یا سایر امتیارات و منافع مادی آن‌ها را به دست می‌آورد.

جرم کلاهبرداری رایانه‌ای به معنای به دست آوردن اموال افراد به وسیله رایانه یا سایر سیستم‌های مجازی‌ و با استفاده از روش‌های فریب‌کارانه و متقلبانه است.

تعریف قانونی از کلاهبرداری رایانه‌ای مطابق تعریف ماده 13 قانون جرایم رایانه‌ای، کلاهبرداری رایانه‌ای یعنی : استفاده غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی برای ارتکاب اعمالی از قبیل واردکردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه و به دست آوردن وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری.

بنابراین تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی، در وسیله ارتکاب جرم می‌باشد، در کلاهبرداری اینترنتی، حتما کلاهبرداری از طریق فضای مجازی یا مخابراتی (مثل پیامک) اتفاق می‌افتد.

کلاهبرداری سنتی چیست؟

کلاهبرداری عبارت است از بردن مال دیگری از طریق توسل توام با سونیت به وسایل یاعملیات متقلبانه می‌باشد.

در نوع سنتی جرم کلاهبرداری، استفاده از وسایل متقلبانه و عملیات متقلبانه و اغفال مالباخته برای گرفتن مال صورت می‌گیرد و با فریب خوردن قربانی جرم انجام می‌شود. این جرم تنها علیه یک انسان قابل‌تصور است و در کلاهبرداری سنتی به دلیل این‌که، قربانی باید اغفال شود و فریب بخورد، حتما باید حضور فیزیکی و دیدار بین کلاهبردار و شخص فریب خورده وجود داشته باشد.

ارکان و عناصر تشکیل دهنده کلاهبرداری رایانه‌ای

برای این‌که جرمی اتفاق بیفتد باید یکسری شرایط و رفتارها انجام شود، حقوق‌دانان به شرایط لازم جهت تحقق جرم، ارکان یا عناصر تشکیل دهنده جرم می‌گویند و سه مورد می‌باشند، رکن مادی، رکن معنوی و رکن قانونی.

رکن یا عنصر قانونی هر جرم، به این معنی است که آن جرم در قانون پیش‌بینی شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده باشد. مثلا در جرم کلاهبرداری اینترنتی در ماده13 قانون جرایم رایانه‌ای، رفتارهای جرم کلاهبرداری اینترنتی و مجازات آن تعیین شده است.

رکن یا عنصر مادی جرم، یعنی رفتار یا عملی که اگر آن را انجام دهیم جرم محسوب شود، مثلا در جرم کلاهبرداری با گفتن این‌که من پزشک هستم مردم را فریب دهیم که برای ذرمان پیشمان بیایند در حالی که شخص در واقع پرستار می‌باشد.

رکن یا عنصر معنوی، یعنی با انجام رفتار یا عملی قصد ضرر رساندن به شخصی را داشته باشیم یا بدانیم که اگر اینکار را انجام دهیم شخص آسیب یا ضرر می‌بیند.

عناصر تشکیل دهنده کلاهبرداری رایانه‌ای عبارتند از:

عنصر مادی کلاهبرداری رایانه‌ای

رکن مادی یا رفتار مجرمانه  جرم کلاهبرداری رایانه‌ای: به هر عملی که مرتبط با داده یا سامانه باشد گفته می‌شود مانند محو، تغییر و… که باید به صورت غیرمجاز انجام گیرند.

تحصیل: تحصیل یعنی، دریافت واقعی یا مجازی یا منظور کردن اعتبار مالی برای خود مثلا:
اگر کسی با وارد شدن به سامانه یک موسسه مالی، درصد اقساط وامی که باید برگردانده شود را کاهش دهد یا با دستکاری در سامانه برخی از اقساط وام را پرداخت شده نشان دهد کلاهبرداری رایانه ای رخ داده است.

موضوع کلاهبرداری رایانه ای: وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی است.

عنصر روانی کلاهبرداری رایانه‌ای

رکن روانی کلاهبرداری رایانه‌ای، متشکل از دو عنصر می‌باشد:
اول: عمد در رفتار، مرتکب باید یعنی عمدا مرتکب رفتار مجرمانه شود.

دوم : عمد در تحصیل، مرتکب باید در تحصیل مال یا منفعت عامد باشد.

عنصر قانونی جرم کلاهبرداری رایانه ای ماده 13قانون جرایم رایانه ای ؛

هرکس به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

کلاهبرداران رایانه‌ای ازچه شگردهایی برای کلاهبرداری استفاده  می‌کنند؟

راه‌هایی که کلاهبرداران استفاده می‌کنند و شما باید در این موارد هوشیارانه عمل کنید تا در دام آنها گرفتار نشوید.

فیشینگ (شکار گذرواژه کاربر از طریق یک طعمه) که همان درگاه پرداخت جعلی می‌باشد و حاوی اطلاعاتی مثل: نام کاربری و رمز عبور اشخاص است، شماره تلفن‌های شما، شماره‌های مربوط به حساب‌های بانکی، کدهای خصوصی مربوط به هر شخص، شماره‌های مربوط به کارت‌های اعتباری، سال روز تولد شما، اطلاعات مربوط به هویت شما، درخواست اطلاعات خانوادگی شما (نام پدر و مادر و..، پرسش سوال‌هایی مانند آنچه شما دوست دارید؟

پیام های حاوی حراج آنلاین، از طریق چت کردن، از طریق اعلام برنده شدن در قرعه‌کشی، از طریق فروش اعتبارات، از طریق ارسال نامه اینترنتی (ایمیل)، از طریق آگهی تبلیغات می‌باشند.

ماده قانونی کلاهبرداری سنتی چیست؟

ماده 1 قانون تشدید مرتکبین کلاهبرداری

هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌های یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم (غیرواقعی) یا به داشتن اموال واختیارات واهی (غیرواقعی و دروغی) فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیر واقع بترساند.

یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند (برای خود انتخاب نماید) و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آن‌ها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود.

چه تفاوتی بین کلاهبرداری سنتی و کلاهبرداری رایانه‌ای است؟

اولین تفاوت این دو نوع جرم در این است که کلاهبرداری رایانه‌ای فقط در صورتی محقق می‌شود که افراد از طریق رایانه فریب خورده و بزه دیده (کسی که از جرم ضرر دیده) جرم کلاهبرداری می‌شوند.

دومین تفاوت در عناصر مادی است، در کلاهبرداری سنتی عنصر مادی رفتار فیزیکی کلاهبردار است که قابل دیدن و ملموس است.

مثلا اگر از فرد قربانی جرم کلاهبرداری سنتی بپرسید که کلاهبردار چه شخصی بود و مشخصاتش را بخواهید به شما خواهد گفت که کلاهبردار چه مشخصاتی داشت، حتی اگر مشخصات چهره‌اش متفاوت از هویت واقعی فرد باشد.

اما اگر از قربانی کلاهبرداری اینترنتی این سوال پرسیده شود قطعا جوابی ندارد حتی اگر مشخصات سایت و وبلاگ و یا درگاه اینترنتی را ذکر کند، خواهید دید که تفاوت چندانی با اصل آنها ندارد و تشخیص آن توسط افراد عام و دیگران غیر ممکن است اما در جرایم رایانه‌ای وارد کردن ، تغییر، محو (از بین بردن)، ایجاد داده‌ها به عنوان رفتار فیزیکی تلقی شده است.

سومین تفاوت، بزه‌دیدگان (اشخاصی که از آن‌ها کلاهبرداری می‌شود) این جرایم هستند. قربانیان جرایم رایانه‌ای محدودتر و خاص‌ترند و فقط کسانی که در معرض استفاده از آن هستند قربانی می‌شوند.

چهارمین تفاوت، وجود پیچیدگی در جرم کلاهبرداری رایانه‌ای است. در حالی که این حد از پیچیدگی در کلاهبرداری سنتی وجود ندارد. یکی از علل فریب بزه‌دیدگان کلاهبرداری سنتی، واقعی و منطقی بودن است. اما در جرایم رایانه‌ای با ایجاد روندهای تکراری و پیچیده باعث سردرگمی و گیج شدن فرد می‌شود.
تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی

نتیجه و تفکیک کلاهبرداری رایانه‌ای و کلاهبرداری سنتی 

با توجه به استفاده روزافزون از اینترنت و گسترش فناوری اطلاعات در سطح جامعه معمولی‌ترین و روزمره‌ترین امور اشخاص از طریق فضای مجازی انجام می‌شود.

این گستردگی سبب می‌گردد تا جرایم نیز به وسیله فضای سایبری و مجازی انجام گیرد و با توجه به شرایطی که در مقاله صحبت کردیم تعاریف جرایم در فضای اینترنت دچار تغییرات زیادی شده است.

یکی از این مسایل، بحث کلاهبرداری است که مردم و حتی مقام قضایی در تفکیک جرم کلاهبرداری رایانه‌ای و کلاهبرداری سنتی دچار اشتباه می‌گردند و همین مسئله روند پرونده ها را طولانی می‌کند و در نتیجه با معیارها و ملاک‌هایی که ما در این مقاله ارائه نمودیم مخاطبان محترم می‌توانند در تفکیک این جرایم بهر‌ه‌مند شوند.

برای درک بهتر این مطلب ما از مصداق حل اختلاف در این موضوع توسط محاکم کشور که در برخی از احکام دادگاه‌ها آمده استفاده کرده‌ایم که خواندن آن برای مخاطبان گرامی اعم از افراد عادی که قصد طرح شکایت دارند و یا وکلا و قضات که با این موضوع سرو کار دارند می‌تواند مفید واقع شود.

ویژگی‌های بهترین وکیل کلاهبرداری کرج

داشتن دانش کافی درباره جرائم سایبری و کلاهبرداری سنتی.

ارائه نمونه پرونده‌های موفق در موضوع پرونده کلاهبرداری.

آشنایی با مجتمع‌های قضایی و دادسراهای کرج.
امکان تشخیص نحوه طرح شکایت کلاهبرداری در دادسرای کرج.

موسسه حقوقی مهر‌پارسیان با بهترین وکلای پرونده کلاهبرداری در کرج همکاری می‌نماید. بعد از تشخیص نحوه طرح پرونده در دفتر مرکزی مهر‌پارسیان پرونده به وکیل پایه یک دادگستری در کرج و همکار موسسه مهر پارسیان ارجاع می‌شود.

در ادامه مقاله، تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی به بررسی پرونده‌ای مرتبط با این موضوع می‌پردازیم.

 

شکایت با عنوان هک اینستاگرام و کلاهبردارای اینترنتی شعبه 11 بازپرسی دادسرا کرج

در مورخ 1398/10/02 پیرو هک اینستاگرام یکی از دوستان، از طرف فردی ناشناس درخواستی وجه به مبلغ 2.000.000 میلیون تومان نموده و اینجانب نیز، به دلیل سابقه آشنایی اقدام به واریز مبلغ 2.000.000 تومان از کارت مبدا به نام ………. شعبه بانک …….به کارت مبدا به نام …………….. شعبه بانک ………… از طریق گوشی تلفن همراه نمودم که بعد از واریز نامبرده دیگر پاسخگو نبوده و گوشی تلفن همراه خود را خاموش کرده است و متوجه کذایی (غیرواقعی و دروغی) بودن ادعای نامبرده شدم.

ابتدا درخواست استعلام از مراجع صلاحیت‌دار جهت شناسایی نامبرده را دارم .

لذا مستندا به ماده 1 و 2 قانون تشدید مجازات ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری ، تقاضای تعقیب و مجازات نامبرده مورد استدعاست.

در ادامه برای درک بهتر تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی، به استدلالات دادسرا در این خصوص توجه نمایید.

استدلال دادسرا جرایم رایانه ای در صدور قرار عدم صلاحیت دادسرا ناحیه 31 تهران

در خصوص شکایت آقای/ خانم ………….. به آقای/ خانم …………. مبنی بر کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع، با توجه به این‌که شعبه 11 بازپرسی دادسرا شهید بهشتی باغستان کرج اقدام به صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادسرای عمومی و انقلاب شهر تهران نموده است و در استدلال قرار مذکور اشاره شده است که به استناد رای وحدت رویه 729 دیوان عالی محترم کشور قرار عدم صلاحیت صادر شده است.

در حالی که ضمن احترام به استدلال همکار محترم رای وحدت رویه 729 مربوط به کلاهبرداری رایانه ای موضوع ماده 741 قانون مجازات اسلامی می‌باشد و مشمول کلاهبرداری موضوع ماده 1 قانون تشدید و تحصیل مال نامشروع ماده 2 نیست موضوع پرونده فوق همانطور که در قرار همکار محترم شعبه 11 بازپرسی ذکر شده است کلاهبرداری سنتی می‌باشد.

لذا صرف نظر از درست یا نادرستی قضیه مستندا به مواد 117، 116،310 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392  جرم فوق در صلاحیت این شعبه نبوده لذا قرار عدم صلاحیت این مرجع به صلاحیت دادسرای عمومی و انقلاب کرج صادر و اعلام می‌گردد. قرار صادره با تایید دادستان محترم قطعی است.

تعیین تکلیف توسط شعبه 24  دیوان عالی کشور

حسب محتویات پرونده قرار صادره از شعبه نهم بازپرسی ناحیه 31 دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان تهران از حیث مبانی استدلال و مستندات قانونی مندرج درآن موجه است بنابراین به استناد ماده 310 قانون آیین دادرسی کیفری و تبصره ذیل ماده 27 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی به صلاحیت رسیدگی در دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان کرج حل اختلاف می‌گردد.
تفاوت کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی

معرفی بهترین وکیل کلاهبردرای سایبری در تهران