قرارداد بانکی

در مقاله قرارداد بانکی با بررسی ماهیت، انواع، شرایط و آثار ناشی از انعقاد قراردادهای بانکی همراه شما هستیم.

بطورکلی روابط بانک­ ها با مشتریان و یا روابط 2 بانک با یکدیگر مبتنی بر قرارداد است و یک قرارداد، توافقی الزام­ آور است که دو یا چند طرف با تراضی و با رعایت قوانین و مقررات آمره آن را منعقد می­ کنند و براساس آن، بنابه نوع و شرایط قرارداد هر طرف دارای حق، تکلیف یا حق و تکلیف باهم می­ شوند و مثل سایر قراردادها، اصل بر این است که تشریفات خاصی برای انعقاد قراردادهای بانکی مورد نیاز نیست، مگر اینکه در مورد خاص، قانون این امر را لازم دانسته باشد، اما در عمل بانک­ ها برای تحقق اهدافی همچون حسابداری و حسابرسی، روابط مستند کاهش اختلاف­ ها یا اثبات ادعا در صورت بروز اختلاف، ارائه آمار و غیره به موجب دستورالعمل­ ها و مصوبه­ های داخلی ملزم شده­ اند که قراردادهای خود را به ­صورت کتبی منعقد کنند.

جهت دریافت مشاوره در خصوص قرارداد بانکی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

قراردادهای بانکی

قرارداد­های بانکی به قرارداد­هایی گفته می­ شود که بین بانک و افراد انجام می­ شود و اگر هر یک از طرفین به مفاد قرارداد عمل ننمایند، این عمل دارای ضمانت اجرا می­ باشد، به ­تعبیر دیگر قرارداد بانکی یک توافق الزام‌ آور میان اشخاص با رعایت شروط اساسی صحت معامله­ ها است که حقوق و تکالیف طرفین آن را تعیین می‌ کند و به سبب توافق دو یا چند اراده در جهت ایجاد یک اثر حقوقی قرارداد محقق می‌ گردد.

انواع قراردادهای بانکی

تسهیلات دریافتی افراد از بانک یا مؤسسه ­های مالی برای صنعت، تجارت، تولید و اشتغال، در قالب عقود یا قراردادهایی ارائه می­ گردد که در خصوص هر یک از این عقود، مقررات و دستورالعمل ­هایی وضع شده است که آمره محسوب می­ گردد و بانک ­ها موظف به رعایت آن می­ باشند. عدم رعایت این مقررات دارای ضمانت اجرای حقوقی و کیفری و اداری می­ باشد، اما متأسفانه در اغلب موارد این مقررات از سوی بانک ­ها رعایت نمی­ گردد و همین موضوع باعث می­ شود، روزانه حجم قابل توجهی از دعاوی بانکی در مراجع قضایی مطرح گردد، این عقود و قراردادها عبارتند از؛

• قراردادهای مشارکتی

قرارداد مشارکت یکی از انواع قراردادهایی است که بین دو شخص (حقیقی یا حقوقی) نوشته می­ شود. این نوع قرارداد می­ تواند در حوزه­ ها و زمینه­ های مختلفی همچون؛ املاک، مشارکت در ساخت، فعالیت­ های تولیدی، خدماتی و در انواع متفاوت نوشته شود.

انواع قراردادهای مشارکتی

از انواع این قراردادها می ­توان به موارد ذیل اشاره داشت، که عبارتند از؛

• مشارکت مدنی،
• مشارکت حقوقی،
• مضاربه،
• مزارعه،
• مساقات.

قراردادهای مبادله ­ای

قرارداد مبادله ­ای عقودی با بازدهی ثابت هستند که نرخ سود تسهیلات در قالب آن ­ها می ­تواند نرخ ثابتی باشد و عقود فروش اقساطی، جعاله، اجاره به­ شرط تملیک جزء این عقود محسوب می­ شوند و دسته‌ ای از عقود یا قراردادهای بانکی هستند که در آن‌ ها می‌ توان نرخ ثابت سود را تعیین کرد. به این معنا که در عقود مبادله ­ای، بانک در ازای پرداخت کمک هزینه مالی، می‌ تواند درصد ثابت و قطعی سود خود را به شکل منظم (اغلب ماهیانه) از حساب مشتری کسر شود و این عقود یا قرارداد بیشتر در مواقعی کاربرد دارد که مشتری نیاز به داشتن وجه نقد برای خرید کالا یا تجهیزاتی را دارد که خود توانایی پرداخت آن را ندارد. به ­همین خاطر مشتری با تنظیم عقود مبادله­ ای با بانک، سرمایه مذکور را تامین می‌ کند.

جهت دریافت مشاوره در خصوص قرارداد بانکی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

انواع قراردادهای مبادله­ ای

از انواع این قراردادها می­ توان به موارد ذیل اشاره داشت که عبارتند از؛

• فروش اقساطی،
• اجاره به شرط تملیک،
• سلف،
• جعاله،
• خرید دین،
• مرابحه،
• استصناع.

قراردادهای قرض ­الحسنه

بیشتر مردم با اصطلاح قرض ­الحسنه آشنائی دارند، ولی کمتر کسی هست که این مفهوم را به لحاظ قانونی و حقوقی بداند. قرارداد قرض ­الحسنه، به نوعی قرارداد قرض پول است که نه میان دو نفر بلکه میان چندین نفر منعقد می­ شود. به این شکل که افراد بدون در نظر گرفت سود و فقط برای کمک به یکدیگر دور هم جمع می­ شود و با رعایت قوانین و مقررات مشخصی، به صورت ماهیانه مبلغی را در یک صندوق واریز می­ نمایند و در آخر مبالغ جمع ­آوری شده به قید قرعه و یا با توافق اعضای صندوق به صورت ماهیانه به یکی از شرکت کنندگان پرداخت می­ شود.

این نوع از قرارداد می­ تواند بین اشخاص حقیقی یا اشخاص حقیقی با بانک ­ها یا مؤسسه­ های مالی یا اشخاص حقوقی با بانک ­ها یا مؤسسه­ های مالی منعقد شود، در واقع قرارداد افراد با بانک ­ها یا مؤسسه ­های مالی به این نحو است که، شخص با افتتاح یک حساب قرض ­الحسنه نزد بانک مورد نظر می­ تواند، وامی از بانک دریافت نماید و بدون سود بانکی که به سایر وام ­ها تعلق می­ گیرد.

انواع قراردادهای قرض ­الحسنه

از قراردادها و عقود مشابه عقد قرض ­الحسنه می­ توان به موارد ذیل اشاره داشت که عبارتند از؛

1. عقد عاریه،
2. عقد امانت پول،
3. عقد ودیعه،
4. عقد قرض.

نکته: اگر چه این قرارداد یا عقود شباهت ­هایی با یکدیگر دارند، اما به لحاظ حقوقی تفاوت­ های بسیار گسترده ­ای با یکدیگر دارند.

موارد اعتبار و اهمیت قراردادهای بانکی

یک قرارداد بانکی بطور معمول به سبب موارد ذیل دارای اعتبار و اهمیت است، که عبارتند از؛

• شفافیت و قطعیت

قراردادها شرایط و ضوابط روشن و بدون ابهامی را ارائه می­ دهند که بر روابط بین بانک و مشتریانش حاکم است. آن­ ها حقوق و مسئولیت ­های هر یک از طرفین را مشخص می­ کنند، شفافیت را تضمین می­ کنند و احتمال سوءتفاهم را کاهش می­ دهند.

• محفاظت از حقوق بانک و مشتری

 قراردادها به ­عنوان قراردادهای الزام ­آور قانونی عمل می­ کنند که از منافع بانک­ ها و مشتریان محافظت می­ کنند. آن ­ها مبنایی را برای توسل قانونی در صورت نقض یا اختلاف فراهم می­ کنند و به حل تعارض ­ها و به حداقل رساندن خسارت ­های احتمالی کمک می­ کنند.

• مدیریت خطرپذیری

قراردادها بانک ­ها را قادر می­ سازند تا خطرهای مختلف مرتبط با وام ­دهی و سایر فعالیت­ های بانکی را مدیریت و کاهش دهند. آن ­ها دستورالعمل ­هایی را برای بازپرداخت وام، نرخ بهره، وثیقه و سایر شرایط تعیین می­ کنند و به بانک­ ها کمک می­ کنند تا خطرپذیری خود را ارزیابی کرده و به حداقل برسانند.

• الزام ­های انطباق و نظارتی

قراردادها تضمین می­ کنند که بانک ­ها از قوانین، مقررات و استانداردهای قابل اجرا پیروی می­ کنند. آن‌ ها به بانک‌ ها کمک می‌ کنند تا تعهدات نظارتی خود را انجام دهند، برای مثال افشای کامل شرایط، حفاظت از حریم خصوصی مشتریان و پایبندی به مقررات ضد پولشویی و حمایت از مصرف‌ کننده.

• حل اختلاف

قراردادها حاوی مقرراتی برای حل و فصل اختلافات هستند، از جمله مکانیسم ­هایی برای مذاکره، میانجی­ گری یا داوری. این مقررات به حل مؤثر تعارضات کمک می­ کند و نیاز به دعاوی پرهزینه را به حداقل می­ رساند.

جهت دریافت مشاوره در خصوص قرارداد بانکی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

ارکان یک قرارداد بانکی

یک قرارداد بانکی ب­طور معمول شامل چندین ارکان مؤثر و مهم به شرح ذیل است، که عبارتند از؛

• شناسایی طرفین یک قرارداد بانکی

قرارداد به وضوح طرفین درگیر از جمله بانک و مشتری را مشخص می­ کند. همچنین ممکن است نوع حساب یا رابطه بانکی در حال ایجاد را مشخص کند.

• پیشنهاد شرایط و ضوابط توسط بانک و پذیرش آن توسط مشتری

قرارداد شرایط و ضوابط ارائه شده توسط بانک و پذیرش آن شرایط توسط مشتری را مشخص می­ کند، این را می­ توان از طریق امضا، پذیرش الکترونیکی یا سایر روش­ های مورد توافق انجام داد.

• شرایط و ضوابط قرارداد بانکی

قرارداد شامل شرایط و ضوابط خاصی است که بر روابط بانکی حاکم است، این ممکن است حوزه‌ هایی مانند رویه‌ های افتتاح حساب، کارمزدهای نگهداری حساب، نرخ‌ های بهره، محدودیت‌ های برداشت، شرایط بازپرداخت وام و سایر مقررات مربوط را پوشش دهد.

• حقوق و تعهدها قرارداد بانکی

قرارداد حقوق و تعهدها بانک و مشتری را مشخص می­ کند، مسئولیت ­های هر یک از طرفین مانند تعهد بانک به ارائه خدمات بانکی و تعهد مشتری به ­رعایت شرایط حساب و انجام تعهدها بازپرداخت وام را مشخص می­ کند.

• مکانیسم ­های حل اختلاف در یک قرارداد بانکی

قراردادها اغلب شامل مقرراتی برای حل و فصل اختلافات مانند: میانجی­ گری، داوری یا دعوا می­ شوند. این مکانیسم ها به طرفین کمک می­ کند، تا بدون توسل به رسیدگی­ های پرهزینه و وقت ­گیر دادگاه، مناقشه ­ها را حل کنند.

• قانون حاکم بر قرارداد بانکی

قرارداد قانون حاکم را مشخص می­ کند که براساس آن هرگونه اختلاف حل می­ شود. این امر یکپارچگی و شفافیت در روند دادرسی را تضمین می­ کند.

• شروط فسخ قرارداد بانکی

قرارداد ممکن است شامل مقرراتی برای خاتمه رابطه بانکی باشد و شرایطی را که هر یک از طرفین می­ توانند قرارداد را خاتمه دهند، مشخص کند.

توجه به این نکته مهم است که قراردادهای بانکی می­ توانند براساس محصول­ ها و خدمات خاص ارائه شده، مقررات محلی و رویه ­های هر بانک متفاوت باشند. بنابراین، عناصر دقیق یک قرارداد بانکی ممکن است تا حدی متفاوت باشد.

جهت دریافت مشاوره در خصوص قرارداد بانکی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

شرایط و ضوابط در قراردادهای بانکی

شرایط و ضوابط در قراردادهای بانکی، قوانین و مقررات خاصی را که بر روابط بانکی بین مؤسسه مالی و مشتریانش حاکم است، تشریح می­ کند. این شرایط و ضوابط برای ایجاد حقوق و تعهدات هر یک از طرفین و تضمین شفافیت و وضوح در توافقنامه بسیار مهم است که در ذیل برخی از شرایط و ضوابط رایج در قراردادهای بانکی اشاره شده است، عبارتند از؛

• افتتاح و نگهداری حساب

قرارداد رویه­ ها و الزام ها افتتاح و نگهداری حساب شامل مدارک لازم، شناسایی و حداقل نیازهای موجودی را مشخص می­ کند.

• کارمزدها و هزینه‌ها

قراردادهای بانکی کارمزدها و هزینه‌های مرتبط با خدمات مختلف، مانند: کارمزد نگهداری حساب، کارمزد تراکنش، کارمزد اضافه برداشت و جریمه‌ های عدم رعایت را به تفصیل شرح می‌ دهند. این به مشتریان کمک می­ کند تا ساختار هزینه و هزینه ­های بالقوه­ ای که ممکن است متحمل شوند را درک کنند.

• میزان نرخ سود بانکی

اگر قرارداد مستلزم اعطای وام یا استقراض باشد، شامل نرخ های سود وام یا تسهیلات اعتباری نیز می­ شود، نحوه محاسبه سود، ثابت یا متغیر بودن آن و هرگونه جریمه قابل اعمال برای تأخیر پرداخت را تشریح می­ کند.

• شرایط بازپرداخت اقساط وام

در قراردادهای وام، شرایط و ضوابط، برنامه بازپرداخت اقساط وام شامل دفعات، مبلغ و مدت پرداخت را مشخص می­ کند، همچنین ممکن است گزینه‌ های پیش‌ پرداخت، جریمه‌ های بازپرداخت زود هنگام و عواقب نکول را مشخص کند.

• محدودیت­ های برداشت

قراردادهای بانکی اغلب محدودیت ­های برداشت را برای انواع مختلف حساب­ ها تعریف می­ کنند تا امنیت و مدیریت صحیح وجوه را تضمین کنند. این محدودیت­ ها به جلوگیری از تراکنش ­های غیرمجاز کمک می­ کند و از مشتریان در برابر کلاهبرداری یا سوءاستفاده احتمالی محافظت می­ کند.

• محرمانه بودن و حفاظت از داده ­ها

قراردادها ممکن است شامل بندهایی باشد که محرمانه بودن اطلاعات مشتری و اقدامات حفاظت از داده ­ها را مورد توجه قرار می­ دهد. این تضمین می­ کند که بانک حریم خصوصی و امنیت داده ­های مشتریان را مطابق با قوانین و مقررات قابل اجرا حفظ می­ کند.

• خاتمه و بسته شدن حساب

شرایط و ضوابط مراحل و الزامات قطع رابطه بانکی و بستن حساب را مشخص می­ کند، این شامل دوره‌ های اعلان، هزینه‌ ها یا دستورالعمل‌ های خاصی است که باید دنبال کنید.

• نحوه ابلاغ و اجرای اصلاحات یا اصلاحات در شرایط و ضوابط یک قرارداد بانکی

در قرارداد ممکن است نحوه ابلاغ و اجرای اصلاحات در شرایط و ضوابط مشخص شود، این تضمین می­ کند که هرگونه تغییر در توافق­نامه با اطلاع رسانی مناسب و رضایت هر دو طرف انجام می­ شود.

شرایط و ضوابط در قراردادهای بانکی برای حمایت از منافع بانک و مشتری، ایجاد یک رابطه عادلانه و شفاف و ارائه درک روشنی از حقوق و تعهدات هر یک از طرفین درگیر طراحی شده است.

جهت دریافت مشاوره در خصوص قرارداد بانکی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

آثارناشی از انعقاد قراردادهای بانکی در ایجاد و تعیین حقوق و تعهدها

قراردادهای بانکی، دارای آثار مهم و مؤثر در ایجاد حقوق و تعهدها مؤسسه مالی و مشتریان آن می­ باشند. این نوع قراردادها به ­عنوان توافقنامه­ های الزام­ آور و قانونی عمل می­ کنند که حد و حدود روابط بانکی طرفین را تعریف و چارچوبی برای تعامل بین طرف­ های درگیر ایجاد می­ کنند. برخی از جنبه های مهم و تأثیرگذار قراردادهای بانکی در ایجاد و تعیین حقوق و تعهدهای طرفین، به شرح ذیل عبارتند از؛

• وضوح و شفافیت

قراردادها با تشریح شفاف حقوق و تعهدات هر یک از طرفین درگیر، شفافیت و شفافیت را فراهم می­ کنند. آن ها شرایط و مسئولیت­ ها را مشخص می­ کنند و جایی برای ابهام یا سوءتفاهم باقی نمی­ گذارند.

• قابلیت اجرای قانونی

منظور از قابلیت اجرای قانونی قراردادهای بانکی، یعنی این ­که اگر هر یک از طرفین به تعهدات خود به نحوی که در قرارداد ذکر شده عمل نکنند، طرف دیگر دارای حق رجوع مرجع صالح قضائی است و این یک سطح از امنیت و حفاظت از حق و حقوق را برای بانک ­ها و مشتریان فراهم می­ کند.

• حمایت از مشتری

قراردادهای بانکی با اطمینان از رفتار منصفانه و رعایت الزام ­های نظارتی، به محافظت از حقوق و منافع مشتریان کمک می­ کند. آن­ ها تعهدهای بانک را برای ارائه خدمات بانکی قابل اعتماد و ایمن و حفاظت از داده ­ها و حریم خصوصی مشتریان ایجاد می­ کنند.

• تخصیص مسئولیت خطرپذیری بین بانک و مشتری

قراردادهای بانکی خطرپذیری و بدهی ­ها را بین بانک و مشتری تخصیص می­ دهند. به ­تعبیر دیگر آن ها مسئولیت­ های هر یک از طرفین را در صورت وقوع رویدادهایی مثل؛ کلاهبرداری، معامله­ های غیرمجاز یا خودداری از پرداخت دیون و اقساط وام تعریف می­ کنند. این به مدیریت و کاهش خطرپذیری­ های مرتبط با فعالیت­ های بانکی کمک می­ کند.

• انطباق با مقررات

یکی از مهمترین نقش­ های قراردادهای بانکی، حصول اطمینان از انطباق با قوانین، مقررات و استانداردهای مربوطه دارند. آن­ ها تعهدهای بانک و مشتری را برای پایبندی به الزام­ های قانونی و نظارتی، از جمله قوانین مبارزه با پولشویی، حمایت از مصرف­ کننده و قوانین حفظ حریم خصوصی داده­ ها بیان می­ کنند.

• تعیین مرجع و ساز و کار های حل اختلاف

قراردادهای بانکی ساز و کار هایی را برای حل و فصل اختلافات بین بانک و مشتری ایجاد می­ کنند. آن­ ها اغلب مفاد مذاکره، میانجی­ گری یا داوری را شامل می­ شوند که فرآیندی ساختار یافته برای حل تعارضات و به حداقل رساندن نیاز به دعوای قضایی را فراهم می­ کنند.

قراردادهای بانکی با تعیین حقوق و تعهدات هر دو طرف، چارچوبی را برای یک رابطه بانکی منصفانه و بطور متقابل سودمند ایجاد می­ کنند. آن ها حمایت قانونی را فراهم می­ کنند، انتظارهای روشنی را ایجاد می­ کنند و اعتماد و اطمینان بین بانک­ ها و مشتریان­شان را ارتقا می­ دهند.

ساز و کار های پیش­ بینی شده در قراردادهای بانکی جهت حل اختلاف

ساز و کار های حل اختلاف در قراردادهای بانکی برای رسیدگی به تعارض­ ها و حل و فصل اختلاف­ هایی که ممکن است بین مؤسسه مالی و مشتریانش به وجود آید، حیاتی هستند. این ساز و کار‌ ها جایگزینی برای دعوای قضایی ارائه می‌ کنند و فرآیندی ساختار یافته برای یافتن راه ‌حل ارائه می‌ دهند. ساز و کار های رایج جهت حل اختلاف در قراردادهای بانکی به شرح ذیل عبارتند از؛

• مذاکره

اغلب اولین گام برای حل و فصل اختلاف­ ها، مذاکره است و طرفین درگیر، چه بطور مستقیم و چه از طریق نمایندگان خود، برای یافتن راه حل قابل قبول دو جانبه، وارد بحث می­ شوند. مذاکره امکان ارتباط باز و انعطاف­ پذیری در دستیابی به توافق را فراهم می­ کند.

• میانجی­ گری

میانجی­ گری شامل یک شخص ثالث بی­ طرف که میانجی می­ شود که بحث بین بانک و مشتری را تسهیل کند تا به آن­ ها در یافتن راه حل کمک کند. میانجی تصمیمی را تحمیل نمی‌ کند، اما به طرفین در دستیابی به یک توافق متقابل کمک می‌ کند. میانجی­ گری یک فرآیند داوطلبانه و محرمانه است.

• داوری

داوری یک ساز و کار رسمی جهت حل و فصل اختلاف است که در آن یک داور مستقل یا هیات داوران، استدلال­ ها و شواهد ارائه شده توسط هر دو طرف را بررسی می­ کند و یک تصمیم الزام­ آور صادر می­ کند. این تصمیم که به ­عنوان رای داوری شناخته می­ شود، توسط قانون قابل اجرا است. داوری می­ تواند به­ صورت موردی یا از طریق نهادهای داوری مستقر (سازمانی) انجام شود.

• اقامه دعوا

دعوا فرآیند رسمی حل و فصل اختلافات از طریق سیستم دادگاه است. اگر مذاکره­ ها، میانجی­ گری یا داوری نتواند تعارض­ ها و اختلاف­ ها را حل کند، طرفین ممکن است به دعوای قضایی متوسل شوند. این شامل ارائه پرونده آن­ ها به دادگاه صالح و حضور برابر قاضی که تصمیم نهایی را بر اساس قوانین و ادله و مدارک قابل اجرا خواهد گرفت.

جهت دریافت مشاوره در خصوص قرارداد بانکی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.