جرم قاچاق انسان

با بررسی ماهیت جرم قاچاق انسان، مجازات قانونی و مرجع صالح به رسیدگی همراه شما هستیم.

قاچاق انسان و به خصوص قاچاق زنان و کودکان که به بردگی عصرمدرن شهرت دارد، یکی از موارد جرایم سازمان یافته است که از ابتدای دهه1990میلادی شدت یافته تا این که در سال های اخیر به یک معضل جهانی تبدیل شده است، قاچاق انسان شکل جدید و امروزی برده داری و پدیده ای درحال رشد است و شکل و میزان و پیچیدگی آن دائم درحال تغییر است، لذا لزوم جرم-انگاری قاچاق انسان در تمامی کشورهای جهان احساس می شود.

قاچاق انسان یکی از جرایم بین المللی محسوب می شود و در تمامی کشورها با افرادی که این ارتکاب جرم را انجام می دهند، توسط قانون برخورد خواهدشد و مجازات سنگینی را درپی خواهدداشت. در ایران نیز توسط قانونگذار براساس صلاحیت بین المللی مجازاتی تعیین گردید. یکی از تجارت های پرسود غیرقانونی قاچاق انسان می باشد که علی رغم تلاش های پی درپی سازمان های مختلف بین المللی جهت مقابله با این جرم، همچنان مرتکبان این جرم در سراسر جهان جولان می دهند، به تجارت انسان همان قاچاق انسان گفته می شود که به اهداف بردگی جنسی، بیگاری و سوءاستفاده تجاری جنسی برای دیگر اشخاص و خود قاچاقچیان است. پس افزایش قاچاق انسان در جهان به دلیل سودآوری کلان آن است.

نکته: قاچاق انسان بعد از قاچاق موادمخدر و جنگ افزارها در رتبه سوم تجارت غیرقانونی دنیا قراردارد و از انواع رایج آن قاچاق کودکان است.

قاچاقچی

شخص یا اشخاصی که مبادرت به انجام قاچاق می‌کنند را قاچاقچی می‌گویند.

قاچاق سازمان یافته

منظور جرمی است که با برنامه ریزی و هدایت گروهی و تقسیم کار توسط یک گروه به نسبت منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم قاچاق، تشکیل یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم قاچاق منحرف شده است صورت می گیرد.

قاچاقچی حرفه‌ای

منظور شخصی است که بیش از3بار مرتکب جرم قاچاق شود.

روش های فریب دادن قربانیان قاچاق انسان

از روش های زیر برای فریب دادن قربانیان به موقعیت های قاچاق استفاده کنند؛

• خشونت
• دستکاری-اعمال نفوذ
• وعده های دروغین مشاغل با درآمد خوب
• روابط عاشقانه

دلایل بازدارنده قربانیان از کمک

اغلب دلایل ذیل قربانیان را از درخواست کمک باز می‌دارد و همین دلایل باعث شده اند که قاچاق انسان به یک جرم پنهان تبدیل شود، عبارتنداز؛

• ناتوانی در مکالمه به زبان کشور مقصد،
• ترس از صدمه های وارده توسط قاچاقچیان،
• یا ترس از اجرای قانون کشور مقصد،

دلایلی که قاچاقچیان دنبال افراد هستند

قاچاقچیان به دلایل مختلف به شرح ذیل دنبال افرادی هستند که اهداف آسانی برای جذب و قاچاق دارند که عبارتنداز؛

• آسیب پذیری روانی یا عاطفی،
• سختی اقتصادی،
• نبود شبکه ایمنی اجتماعی،
• بلایای طبیعی،
• جنگ،
• بی ثباتی سیاسی،

صدمات وارده توسط قاچاقچیان می تواند آنقدر زیاد باشد که بسیاری ممکن است خود را قربانی معرفی نکنند یا درخواست کمک نکنند، حتی در محیط های بسیارعمومی.

جرم قاچاق انسان

طبق قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب1383خارج یا واردساختن و یا ترانزیت مجاز یا غیرمجاز فرد یا افراد از مرزهای‌ كشور با اجبار و اكراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت‌ خود یا سوءاستفاده از وضعیت فرد یا افراد یاد شده، به قصد فحشاء یا برداشت اعضاء و‌ جوارح، بردگی و ازدواج و تحویل گرفتن یا انتقال دادن یا مخفی نمودن یا فراهم ساختن موجبات اخفاء‌ فرد یا افراد فوق الذکر پس از عبور از مرز با همان مقصود.

پس قاچاق انسان عبارت است از؛ استخدام، انتقال، تحویل گرفتن، مخفی کردن، پناه دادن، خارج یا وارد ساختن مجاز یا غیرمجاز فرد یا افراد به وسیله تهدید یا به کارگیری زور یا دیگر اشکال تحمیل ازقبیل؛ اکراه، اجبار، خدعه یا نیرنگ، آدم ربایی، تقلب، فریب و یا با سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت خود یا سوءاستفاده از وضعیت فرد یا افراد یادشده، به منظور بهره کشی، فحشاء، خدمات اجباری، بردگی، برداشت اعضاء و جوارح، ازدواج، فرزندخواندگی دروغین و غیرقانونی و …

اقسام و اشکال جرم قاچاق انسان

درحال حاضر قاچاق انسان شامل این موارد است؛

• مبادله افراد مهاجر برای کارکردن درکارگاه های کارخانگی یا کشاورزی سخت و دشوار،
• ازدواج های اجباری یا فریب آمیز به صورت پستی یا سفارشی،
• خرید و فروش زنان و کودکان برای روسپی خانه ها و کلوب های رقص،
• برداشت اعضاء و جوارح،
• فرزندخواندگی دروغین و غیر قانونی.

اعمال در حکم قاچاق انسان

1) تشکیل یا اداره دسته یا گروه که هدف از انجام آن؛ خارج یا واردساختن و یا ترانزیت مجاز یا غیرمجاز فرد یا افراد از مرزهای‌ كشور با اجبار و اكراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت‌ خود یا سوءاستفاده از وضعیت فرد یا افراد یاد شده، به قصد فحشاء یا برداشت اعضاء و‌ جوارح، بردگی و ازدواج  و تحویل گرفتن یا انتقال دادن یا مخفی نمودن یا فراهم ساختن موجبات اخفاء‌ فرد یا افراد فوق الذکر پس از عبور از مرز با همان مقصود، باشد .

2) عبوردادن(خارج یا وارد ساختن و یا ترانزیت) حمل یا انتقال مجاز یا غیرمجاز فرد یا افراد به طور سازمان یافته برای فحشاء یا سایر مقاصد جرم انگاری شده توسط قانون گذار هر چند با رضایت آنان باشد .

3) عبوردادن(خارج یا وارد کردن و یا ترانزیت) حمل یا انتقال غیرمجاز افراد به قصد فحشاء هر چند با رضایت آنان باشد.

اهداف گوناگون قاچاق انسان

بطورکلی قاچاق انسان با اهداف گوناگون و مختلفی صورت می گیرد، بعضی از این اهداف عبارتنداز؛

• قاچاق دختر به قصد فحشاء،
• قاچاق اعضاء بدن،
• قاچاق به قصد بردگی،
• قاچاق انسان به قصد مهاجرت و پناهندگی،
• قاچاق انسان به قصد انتقال موادمخدر.

عوامل مؤثر در قاچاق انسان

به طورکلی قاچاق انسان به عواملی متعددی بستگی دارد که به شرح ذیل عبارتنداز؛

• فقر فرهنگی و ضعف تربیت خانوادگی،
• افزایش خشونت در جامعه،
• فقر و اوضاع بد اقتصادی،
• بی سرپرستی و یتیم بودن،
• عدم داشتن مدارک هویتی،
• توریسم جنسی.

مجازات مرتکب جرم قاچاق انسان

چنانچه عمل مرتكب قاچاق انسان ازمصادیق مندرج در قانون مجازات ‌اسلامی باشد، طبق مجازات ‌های مقرر در قانون یادشده و درغیراین صورت به حبس از‌2تا10سال و پرداخت جزای نقدی معادل2برابر وجوه یا اموال حاصل از بزه یا وجوه و‌ اموالی كه از طرف بزه دیده یا شخص ثالث وعده پرداخت آن به مرتكب داده شده ‌است،‌ محكوم می‌ شود.

مجازات معاونت در جرم قاچاق انسان

مجازات معاونت در جرم قاچاق انسان به میزان2 تا 5 سال حبس ‌حسب مورد و نیز جزای نقدی معادل وجوه یا اموال حاصل از بزه یا وجوه و اموالی كه از ‌طرف بزه دیده یا شخص ثالث وعده پرداخت آن به مرتكب داده شده ‌است خواهدبود.

مجازات شروع به جرم قاچاق انسان

اگركسی شروع به ارتكاب جرائم قاچاق انسان بنماید، ولی نتیجه ‌موردنظر بدون اراده وی محقق نگردد، به6 ماه تا2سال حبس محكوم می گردد.

مجازات ارتکاب جرم قاچاق انسان توسط کارکنان دولت، شركت ها و سازمان های وابسته به دولت و ‌نیروهای مسلح

هرگاه كاركنان دولت یا مؤسسه ها، شركت ها و سازمان های وابسته به دولت و ‌نیروهای مسلح یا مؤسسه های و نهادهای عمومی غیردولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی یا به طوركلی كاركنان قوای3گانه به نحوی از انحاء در جرائم موضوع قانون مبارزه با قاچاق انسان دخالت ‌داشته‌ باشند، علاوه بر مجازات های مقرر دراین قانون، باتوجه به نقش مجرم به انفصال‌ موقت یا دائم از خدمت محكوم خواهندشد.

مجازات ارتکاب جرم قاچاق انسان توسط مؤسسه های و شركت های خصوصی

چنانچه مؤسسه های و شركت های خصوصی به قصد ارتكاب جرائم موضوع‌ قانون مبارزه با قاچاق انسان، ولو با نام و عنوان دیگری تشكیل شده باشند، علاوه بر اعمال مجازات های مقرر، پروانه فعالیت یا مجوز مربوط ابطال و مؤسسه و شركت به دستور مقام قضائی تعطیل‌ خواهدگردید.

مرجع صالح برای رسیدگی به جرم قاچاق انسان

طبق قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب۱۳۸۳قاچاق انسان به خارج یا واردساختن و یا ترانزیت مجاز یا غیرمجاز فرد یا افراد از مرزهای کشور با اجبار و اکراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت خود یا سوءاستفاده از وضعیت فرد یا افراد یاد شده، به قصد فحشاء یا برداشت اعضاء و جوارح بردگی و ازدواج تعریف شده است که همانند جرایم مربوط به قاچاق کالا و ارز یا اسلحه و مهمات عناصر خارج یا وارد ساختن افراد از مرزهای کشور با شرایط مذکوره مدنظر بوده و تحقق جرم قاچاق درخصوص انسان را مورد لحاظ قرار داده است که تفاوتی میان انواع جرایم مربوط به قاچاق در انسان ندارد، حسب مقررات قانون آیین دادرسی کیفری، رسیدگی به کلیه جرایم مربوط به قاچاق به طورعام در صلاحیت محاکم انقلاب قرارگرفته است و خارج نمودن بعضی ازمصادیق جرایم قاچاق همانند؛ قاچاق انسان از عموم عبارت مذکور نیازمند تصریح قانونی می‌باشد که دراین-خصوص قانون مبارزه با قاچاق انسان، تصریح به صلاحیت محاکم عمومی کرده است و دلیلی بر انحصار عنوان قاچاق مذکور در قانون آیین دادرسی کیفری به قاچاق کالا و ارز وجود ندارد و دلالت بر عمومی بودن صلاحیت محاکم انقلاب در رسیدگی به انواع جرایم قاچاق دارد. مگر آنکه به موجب حکم صریح قانونی مصداق یا مصادیقی از قاچاق تخصیص خورده باشد و رسیدگی به اتهام قاچاق در صلاحیت محاکم انقلاب می‌باشد.

جرم قاچاق انسان در کنوانسیون های بین المللی

جرم قاچاق انسان در حقوق بین‌الملل ممنوع است و در قوانین داخلی تعدادی از کشورها که تعداد آن ها نیز درحال افزایش است، جرم انگاری شده است. اگرچه چندین سند بین‌المللی و منطقه‌ای، به ویژه برخی از کنوانسیون های حقوق بشری، مربوط به مبارزه با قاچاق انسان هستند، اما معاهدۀ بین‌ المللی اصلی در این زمینه کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی و پروتکل تکمیلی آن، یعنی پروتکل پیشگیری، سرکوب و مجازات قاچاق انسان، به ویژه زنان و کودکان می باشد. بهره‌برداری از فرد مورد نظر اساس این جرم می باشد و این امر آن را از سایر اشکال جرائم، ازجمله قاچاق مهاجران، متمایز می‌کند.

قاچاق انسان زمانی رخ می‌دهد که فردی فریب خورده باشد، به دام افتاده، یا تحت اجبار قرار گرفته باشد و برای بهره یا سود شخص دیگری مورد سودجویی و استثمار قرار گرفته باشد.

 طبق کنوانسیون و پروتکل فوق الذکر قاچاق انسان جرم است و می‌تواند شکل‌های مختلفی به خود بگیرد مانند:

• استثمارجنسی،
• کاراجباری،
• برده‌داری خانگی،
• برده‌داری یا روش‌های مشابه،
• خشونت مبتنی بر جنسیت،
• تکدی گری یا بزهکاری اجباری.