دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی

دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی

در بحث جرم انگاری تخلفات مطبوعاتی، مقاله آشنایی با جرایم مطبوعاتی، تدوین شده توسط بخش حقوق کیفری گروه وکلای مهر، تمامی مطالب درباره جرایم خاص مطبوعاتی و جرایم عام مطبوعاتی برای کاربران عزیز سایت موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان تشریح گردید. به دلیل شرایط و حساسیت ویژه جرایم مطبوعاتی که به صورت مستقیم با اقدام علیه امنیت ملی و هتک حرمت اشخاص و رجال سیاسی در ارتباط می باشد و از طرفی بحث آزادی بیان و آزادی مطبوعات و رسانه ها، به عنوان حقوق اولیه ژورنالیستی در همه کشورها پذیرفته شده است، دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، پس از انجام تحقیقات مقدماتی جرایم مطبوعاتی که ظرایف خاصی دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌شود. دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، در قانون جدید آیین دادرسی کیفری، دادگاه کیفری یک تعیین شده است که در قانون قبلی، به عنوان دادگاه کیفری استان، به جرایم مهم و جرایم افراد مهم رسیدگی می نمود. نفس دادگاه کیفری یک که از قضات با تجربه و با سابقه تشکیل می‌شود و همچنین با هیئت قضایی و با حضور هیئت منصفه و با رعایت قانون، به صورت علنی برگزار می‌شود، حکایت از اهمیت جرایم مطبوعاتی و جرایم اصحاب رسانه و فرهنگ می‌باشد. در ادامه، صلاحیت دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، صلاحیت دادگاه کیفری یک در جرایم سیاسی و مطبوعاتی، تحقیقات مقدماتی در جرایم مطبوعاتی، برگزاری علنی دادگاه جرایم مطبوعاتی، نقش هیئت منصفه در دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، مرجع اعتراض به بازداشت موقت و محکومیت اصحاب رسانه و تعریف جرم مطبوعاتی و جرم سیاسی، تشریح خواهد شد.

سوالات مرتبط با دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی

• آیا دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، به صورت مستقیم و بدوان انجام تحقیقات مقدماتی در دادسرای فرهنگ و رسانه در تهران و دادسرای عمومی و انقلاب در شهرستآن‌ها، اقدام به رسیدگی به جرایم مطبوعاتی خواهد نمود؟
• در صورت ارتکاب جرم مطبوعاتی توسط شخص نظامی، روحانی و یا جرایم در صلاحیت دادگاه انقلاب و جرایم مطبوعاتی اطفال، باز هم دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی دادگاه کیفری یک می باشد؟
• در بحث صلاحیت دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، برای رسانه های دیجیتال و مطبوعات اینترنتی که محل وقوع ان قابل تشخیص نیست کدام مرجع صالح به رسیدگی است؟

تحقیقات مقدماتی در جرایم مطبوعاتی

در قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب و اصلاح همین قانون، رسیدگی به جرایم مطبوعاتی در صلاحیت دادگاه کیفری استان قرار گرفته بود. با تغییر قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه کیفری استان به دادگاه کیفری یک تغییر نام داد و رسیدگی به جرایم مطبوعاتی در صلاحیت دادگاه کیفری یک که همان دادگاه کیفری استان می باشد، قرار داده شد. اما اینکه تحقیقات مقدماتی جرایم مطبوعاتی در صلاحیت دادسرای فرهنگ و رسانه تهران و در شهرستآن‌ها دادسرای عمومی و انقلاب قرار دارد و یا مستقیم باید بدون رعایت تشریفات دادسرا، در دادگاه رسیدگی شود، محل اختلاف حقوقدانان است. در رویه عملی، تحقیقات مقدماتی در جرایم مطبوعاتی، در دادسرای فرهنگ و رسانه تهران انجام می‌شود و پس از صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست، در دادگاه کیفری یک، با حضور هیئت منصفه مطبوعات مورد رسیدگی قرار می گیرد.

نقش هیئت منصفه در دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی

ترکیب اعضای هیئت منصفه مطبوعات، بر اساس مواد36 و 37 قانون مطبوعات، از بین افراد مختلف انتخاب می‌شوند. تعداد اعضای هیئت منصفه مطبوعات در تهران 21 نفر و در مراکز استآن‌ها 14 نفر می‌باشد.دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی با حضور حداقل 7 نفر از اعضا رسمیت یافته و نظر اکثریت اعضای حاضر در جلسه ملاک تصمیم گیری می‌باشد. هیئت منصفه مطبوعات پس از جلسه دادگاه وارد مشورت شده و پس از تبادل نظر با هم، درباره مجرمیت متهم و یا بی گناهی متهم، و در صورت مجرم بودن فرد، مستحق تخفیف در مجازات است یا نه، اظهار نظر کتبی خواهند نمود.

در صورتی که هیئت منصفه، متهم را گناهکار و مستحق مجازات تشخیص دهد، دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی می‌تواند حکم برائت متهم را صادر نماید و تکلیفی به تبعیت از نظر آن‌ها در محکومیت متهم ندارد. اما در صورتی که هیئت منصفه متهم را مبرا از مجازات معرفی نماید، دادگاه تکلیف به تبرئه متهم دارد. هر چند با توجه به ابهام تبصره 3 ماده 43 قانون مطبوعات، می توان امکان محکومیت متهم را بر خلاف نظر هیئت منصفه استنباط نمود. چرا که در این تبصره قید شده است در این حالت رای دادگاه رسیدگی کننده به جرایم مطبوعاتی قابل اعتراض است و در مرحله تجدید نظر، هیئت منصفه حضور نخواهند داشت.

تعارض در صلاحیت دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی

• تعارض در صلاحیت دادگاه کیفری یک، جرایم مطبوعاتی روحانی: اگر مرتکب جرم مطبوعاتی یک روحانی باشد و با توجه به اینکه رسیدگی به جرایم روحانیون در دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت انجام می‌شود، تکلیف چیست؟ با توجه به صلاحیت ذاتی دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت، رسیدگی به جرایم مطبوعاتی شخص روحانی، در همان دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت، انجام می‌شود و در صورت ارسال پرونده از دادگاه ویژه روحانیت به دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری یک ملزم به رسیدگی و صدور رای می‌باشد.
• تعارض در صلاحیت دادگاه کیفری یک، جرایم مطبوعاتی اطفال: اگر طفل مرتکب جرم مطبوعاتی شود، دادگاه کیفری یک صلاحیت رسیدگی به جرم وی را دارد. اما اینکه دادسرای ویژه اطفال متکفل رسیدگی مقدماتی شود و یا دادسرای فرهنگ و رسانه محل اختلاف است.
• تعارض در صلاحیت دادگاه کیفری یک، جرایم مطبوعاتی نظامی: اگر فرد نظامی مرتکب یکی از جرایم مطبوعاتی شود، دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، طبق قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب و اصلاحیه ان و قانون آیین دادرسی کیفری جدید، دادگاه کیفری یک می‌باشد.
• تعارض در صلاحیت در جرایمی که در صلاحیت دادگاه انقلاب قرار دارد: به استناد ماده 5 قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب، جرم علیه امنیت ملی و امنیت خارجی، توهین به مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی و توهین به مقام معظم رهبری در صلاحیت اختصاصی دادگاه انقلاب اسلامی قرار دارد. اما اگر جرایم در صلاحیت دادگاه انقلاب، در مطبوعات ارتکاب یابد، دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی که همان دادگاه کیفری یک می باشد، صالح به رسیدگی به این جرایم می‌باشد.
• صلاحیت دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی افراد و مقامات خاص: دادسرای فرهنگ و رسانه تهران که در معیت دادسرای کارکنان دولت انجام وظیفه می‌نماید، صلاحیت رسیدگی به جرایم ارتکابی توسط اعضا مجمع تشخیص مصلحت نظام، دارندگان پایه قضایی، وزرا و معاونین رییس جمهور، استانداران، فرمانداران، امرای ارتش و دارندگان درجه سرتیپی به بالا، معاونین وزرا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، معاونان و مشاوران روسای سه قوه، سفرا و روسای قوای سه گانه، دادستان و رییس دیوان محاسبات کشور و مدیران کل اطلاعات استآن‌ها را به عهده دارد. در صورت ارتکاب جرم مطبوعاتی و رسانه ای در هر کجای ایران توسط افراد فوق الذکر، دادسرای فرهنگ و رسانه تهران و دادگاه کیفری یک تهران، صالح به رسیدگی است.
• صلاحیت دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی در فضای مجازی: انتشار روزنامه ها و نشریات آنلاین، باعث بروز پدیده جرایم مطبوعاتی رایانه‌ای شده است. با توجه به اینکه مکان مشخصی جهت ارتکاب جرایم مطبوعاتی رایانه‌ای قابل تشخیص نیست، به استناد ماده29 قانون جرایم رایانه‌ای، اگر محل وقوع جرایم رایانه‌ای مشخص نباشد، دادسرای محل کشف یا گزارش جرایم رایانه‌ای صالح به رسیدگی است. با رعایت موارد گفته شده در بحث صلاحیت دادگاه رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، محل محاکمه مجرم مشخص می‌شود.

مشاوره حقوقی دادگاه صالح به رسیدگی جرایم مطبوعاتی

جهت اطلاع از شرایط طرح شکایت در جرایم مطبوعاتی که با توجه به گستردگی شبکه های اینترنتی، بیشتر درفضای مجازی قابل ارتکاب و تصور است، مشاوره حقوقی درباره ارکان جرایم مطبوعاتی و سیاسی، دادسرای صالح به رسیدگی جرایم مطبوعاتی و سیاسی، نحوه تنظیم شکایت در دادسرای فرهنگ و رسانه و نحوه دفاع از اتهام مطبوعاتی و سیاسی، با برترین وکلای ایران، همکار گروه وکلای مهر مشاوره فرمایید.