راه‌های کلاهبرداری در فضای مجازی

فضای مجازی، از حضور افراد در مکان های مختلف، جلوگیری می کند و باعث صرفه جویی در وقت و همینطور هزینه ی افراد می‌شود. متاسفانه در کنار فواید و امتیازاتی که فضای مجازی برخوردار است، معایبی را نیز دارا می‌باشد. باید گفت که رشد و پیشرفت تکنولوژی و فناوری، باعث تغییر در سبک زندگی مردم شده است و افراد، تنها از طریق وصل شدن به اینترنت، و در مدت زمان بسیار کوتاه، به درگاه مورد نظر خویش، متصل می‌شوند.
کشور ما نیز متاسفانه از جمله کشورهایی می باشد که برخی از جرایم در ان، از طریق فضای مجازی ارتکاب می یابد. گروه وکلای مهر با داشتن کادر قوی و وکلای متخصص، در این مقاله، به بررسی جرم کلاهبرداری و راه‌های کلاهبرداری در فضای مجازی پرداخته است.

تحقق کلاهبرداری در فضای مجازی

جرم کلاهبرداری در فضای مجازی، از جمله جرایم مقید محسوب می‌شود. به این معنا که علاوه بر سوء نیت عام، نیاز به سوء نیت خاص نیز می‌باشد. یعنی علاوه بر توسل به وسایل متقلبانه، قصد بردن مال غیر نیز، باید وجود داشته باشد و مال بزه دیده از طریق فضای مجازی، اخذ گردد.

راه‌های کلاهبرداری در فضای مجازی

در این جا، به بررسی انواع راه ها و روش های کلاهبرداری در فضای مجازی خواهیم پرداخت.
یکی از روش هایی که در صدر جرایم اینترنتی در کشور ما می باشد و رتبه ی اول را به عنوان یکی از راه‌های کلاهبرداری در فضای مجازی به خود اختصاص داده است، فیشینگ می‌باشد. در این روش، کلاهبردار، با مشابه ساختن صفحات اینترنتی بانک‌ها، اقدام به ایجاد درگاه های پرداخت جعلی کرده و در قالب خرید های اینترنتی، دست به سرقت از حساب های اشخاص می زنند.
این مجرمان، با کشف شماره ی کارت افراد و به دست آوردن رمز دوم و سایر اطلاعات بانکی، در فرصتی مناسب، اقدام به برداشت از حساب اشخاص می کنند. بر اساس آمارها، حدود نیمی از کلاهبرداری ها در فضای مجازی، از این طریق انجام می‌پذیرد.

از دیگر روش های کلاهبرداری در فضای مجازی، روشی است که قربانیان ان، تجار و بازرگانان می‌باشند که از طریق نفوذ به نشانی پست الکترونیکی این افراد، از داد و ستدهای تجار با شرکت های بین‌المللی با خبر شده و با تغییری کوچک در نشانی پست الکترونیکی، وارد گفتگو از طرف شرکت های بین‌المللی با ان ها می‌شوند و در موقعیت مناسب، درخواست واریز پول به حسابشان از طرف تجار را می‌نمایند. این نوع از کلاهبرداری در فضای مجازی، حدود 10 درصد از جرایم در فضای مجازی را به خود اختصاص داده است.
از دیگر روش ها، استفاده ار رسیدهای خود پرداز بانک‌ها می باشد که از این طریق، و شناسایی صاحب حساب،  به بانک مراجعه کرده و با استفاده از مدارک جعلی، اقدام به افتتاح حساب و دریافت کارت اعتباری و در نهایت، برداشت وجه ازحساب اشخاص، می کنند.

چهارمین راه کلاهبرداری در فضای مجازی، کلاهبرداری از طریق برنده شدن در قرعه کشی می‌باشد. در این روش، کلاهبرداران، با ایجاد سایت های قرعه کشی، هر فردی را که به سایت آن‌ها مراجعه می کند، به عنوان برنده اعلام کرده و با گرفتن شماره ی کارت اشخاص، مدعی واریز مبلغ به حساب  ان ها می‌شوند و هنگامی که شخص قربانی متوجه عدم وجود پول در حساب خود می‌شود،  با آ نها تماس گرفته و کلاهبرداران با کشاندن قربانی  به دستگاه خودپرداز، اقدام به برداشت وجه از حساب ان ها می‌نمایند.

استفاده از بلای طبیعی مثل زلزله و سیل و جمع آوری کمک از طریق فضای مجازی، جمع آوری پول برای درمان نیازمندان و سو استفاده از عواطف دیگران، امید واهی برای پیدا کردن شغل برای افراد جو یای کار و گرفتن اطلاعات از انان، دریافت پیام های وسوسه کننده با محتوی نرم افزار ضد فیلترینگ و دریافت اینترنت پرسرعت رایگان ، استفاده از تله در تورهای مسافرتی با هزینه و دریافت مبلغ ناچیز برای سفر و در نهایت، اثبات خلاف ان، مدعی اطلاع از آینده از طریق انواع فال و طالع بینی،  از جمله راه‌های دیگر کلاهبرداری در فضای مجازی می‌باشد.

کلاهبرداری از طریق فروش وسایل استفاده شده نیز، یکی دیگر از راه‌های نوین کلاهبرداری در فضای مجازی می باشد که افراد سود جو، پس از طراحی سایت ها و عکسبرداری از وسایل دست دوم و قرار دادن تصاویر ان بر روی سایت، و اقدام به فروش آن‌ها به چند نفر یا به یک مبلغ ناچیز، یا با عدم ارسال کالا برای خریدار، اقدام به کلاهبرداری از افراد می کنند.
جدیدترین راه برای کلاهبرداری در فضای مجازی، سو استفاده از حرفه ی مدلینگ می‌باشد. در این راه کلاهبرداری در فضای مجازی، افراد با راه اندازی سایت های مد و طراحی، و استخدام مدل، اقدام به کلاهبرداری می کنند. به این صورت که بعد از جذب قربانی و عکس برداری از آن‌ها با شیوه های نامتعارف، اقدام به گرفتن مبلغی در قبال عدم انتشار ان عکس ها در فضای مجازی می کنند، هر چند این خود می‌تواند تحت عنوان اخاذی در فضای مجازی باشد.
همانطور که دیدیم، کلاهبرداری در فضای مجازی، به انواع راه ها و روش ها و در هر گروه سنی و جنسیت، قربانیانی را به خود اختصاص می‌دهد.

مجازات جرم کلاهبرداری در فضای مجازی

قانون‌گذار، در ماده ی 741 از قانون مجازات اسلامی، این گونه مقرر کرده که، هرکس به طور غیر مجاز ، از سامانه های رایانه‌ای یا مخابراتی، با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو ، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه ها، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند، علاوه بر رد مال به صاحب ان، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از 20 میلیون ریال تا 100 میلیون ریال یا هردو مجازات محکوم خواهد شد.

مرجع صالح برای رسیدگی به جرم کلاهبرداری در فضای مجازی

معمولا، در جرایمی که در ان از تلفن همراه و رایانه، به عنوان ابزار ارتکب جرم استفاده می‌شود و جرایمی مثل کلاهبرداری، جعل، هتک حرمت و سرقت رایانه‌ای، محقق می‌شود، مرجع صالح برای رسیدگی، دادسرای جرایم امور رایانه‌ای می باشد که البته در صورت نیاز، از پلیس فتا نیز برای تحقیق و بررسی در ارتباط با موضوع، کمک گرفته شده و پس از تحقیق و بررسی، به دادگاه صالح ارسال خواهد شد.

وکیل و موسسه حقوقی

 رشد روز افزون جرایم در فضای مجازی، نیاز به یک وکیل متخصص را برای تشخیص مصادیق کلاهبرداری، آشکار می سازد. گروه وکلای مهر با داشتن کادر تخصصی و وکلای با تجربه در خصوص جرایم سایبری، به شما عزیزان، مشاوره ی حقوقی ارائه می‌نماید.چنانچه اگر سوال یا سوالاتی در خصوص تشخیص مصادیق و راه‌های کلاهبرداری در فضای مجازی و سایر جرایم سایبری داشتید، می توانید با شماره های موسسه ی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، تماس حاصل فرمایید.

دپارتمان حقوق و جرایم سایبری گروه وکلای مهر