وکیل پس گرفتن امانت | پس گرفتن امانت

27 ژانویه 2020

وکیل پس گرفتن امانت

امروز با موضوع وکیل پس گرفتن امانت با شما مخاطبان گرامی همراه هستیم.

در برخی از موارد مال منقول، به موجب یک رابطه حقوقی نظیر قرارداد امانت به شخص مقابل سپرده می‌شود.

اگر گیرنده مال از استرداد مالی که سابقاً دریافت کرده است، امتناع کند، پس از رعایت تشریفات و مقدماتی، دهنده مال می‌تواند دعوی با عنوان استرداد مال طرح کند. رد و بدل شدن مال منقول می‌تواند در قالب یک عقد یا قرارداد یا بدون وقوع آن باشد.

قراردادهای نظیر عاریه و ودیعه مطابق ماده ۱۰ قانون مدنی می‌تواند از جمله عقودی باشد که موجبات رد و بدل شدن مال را فراهم کند.

رد و بدل شدن مال می‌تواند بدون وقوع یک عقد یا قرارداد تحقق یابد، مانند موردی که یک شخص مالی را در اثر ارتکاب یک رفتار مجرمانه تحصیل می‌کند.

اما باید گفت وجه تفاوت دو مورد فوق در مشروعیت تحصیل مال است.

به عبارت بهتر، در خصوص موردی که شخص بر اثر یک قرارداد، مالی را تصرف می‌کند، شروع به تصرف مال را باید مشروع و قانونی دانست.

تشابه دو مورد مذکور در ادامه دخل و تصرف بدون اذن و اجازه مالک آن خواهد بود.

در واقع این امکان وجود دارد شروع به تصرف با اذن و اجازه مالک باشد اما ادامه تصرفات از سوی مالک منع شود.

با ذکر مثالی موضوع را روشن می‌کنیم. شخص الف مال خود را به شخص ب می‌سپارد اما پس از مدتی شخص ب از استرداد مال امتناع می‌کند.

علت ایجاد رابطه فوق می‌تواند صرفاً حفظ و نگهداری مال از سوی شخص ب یا استیفای منفعت از جانب وی باشد.

در هر صورت با اعلام مالک مبنی بر استرداد مال شخص ب مکلف به بازگرداندن مال خواهد بود و چنانچه بدون علت قانونی از استرداد مال امتناع کند، مالک می‌تواند اقدام به طرح دعوی کند.

نکات مهم وکیل پس گرفتن امانت

بهتر است قبل از طرح دعوی با ارسال اظهارنامه استرداد مال را از متصرف بخواهید و چنانچه نتیجه‌ای حاصل نشد، متعاقباً نسبت به تقدیم دادخواست حقوقی اقدام کنید.

در این خصوص رویه محاکم ایران متفاوت است.

برخی از محاکم عدم ارسال اظهارنامه را، مخصوصاً در روابط امانتی، توجیه مناسبی برای رد دعوی می‌دانند.

از دیگر سو محاکمی وجود دارند که ارسال اظهارنامه را از الزامات طرح این دعوی نمی‌دانند.

توصیه ما این است قبل از طرح این دعوی نسبت به ارسال اظهارنامه مبنی بر بازپس‌گیری مال اقدام کنید.

در برخی از موارد، رفتار متصرف در عدم بازگرداندن مال می‌تواند واجد وصف مجرمانه نظیر خیانت در امانت باشد.

در این موارد شما می‌توانید نسبت به طرح شکایت کیفری نیز اقدام کنید.

البته باید توجه کنید مراجع کیفری صرفاً در برخی از جرایم علاوه بر تعیین مجازات کیفری، در خصوص رد مال موضوع جرم نیز تعیین تکلیف می‌کنند.

در حقیقت در جرایمی که برای قاضی رسیدگی‌کننده مجوز اتخاذ تصمیم مبنی بر رد مال در حکم کیفری وجود ندارد، چاره‌ای به غیر از تقدیم دادخواست حقوقی باقی نخواهد ماند.

با ذکر مثالی موضوع را روشن می‌کنیم.

اگر شخص الف مرتکب سرقت یک دستگاه خودرو شود، دادگاه کیفری علاوه بر تعیین مجازات حکم به رد مال نیز صادر می‌کند زیرا قانون در جرم سرقت این اجازه را به دادگاه داده است.

اما در صورتی که شخص الف مرتکب بزه خیانت در امانت شود دادگاه کیفری صرفاً می‌تواند وی را مجازات کند.

بدون آنکه در حکم خود نسبت به رد مال تصمیم‌گیری کند.

در فرض اخیر شما باید برای بازپس‌گیری مال اقدام به تقدیم دادخواست حقوقی کنید.

دعوی استرداد مال صرفاً در خصوص اموال منقول قابل طرح است.

توضیح اینکه مال به دو دسته مال منقول و مال غیرمنقول تقسیم می‌شود و دعوی مزبور در خصوص اموال غیر منقول مصداق نخواهد داشت.

دادگاه صالح برای رسیدگی دعوی پس گرفتن امانت

دعوی استرداد مال از جمله دعاوی مالی محسوب می‌شود. بدیهی است خواسته این دعوی مطابق مقررات باید تقویم شود.

در صورتی که خواسته کمتر از بیست میلیون تومان تقویم شود رسیدگی به این دعوی در صلاحیت شورای حل اختلاف خواهد بود.

در صورتی که خواسته بیشتر از بیست میلیون تومان تقویم شود رسیدگی به دعوی در صلاحیت دادگاه است.

هزینه رسیدگی به این دعوی با توجه به تقویم خواسته مطابق دعاوی مالی برآورد خواهد شد.

استرداد مال امانی

از مجموع مقررات قانون مدنی استنباط می‌شود که امین باید در حدود توانایی و عرف در حفظ و نگهداری از مال سپرده‌شده کوشش کند، چرا که مسئولیت اصلی وی حفظ و نگهداری از مال امانی است.

همچنین امین در قبال درخواست امانت‌گذار مکلف به استرداد مال امانی خواهد بود بنابراین مهمترین تکالیف امین به موجب عقد مزبور عبارت از حفظ و نگهداری از مال در حدود توانایی و عرف و استرداد مال در صورت مطالبه امانت‌گذار است.

این امکان وجود دارد که امین از استرداد مال امانی امتناع کند. در چنین شرایطی امانت‌گذار م‌ تواند اقدام به طرح دعوی استرداد مال امانی کند.

به چه نکاتی قبل از طرح دعوی استرداد مال امانی دقت نماییم

طرح دعوی استرداد مال امانی مستلزم رعایت مقدماتی است. در حقیقت مودع یا امانت‌گذار باید قبل از طرح دعوی مزبور، بازگردا

ندن مال سپرده‌شده را از امین درخواست کند.

طرح دعوی استرداد مال امانی بدون ارایه ادله مربوط به درخواست بازگرداندن مال راه به جایی نخواهد برد.

برای این منظور امانت‌گذار می‌تواند از طریق ارسال اظهارنامه به صورت رسمی و قانونی استرداد مال امانی را درخواست کند.

چنانچه پس از ابلاغ اظهارنامه امین از استرداد مال امتناع کند، امانت‌گذار می‌تواند نسب به طرح و اقامه دعوی مزبور اقدام کند.

در حقیقت ابلاغ اظهارنامه پیش از طرح دعوی موجبات اطلاع امین مبنی بر استرداد مال را فراهم می‌کند.

به نحوی که متعاقباً نمی‌تواند مدعی عدم اطلاع از درخواست امانت‌گذار مبنی بر استرداد مال امانی شود.

صرف شکایت کیفری موجب بازپس‌گیری مال امانی است؟

چنانچه امین با سوء نیت از استرداد مال امانی امتناع کند رفتار وی مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی جرم و در خور مجازات است.

در واقع امانت‌گذار می‌تواند با رعایت مقررات مربوط به قانون آیین دادرسی کیفری با طرح شکایت در دادسرا، تعقیب و مجازات امین را درخواست کند.

در صورتی که دادسرا و متعاقباً دادگاه کیفری با احراز عناصر سه‌گانه بزه خیانت در امانت رفتار امین را واجد سوء نیت و وصف کیفری تشخیص دهند وی را به مجازات قانونی بزه مزبور محکوم می‌کنند.

اما مناسب است این سوال مطرح شود، آیا به صرف شکایت کیفری مال امانی به امانت‌گذار مسترد می‌شود؟

پاسخ این سوال منفی است.

در حقیقت بدون تقدیم دادخواست حقوقی مبنی بر استرداد مال امانی امکان استرداد مال امانی از طریق حکم دادگاه کیفری میسر نخواهد شد.

البته شاکی می‌تواند با رعایت تشریفات مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی و با تقدیم دادخواست حقوقی به دادگاه کیفری خواهان استرداد مال امانی شود.

به عبارت ساده‌تر، تقدیم دادخواست حقوقی جهت استرداد مال امانی پس از طرح شکایت کیفری از طریق دادگاه جزایی نیز امکان پذیر است.

در حال حاضر می‌توان برای ثبت دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرد.

مدارک لازم برای طرح دعوی مزبور عبارت از قرارداد امانت یا ودیعه جهت اثبات رابطه امانی فی مابین برای حفظ و نگهداری از مال و در صورت فقدان قرارداد معرفی شاهد، اظهار نامه و گواهی ابلاغ آن با مضمون درخواست بازپس‌گیری مال سپرده‌شده، کارت ملی و عابر بانک جهت پرداخت هزینه‌های مربوطه است.

نمونه دادخواست پس گرفتن امانت

نام خواهان

علیرضا

نام خوانده

ناصر

دادخواست استرداد مال

با سلام و عرض ادب

احتراما به استحضار می‌رساند موکل اقای علیرضا در مورخ 1395/06/04 یک قطعه سنگ یاقوت سرخ برمه به وزن 200 گرم با درجه سختی 5/9 را در حضور چندین نفر به رسم امانت به خوانده محترم اقای ناصر حقیقت تحویل نموده تا ظرف یک ساعت دیگر مسترد نماید.

متاسفانه علیرغم پیگیری مکرر و برگزاری جلسات متعدد خوانده از استرداد مال مانی خودداری نمود.

موکل ناچار اقدام به طرح شکایت کیفری علیه خوانده نموده که پس از انجام تحقیقات مقدماتی و تشریفات قانونی و بررسی های تفصیلی خوانده به موجب دادنامه شماره960997321400507 مورخ 22/07/1396 شعبه 101 دادگاه اه کیفری دو شهرستان به تحمل سه سال حبس تعزیری محکوم گردید.

با تجدیدنظر خواهی ایشان پرونده در شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان سمنان ارجاع و شعبه مذبور نیز با برگزاری جلسات دادرسی و بررسی های تفصیلی به موجب دادنامه شماره —مورخ 23/12/1396 محکومیت مذبور را تایید نمود.

فلذا حکم به محکومیت قطعی خوانده محترم مبنی بر خیانت در امانت صادر گردید.

علیهذا با وصف عرایض فوق استدعای رسیدگی و صدور حکم شایسته را داریم.

ضمایم :

1-سایر دلایل و مستندات

2-استماع شهادت شهود

3-محتویات پرونده 960635 شعبه101 دادگاه کیفری دو شهرستان و شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان

4-دادخواست تنظیمی به شماره

روند رسیدگی به پرونده پس گرفتن امانت

با توجه به تکمیل بودن پرونده مدیر دفتر برای صدور دستور پرونده را در تاریخ 1395/05/14 نزد رییس شعبه فرستاد.

رییس شعبه در تاریخ 15/05/1397 دستور تعیین وقت رسیدگی ضمن ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمایم برای خوانده و دعوت طرفین به دادرسی را دادند.

با موضوع دعوت جهت استماع شهادت شهود و در اخطاریه خواهان قید شد که شهود خود را در وقت مقرر در دادگاه حاضر نماید.

در اخطاریه خوانده هم درج گردید جهت استماع شهادت شهود خواهان حاضر شود.

ابلاغیه سید رضا در تاریخ 16/05/1397 در سامانه ابلاغ ارسال وابلاغ واقعی است.

ابلاغیه ناصر هم به همین گونه صورت گرفت.

لایحه وکلای خواهان عینا به شرح دادخواست ضمیمه پرونده شد.

صورت جلسه:

در تاریخ 1397/05/26 اقای حسین یزدانی کرودی با ارایه کارت ملی جهت احرازهویت حضور دارند ومشاهده وی به شرح زیر تحصیل می‌شود:

سوال:هویت خود را بیان کنید

جواب : نام حسین نام پدر غلامرضا سن 63 شغل بازنشسته میزان تحصیلات دوم راهنمایی سابقه محکومیت کیفری ندارم دوست اقای خواهان هستم وبا طرفین رابطه خادم مخدومی ندارم

سوال:مفاد گواهی برای شما قرایت شده است اطلاعات خود را با ذکر منشا واینکه چگونه از موضوع مطلع هستید و بر اساس ان شهادت می‌دهید به طور دقیق و راحع به اصل موضوع گواهی در اختیار دادگاه قرار دهید

جواب: من نه سنگی دیدم و نه میدانم که ان سنگ چیست.

اما خواهان وخوانده را در خانه ام دعوت کردم تا اختلاف خود را در مورد این سنگ موضوع دعوا حل کنند.

این قضیه بر میگردد به دو سال قبل که ان دو در خانه بنده جمع شدند در نهایت خوانده گفتند که من 42 انگشتر اوردم که به خواهان بدهم که زندگی اش روبراه شود و یک رسید به من بدهند.

اما خواهان این 42 انگشتر را از خوانده نگرفتند.

در ادامه خوانده گفتند که من همسرم این سنگ را در خانه خودمان در جایی گذاشته اما هر چه میگردیم نمیتوانیم انرا پیدا کنیم.

همه انچه که دیدم و شنیدم همین بود عرض دیگری ندارم حال اگر سوالی مطرح است بفرمایید تا پاسخ دهم.

وکلای خواهان و شخص خواهان اظهار میدارند که سوالی ندارند خوانده نیز سوالی مطرح نکرد.

اقای محمد زاده نیز شهادت خود را به شرح زیر بیان نمودند:

همسایه خواهان پرونده هستم در سال 1395 یک روز به من گفتند که یک سنگ دارم اگر اگر برادرت میتواند بیاید ببیند سنگ را به برادرم زنگ زدم و گفتم اگر تمروز وقت دارد یه وقتی بگذار و همسایه ما یعنی اقای خواهان چند سنگ دارند.

بیا ببین بعد از ان فردای ان روز برادرم که باهم رفته بودیم حضور همان همسایه ام که خواهان است رفتیم.

در خانه خواهان و احمد و ناصر و همسر خواهان و برادرم در خانه ایشان بودیم که خواهان چند سنگ اوردند و با دستگاه سنجش سختی سنگ برادرم انها را ازمایش کردیم.

در نهایت اقای خواهان یه سنگ قرمز رنگ اوردند و برادرم بعد از تست سنک به اقای خواهان گفتند که این سنگ قیمتی است و یاقوت برمه است.

همین که اقای خوانده این را شنیدند سنگ را گرفتند و با اصرار انرا امانت گرفتند که ببرند نشان دهند.

اقای عرب نیز سنگ را امانت دادند به اقای خوانده و بعد از یکی دو ساعت اقای خواهان با اقای خوانده تماس گرفتند اما خوانده پاسخ ایشان را ندادند و تلفن را خاموش کردند.

حکم دادگاه پس گرفتن مال امانتی

در خصوص دعوای خواهان اقای علیرضا به طرفیت اقای ناصر به خواسته استرداد عین مال امانی(یک قطقه سنگ یاقوت برمه به وزن 200 گرم و با درجه سختی 5/9 )مقوم به 210000000 ریال به همراه پرداخت کلیه خسارات دادرسی با این توضیح که

خواهان مدعی است یک قطعه سنگ یاقوت برمه به وزن 200 گرم با درجه سختی 5/9 را به امانت به خوانده داده است و قرار بوده که انرا بعد از یک ساعت بازگرداند اما پس از یک ساعت از استرداد ان خودداری نموده است

و دادرسی کیفری نیز خوانده با دادنامه ای از شعبه 101 دادگاه کیفری دو شهرستان به شماره 9609972 به تاریخ 22/07/1396 صادر شده است و با دادنامه شماره 960994 به تاریخ 23/12/1396 صادر شده از شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان تایید شده است.

در مورد این قطعه سنگ به جهت ارتکاب خیانت در امانت محکوم به سه سال حبس شده است.

خواهان علاوه بر این برای اثبات ادعای خویش به شهادت گواهان استناد کرده است که گواهی انان با رعایت مقررات استماع و مکتوب شده است در مقابل خوانده دفاع موثری در زمینه دعوای فوق نکرده است با این وصف دادگاه با توجه به قواعد و مقررات حاکم بر دعوا مقرر میدارد:

1-از انچه که گواهان گواهی داده اند این موضوع محرز و مسلم است که خوانده قطعه سنگ مذبور را از خواهان تحویل گرفته است.

اما علیرغم تعهد به بازگرداندن ان اقدامی در مورد استرداد ان به عمل نیاورده است.

2-انچه که در دادرسی کیفری در نهایت منجر به صدور ارایی در شعبه 101 دادگاه کیفری دو شهرستان و شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان شده است در مورد سنگ موضوع دعوا است این امر با انچه که گواهان در دادرسی کیفری و دادرسی این پرونده گواهی داده اند قابل تطبیق است.

3-مطابق ماده 18 قانون ایین دادرسی کیفری مصوب 1392 ارای محاکم کیفری بر دادرسی مدنی در موضوع واحد حاکمیت دارد.

مطابق انچه در بالا بیان شده است خوانده به جهت خیانت در امانت همین سنگ موضوع دعوا در محاکم کیفری محکوم به حبس شده است.

در نتیجه دادگاه دعوای خواهان را وارد میداند.

به استناد مواد607و612و616و619و624و1257و1258و1315و1317 قانون مدنی

و مواد 198و515و519 قانون ایین دادرسی مدنی

حکم به محکومیت خوانده به رد عین مال امانی ( یک قطعه سنگ یاقوت قرمز برمه به وزن 200 گرم با درجه سختی 5/9 )

و پرداخت 6342000 ریال بابت هزینه دادرسی و مبلغ 7176000 ریال بابت حق الوکاله وکیل در حق خواهان صادر و اعلام میکند.

این رای حضوری است و در مهلت بیست روز قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان است.

نظر وکیل پس گرفتن امانت در خصوص پرونده فوق

قاضی محترم دادگاه حقوقی با دقت و به درستی و به جهت جلوگیری از ابهام ضمن بررسی محتویات پرونده کیفری و مطابقت موضوع دو دعوی و بررسی دادنامه با استماع شهادت شهود که احتیاطا صورت پذیرفته است اقدام به صدور حکم نموده لذا قاضی محترم تمامی مراتب دادرسی را به بهترین نحو اداره نموده است،

در باب مالکیت سنگ به نظر شهود اکتفا شده است که البته بهتر بود که با توجه به قیمتی بودن سنگ از خواهان شناسنامه سنگ مورد مطالبه قرار می‌گرفت چرا که عادتا چنین سنگ هایی دارای شناسنامه هستند.

در خصوص نحوه انشا رای به نظر این امر میسر بود که دادنامه به صورت خلاصه تر نگارش می‌شد.

پرداختن به سایر مسایل فرعی که در ماهیت رای اثری نداشته به نظر زاید است.

همانگونه که مشخص است این مطلب که دادنامه قطعی خیانت در امانت قبلا از شعب کیفری اصدار گردیده است دوبار تکرار گردیده است

مضافا در خصوص مالی امانی که سنگ یاقوت بوده است دوبار در صدر و ذیل دادنامه به جزییات و خصایص آن اشاره است.

مواردی از این قبیل .. همچنین آوردن طوماری از مواد در خصوص یک موضوع توجیه کننده کیفیت رای نیست.

قاضی محترم می‌‌توانست با اکتفا به موادی که دقیقا به خود موضوع اصلی اصابت می‌نمود اشاره داشته باشد،

همچنین عنوان دعوی استرداد مال به صورت مطلق درج شده است و قید امانی بودن بدان اضافه نشده است.

شاید این امر به این علت بود که امین نسبت به مال امانی خائن تلقی گردیده است.

از سوی دیگر صرفنظر از صحت و کذب دعوی به نظر عدم وجود وکیل در هر دو پرونده کیفری و حقوقی برای متهم یا خوانده به زیان وی رقم خورده است و کمترین دفاعی ظاهرا توسط ایشان صورت نگرفته است.

به هرحال روند رسیدگی به نظر فاقد ایراد و اشکال است.