جرایم نظامی
در تقسیم بندی حقوق جزا و جرم شناسی، قوانی کیفری خاص هستند که جرم انگاری عمل افراد خاص را بر عهده دارند و در قانون مجازات اسلامی فعلی یا قانون مجازات عمومی سابق پیش‌بینی نشده اند. از جمله قوانین خاص کیفری، قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح است. طبق قانون مجازات اسلامی که عام است، هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای ان مجازات پیش‌بینی شده است، جرم بوده و قابلیت تعقیب جزایی دارد. جرایم نظامی که توسط نظامیان قابل ارتکاب است، و با توجه به اینکه بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حفظ امنیت کشور به عهده نیروهای مسلح گذارده شده است، اهمیت دو چندانی می یابد. دپارتمان حقوق کیفری و دپارتمان حقوق بین‌الملل گروه وکلای مهر، وابسته به موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، با توجه به داشتن پرونده‌های متعدد در دادسرا و دادگاه های نظامی ایران و دفاع از حقوق شاکی و متهم در دادسراهای نظامی سراسر ایران، تصمیم به بررسی جرایم خاص نظامی، شرایط مرور زمان تعقیب جرایم نظامی، بررسی شرایط اعاده دادرسی در دادگاه های نظامی و جرایم رایانه‌ای نظامی و همچنین نحوه رسیدگی به جرایم خاص نظامی در دادسراهای نظامی پرداخته است. امیدواریم با مطالعه این مقاله پاسخ سوالات خود در زمینه جرایم نظامی را بیابید.
سوالات برگزیده تعدادی از کاربران درباره جرایم نظامی
- جرایم خاص نظامی چیست و چه تفاوتی با جراین عام نظامی دارد؟
- مجازات فرار از خدمت سربازی چیست و چه زمانی مشمول مرور زمان تعقیب می‌شود؟
- آیا امکان اعاده دادرسی در دادگاه نظامی و از احکام قطعی وجود دارد؟ اعاده دادرسی در کجا رسیدگی می‌شود؟
- وکالت در دادسرا و دادگاه های نظامی چه شرایطی دارد؟ وکیل خاص جرایم نظامی چه ویژگیهایی دارد؟
- رسیدگی به جرایم رایانه‌ای نظامی در دادسرای جرایم رایانه‌ای رسیدگی می‌شود؟
- رسیدگی به جرم پزشک نظامی و پزشک نیروهای مسلح در چه مرجعی انجام می‌شود؟
- به جرایم مالی نیروهای مسلح و جرایم مالی نظامیان در چه مرجعی رسیدگی می‌شود؟
- رسیدگی به پرونده‌های خانوادگی نیروهای مسلح و جرایم خانوادگی نظامیان در کدام دادگاه رسیدگی می‌شود؟
جرایم خاص نظامی
به جرایمی که به اعتبار نظامی بودن شخص مرتکب و در ارتباط با وظایف خاص نظامی انجام می‌شود، جرایم خاص نظامی اطلاق می‌شود. جرایم خاص نظامی توسط غیر نظامیان قابل ارتکاب نیست. مانند ترک محل خدمت یا تمرد از دستور فرمانده. اما جرایمی که ضابط دادگستری در اجرای دستور مقام قضایی و یا به عنوان ضابط در جرایم مشهود مرتکب می‌شود، جرایم نظامی اطلاق نمی‌شود هر چند که در اجرای وظیفه انتظامی خود مرتکب شده باشد. بنابراین جرم خاص نظامی، دارای دو ویژگی است: اول اینکه باید توسط فرد نظامی صورت گرفته باشد دوم در اجرای وظایف خاص نظامی انجام شده باشد. بنابراین حمل مواد مخدر توسط نظامی در خارج از پادگان یا محل کار، جرم خاص نظامی محسوب نمی‌شود. به جرایم خاص نظامی، صرفا در دادسرا و دادگاه های نظامی محل وقوع جرم رسیدگی می‌شود.
جرایم عام نظامی
تعدادی از جرایم هستند که مختص نظامیان نیستند. مانند جرایم مالی که نظامی مرتکب می‌شود. یا جرایم پزشکی و قصور پزشکی پزشک نیروهای مسلح و پزشک نظامی در بیمارستان های نظامی. رسیدگی به قصور پزشکی پزشک نظامی که در حین انجام وظیفه در بیمارستان نیروهای مسلح مرتکب می‌شود، در صلاحیت دادسرا و دادگاه نظامی است. جرایم مالی نظامیان مانند اختلاس، رشوه، خرید و فروش اسلحه و سایر جرایم عام نظامی، به مناسبت شغل نظامی ارتکاب یافته باشد قابل تعقیب توسط دادسرای نظامی محل وقوع یا محل کشف جرم است. بازنشستگی یا استعفا از شغل نظامی و یا منفصل شدن به هر دلیلی، مانع از رسیدگی به جرم نظامی در زمان اشتغال متهم نیست.
مجازات فرار از خدمت سربازی
در صورتی که فرار از خدمت سربازی در زمان صلح باشد، مرتکب به تحمل حبس از دو ماه تا یکسال محکوم خواهند شد که بر اساس بند اول ماده 3 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، حبس کمتر از یکسال پرسنل وظیفه به 74 ضربه شلاق و یا جزای نقدی تبدیل خواهد شد.
فرار از خدمت سربازی در زمان جنگ، موجب محکومیت از یک تا پنج سال حبس می باشد که با توجه به شرایط جنگی غیر قابل تبدیل است.
غیبت سرباز از خدمت پس از مرخصی یا عدم معرفی به حوزه نظام وظیفه ظرف 15 روز از مشمول قانون نظام وظیفه شدن، در حکم فرار از خدمت محسوب شده و موجب تعقیب کیفری می‌باشد.
مرور زمان در جرایم نظامی- مرور زمان در جرم فرار از خدمت سربازی
در جرایم خاص نظامی، جرم فرار از خدمت مشمول مرور زمان نمی‌شود. چرا که تا زمانی که مشمول یا نظامی، خود را به محل خدمت معرفی نکرده و یا مشمول، خود را جهت اعزام به سربازی معرفی ننماید، جرم مستمر محسوب می‌شود و ادامه دارد. بنابراین مرور زمان کیفری در جرم فرار از خدمت نظامی موضوعیت ندارد. مرور زمان در امور کیفری نیز در تارنمای موسسه حقوقی و داروی بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان قابل مطالعه می‌باشد.
مجازات تقلب در اخذ کارت پایان خدمت
طبق ماده 58 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، هر نظامی که با حلیه و تقلب موجبات معافیت افراد را از خدمت نظام وظیفه فراهم آورد، اگر عمل وی به موجب قوانین دیگر، مستلزم تحمل و محکومیت شدیدتری باشد طبق ان قانون مجازات می‌شود. در غیر این صورت به تحمل شش ماه تا سه سال حبس و انفصال موقت از شغل نظامی محکوم می‌شود.
اگر برای معافیت شخصی رشوه دریافت کرده باشد با توجه به اینکه مجازات رشوه گرفتن یک تا هفت سال زندان است، به همین مجازات محکوم خواهد شد.
کارت معافیت هم در این گونه موارد ابطال شده و شخص دریافت کننده کارت پایان خدمت علاوه بر مجازات مقرر در قانون، به خدمت سربازی اعزام خواهد شد.
تجدید نظر خواهی از آراء دادگاه های نظامی
رای دادگاه نظامی، حسب مورد قابل اعتراض در دادگاه نظامی یک و یا دیوان عالی کشور می‌باشد. اگر رای دادگاه نظامی دو صادر شده باشد، این رای قابل اعتراض در دادگاه نظامی یک می باشد و آراء صادر شده از دادگاه نظامی یک نیز قابل اعتراض در دیوان عالی کشور می‌باشد.
اعاده دادرسی در محکومیت های دادگاه نظامی
آراء قطعی دادگاه های نظامی نیز مانند سایر آراء کیفری قابلیت ارائه درخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور بر اساس قانون جدید آیین دادرسی کیفری را دارند. موارد اعاده دادرسی کیفری را می توانید با مقاله ای تحت عنوان اعاده دادرسی کیفری در وب سایت رسمی گروه وکلای مهر مطالعه بفرمایید.
آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای نظامی
رسیدگی به جرایم رایانه‌ای در موضوعات مربوط به نیروهای مسلح که تعریف ان در ابتدای قانون جرایم نیروهای مسلح آمده است در دادسرای جرایم رایانه‌ای انجام نمی‌شود. دادسرای نظامی در این بخش جانشین دادسرای رایانه‌ای شده و راسا به جرایم رایانه‌ای مرتبط با نیروهای مسلح رسیدگی می‌نماید. بخس دهم قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح به آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای نظامی اختصاص یافته و مشمول تعاریف صلاحیت های محلی و صلاحیت های مجازی در رسیدگی به جرایم سایبری نیروهای مسلح می‌باشد.
وکیل دادسرا و دادگاه نظامی
ده وکیل برتر دادگستری ایران و همکار گروه وکلای مهر با داشتن سابقه توفیق در پرونده‌های دادسرا و دادگاه نظامی تهران و کرج، آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی درباره جرایم نظامی به معنی اخص و جرایم نظامی عام، و همچنین طرح شکایت در دادسرای نظامی می‌باشد. شکایت از ماموران نیروی انتظامی در مقام ضابط دادگستری قابل طرح در دادسرای نظامی نبوده و به این گونه شکایات در دادسرای عمومی محل وقوع جرم رسیدگی می‌شود. در صورت نیاز به مشاوره بیشتر درباره شرایط انتخاب وکیل در دادسرا و دادگاه نظامی، می توانید با موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان تماس گرفته و با تعیین وقت مشاوره حضوری از مشاوره تخصصی حقوقی وکلای مهر بهره مند شوید.
دپارتمان حقوق کیفری گروه وکلای مهر
سلام وکیل گرامی ، سوالم این هست که مشمولانی كه برای آنان تاریخ اعزام تعیین شده، میشه تاریخ اعزام خود را تغییر دهند مثلاً تمدید نمایند؟
بله. به دو صورت امکان دارد.
1-مشمولینی که درخواست عادی تمدیددارند،درصورت شرایط ممکن توسط سازمان باآن موافقت می شود .
2-مشمولینی كه جهت اعزام به خدمت به دلیل بیماری، فوت بستگان درجه 1 و… معاذیر دارند و نمی‌توانند در موعد مقرر به خدمت اعزام شوند، اعزام آنان حسب مورد به تعویق می افتد.