اعاده دادرسی کیفری

بهترین وکیل اعاده دادرسی در این نوشتار به بررسی اعاده دادرسی کیفری پرداخته است، چنانچه در این زمینه نیازمند اخذ مشاوره هستید با شماره تماس های مندرج در سایت تماس حاصل فرمائید.

 

بررسی ماهیت، انواع و نحوه تجویز و مرجع صالح رسیدگی به نهاد اعاده دادرسی در نظام حقوق کیفری ایران

نهاد اعاده‌ دادرسی یک شیوه خاص و استثنائی اعتراض به آراء قطعی محاکم است که به سبب آن، پرونده ای که با رای قطعی مختومه شده‌، دوباره مفتوح و مورد رسیدگی قرار می‌ گیرد و منظور از این­که یک روش خاص و استثنائی اعتراض به آراء قطعی محاکم، این است که در برابر روش‌ های عمومی اعتراض به آراء محاکم قرار دارد، به تعبیر دیگر دو روش عمومی اعتراض به آراء محاکمی وجود دارد؛«واخواهی» و «تجدید نظر خواهی» که در این دو روش، هر شخصی که رایی علیه او صادر شده باشد (اعم از آنکه محکوم شده باشد یا حقی برای او به اثبات نرسیده باشد) می‌ تواند نسبت به آن رای اعتراض و درخواست رسیدگی مجدد در همان مرجع (واخواهی) یا مرجع بالاتر (تجدید نظر) نماید و به­ غیر از محکومیت، موجب دیگری برای طرح این درخواست وجود ندارد.

ولی در مقابل روش‌ خاص و استثنائی اعتراض به آراء اعاده‌ دادرسی، صرف صدور حکم به ضرر شخص برای طرح این اعتراض کافی نیست و بایستی بطور حتمی علت مشخصی که توسط قانون تعیین شده نیز وجود داشته باشد، به­ تعبیر دگر، جهات و مبانی طرح این درخواست‌ ها، محدود و غیر معمول می‌ باشد.

اعاده دادرسی در امور کیفری

اعاده دادرسی در امور کیفری، تجدید محاکمه یا تمدید رسیدگی از راه‌ های فوق‌ العاده رسیدگی به امور کیفری است. این طرق رسیدگی در مورد احکام قطعی، قابل اجرا و اعمال است و احکام غیر قطعی از شمول مقررات تجدید محاکمه خارج هستند. به­ تعبیر دیگر اعاده به معنای بازگردانیدن و از سرگرفتن می‌ باشد و در اصطلاح به اعاده محاکمه و رسیدگی به حکم محکومیت قطعی به دلیل وجود اشتباه ماهوی در مبانی حکم صادره، گفته می‌ شود.

اعاده‌ دادرسی در امور کیفری یکی از راه‌ های فوق العاده شکایت از احکام است. بنابراین در صورتی اعاده‌ دادرسی ممکن است که طرق عادی هم­چون واخواهی و تجدید نظر خواهی از حکمی وجود نداشته باشد. اعاده‌ دادرسی با توجه به ویژگی‌ هایی که دارد (از جمله استثناء بر قاعده امر مختوم و فراغ از دادرسی، عدم قید به مهلت، پذیرفته شدن قبل و بعد از اجرای حکم) آن‌ را از طرق فوق العاده دیگر متمایز ساخته است.

تقاضای اعاده دادرسی در امور کیفری فقط از ناحیه محکوم‌ علیه (شخصی که حکم محکومیت کیفری علیه او صادر شده‌ است) قابل طرح می‌ باشد؛ بنابراین شاکی (شخصی که مدعی است که جرمی علیه وی انجام شده‌ است) به موجب مقررات قانون آئین دادرسی کیفری، ب­طور کلی حق درخواست اعاده‌ دادرسی نسبت به احکامی که به نفع او صادر نشده را ندارد.

اعاده‌ دادرسی فقط نسبت به احکام قطعی امکان­ پذیر است. بنابراین نسبت به قرارها هر چند هم نهایی باشند، درخواست اعاده‌ دادرسی قابلیت استماع و پذیرش ندارد. قطعی بودن حکم مورد اعاده‌ دادرسی اعم از آن است که حکم مزبور در زمان صدور بطور ذاتی قطعی باشد یا قابل تجدید نظر بوده ولی با انقضاء مدت تجدید نظر خواهی یا اسقاط تجدید نظر خواهی یا پس از اعتراض با تائید در مرجع تجدید نظر قطعی می­ شود.

اهداف اعاده دادرسی در امور کیفری

اعاده‌ دادرسی در امور کیفری به منظور تامین اهداف والایی به ­شرح ذیل مورد پیش بینی قانونگذار قرار گرفته است، که عبارتند از؛

• هم­چون اجرای عدالت،
• حفظ و حراست نظم و منافع عمومی،
• حفظ حقوق و آزادی‌ های محکوم‌ علیه،
• اعاده حیثیت محکوم‌ علیه و خویشاوندانش،
• رفع کاهش اشتباه ­های قضایی،
• و…

جهت دریافت مشاوره در خصوص اعاده دادرسی کیفری با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

آراء قطعی مراجع قضائی

منظور از آراء قطعی مراجع قضائی (اعم از حقوقی و کیفری) شامل موارد ذیل می ­باشد؛

• احکام و قرارهای دیوان­ عالی­ کشور،

نکته: آراء شعب دیوان­ عالی­ کشور در باب تجویز اعاده دادرسی و نیز دستورهای موقت دادگاه­ ها، اگر توسط رئیس قوه قضائیه خلاف شرع بین تشخیص داده شود.

• احکام و قرارهای سازمان قضائی نیروهای مسلح،
• احکام و قرارهای دادگاه­ های تجدید نظر و بدوی،
• احکام و قرارهای دادسراها و شوراهای حل اختلاف.

جهات پذیرش تقاضای اعاده دادرسی در امور کیفری

تقاضای اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاه‌ ها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد در موارد ذیل پذیرفته می‌ شود، که عبارتند از؛

الف – کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن وی محرز گردد،

ب – چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه‏ ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد،

پ – شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضائی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد، بطوری­ که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان احراز گردد،

ت – درباره شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود،

ث – در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است،

ج – پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود، که موجب اثبات بی­ گناهی محکوم علیه (شخصی که حکم محکومیت کیفری علیه او صادر شده‌ است) یا عدم تقصیر وی باشد،

چ- عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد.

نکته: اگر جهت اعاده دادرسی، مغایرت 2 حکم باشد، دادگاه پس از قبول اعاده دادرسی، هر یک را که صحیح تشخیص دهد، تائید و رای دیگر را نقض می‌ کند و چنانچه هر دو رای را غیر صحیح تشخیص دهد، پس از نقض آن ها وفق مقررات رسیدگی می‌ کند.

نکته: نسبت به حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر می­ شود، دیگر اعاده دادرسی از همان جهت پذیرفته نمی­ شود، مگر اینکه اعاده دادرسی از مصادیق خلاف شرع بین بوده و مغایرت رای صادره با مسلمات فقهی به جهات دیگری غیر از جهت قبلی باشد و یا رای جدید دوباره مثل رای قبلی مغایر با مسلمات فقهی صادر شده باشد.

مهلت تقاضای اعاده دادرسی در امور کیفری

درباره مهلت تقاضای اعاده‌ دادرسی در امور کیفری ضمن سکوت قانون­گذار و با توجه به خصوصیت حکم مورد درخواست (محکومیت به تحمل مجازات قانونی)، فاقد مهلت درخواست می‌ باشد و در هر زمان قابل طرح می‌ باشد، بر خلاف اعاده‌ دادرسی مدنی که مقید به طرح آن در مهلت‌ های 20 روز برای ساکنین داخل ایران یا 2 ماهه برای افراد غیر مقیم مقرر در قانون می‌ بود.

اقسام اعاده دادرسی در امور کیفری  

اعاده دادرسی در امور کیفری به دو نوع ذیل قابل تقسیم است که عبارتند از؛

• اعاده دادرسی عام در امور کیفری

منظور از اعاده دادرسی کیفری عام این است که وقتی یک حکم قطعی از دادگاه کیفری صادر شده است، ولی حکم صحیح و درستی نیست و هر ذی­ حقی می تواند به آن اعتراض و تقاضای رسیدگی مجدد نماید.

شرایط تجویز اعاده دادرسی کیفری عام

شرایط تجویز اعاده دادرسی کیفری عام به شرح ذیل عبارتند از؛

• حکم صادر شده باید حکم محکومیت باشد و از حکم برائت تحت هیچ شرایطی نمی توان درخواست اعاده دادرسی کرد،
• حکم باید قطعی باشد و از حکمی که قطعی نشده است امکان درخواست اعاده دادرسی نیست.

نکته: اعاده دادرسی عام تنها در مورد احکام قابل اعمال است نه در مورد قرارهای صادر شده توسط دادگاه.

اشخاص ذی­ حق در تقاضای اعاده دادرسی عام در امور کیفری

اشخاصی که برای تقاضای اعاده دادرسی ذی­ حق محسوب می­ شوند به شرح ذیل عبارتند از؛

1. محکوم علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است) یا وکیل یا نماینده قانونی او و در صورت فوت یا غیبت محکوم­ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است)، همسر و وراث قانونی و وصی او،
2. دادستان کل کشور،
3. دادستان مجری حکم،
4. رئیس قوه قضائیه.

جهت دریافت مشاوره در خصوص اعاده دادرسی کیفری با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

مرجع صالح رسیدگی به تقاضای اعاده دادرسی عام در امور کیفری

اعاده‌ دادرسی به وسیله درخواست صورت می‌ گیرد و تنها مرجع صالح برای پذیرش یا عدم­ پذیرش تقاضای اعاده دادرسی، دیوان­ عالی کشور است، نه دادگاه بدوی یا دادگاه تجدید نظر.

تقاضای اعاده دادرسی توسط ذی­ حق به دیوان­ عالی­ کشور تسلیم می­ شود. این مرجع پس از احراز انطباق موضوع تقاضا با یکی از موارد مذکور در قانون­ آئین­ دادرسی­ کیفری، تجویز یا عدم تجویز اعاده دادرسی را در قالب یکی از دو قرار ذیل اعلام می­ دارد که عبارتند از؛

صدور قرار پذیرش اعاده‌ دادرسی

اگر دیوان­ عالی­ کشور، موضوع و ادله ابرازی را از احراز انطباق موضوع درخواست با یکی از موارد مذکور در قانون­ آئین­ دادرسی­ کیفری، با صدور قرار تجویز اعاده دادرسی، پرونده را برای رسیدگی ماهیتی مجدد، به دادگاه هم‌ عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی، ارجاع می­ دهد.

صدور قرار عدم پذیرش (رد) اعاده‌ دادرسی

و اگر دیوان­ عالی­ کشور، موضوع یا ادله ابرازی را منطبق با جهات مندرج در قانون آئین دادرسی کیفری تشخیص ندهد، قرار رد اعاده‌ دادرسی را صادر می‌ کند و پرونده مختومه و بلا اقدام باقی می‌ ماند.

دیوان­ عالی­ کشور جهت رسیدگی به درخواست اعاده‌ دادرسی و احراز انطباق آن با یکی از موارد مذکور در قانون آئین دادرسی کیفری پرونده را از دادگاه صادر کننده حکم قطعی مطالبه می‌ نماید و پس از احراز درستی درخواست، رسیدگی مجدد به دادگاه هم عرض صادر کننده حکم قطعی محول می‌ گردد و طبق رای وحدت رویه دیوان­ عالی کشور سال 1372 دادگاه صادر کننده حکم قطعی، دادگاهی است که حکم آن در اثر تائید مرجع تجدید نظر یا در اثر اسقاط یا عدم تجدید نظر خواهی قطعی شده است، نه دادگاهی که حکم غیر قطعی را تائید کرده است، پس اگر دادگاه تجدید نظر حکم بدوی را نقض نماید و خود رای جدیدی را انشاء نماید، دادگاه صادر کننده حکم قطعی، دادگاه تجدید نظر خواهد بود. قبول درخواست اعاده‌ دادرسی در دیوان، دادگاه هم عرض را مکلف نمی‌ کند که رای قبلی را نقض و رای جدیدی صادر نماید، بلکه ممکن است رای قبلی تائید شود.

آثار ناشی از اعاده دادرسی عام در امور کیفری

لازم به ذکر است که صرف تسلیم تقاضای اعاده‌ دادرسی موجب توقف اجرای حکم یا تاخیر در اجرای آن نیست. اما اگر پس از رسیدگی شعبه دیوان ­عالی کشور به درخواست اعاده دادرسی، این درخواست مورد قبول قرار گرفت، سبب بروز آثاری به ­شرح ذیل می­ گردد، که عبارتند از؛

1. رای دیوان در خصوص پذیرش اعاده دادرسی، اجرای حکم را (در صورت عدم اجرا) تا اعاده‌ دادرسی و صدور حکم مجدد به تعویق خواهد‌ انداخت. در این فرض به­ منظور جلوگیری از فرار یا مخفی شدن محکوم علیه، اگر تامین متناسب اخذ نشده یا تامین اخذ شده ولی منتفی شده باشد، تامین لازم اخذ خواهد شد، هرگاه رای دیوان عالی کشور مبنی بر تجویز اعاده دادرسی باشد یا اعاده دادرسی پذیرفته شده باشد، اجرای حکم تا صدور حکم مجدد به تعویق می­ افتد و چنانچه از متهم تامین اخذ نشده و یا تامین منتفی شده باشد یا متناسب نباشد، دادگاهی که پس از تجویز اعاده دادرسی به موضوع رسیدگی می­ کند، تامین لازم را اخذ می‌ نماید.
2. مرجع صدور تامین دادگاهی است که پس از تجویز اعاده دادرسی به موضوع رسیدگی می‌ نماید. این دادگاه بر اساس کیفرخواست و دلایل آن و دلایلی که محکوم‌ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است) ارائه داده است به اتهام رسیدگی می‌ کند و هرگاه دلایل محکوم‌ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است) قوی تر باشد، آثار و تبعات حکم محکومیت بدوی، فوری متوقف شده و تخفیف لازم نسبت به محکوم‌ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است) صورت می‌ گیرد.
3. اگر مجازات مندرج در حکم، از نوع مجازات سالب حیات یا سایر مجازات‌ های بدنی باشد، شعبه دیوان­ عالی­ کشور با وصول تقاضای اعاده دادرسی قبل از اتخاذ تصمیم درباره تقاضا، دستور توقف اجرای حکم را می‌ دهد.
4. پس از شروع به محاکمه جدید، هرگاه ادله‌ ‏ای که اقامه شده قوی باشد، قرار توقف آثار و تبعات حکم اولی، فوری صادر می ­شود و دادرسی طبق قانون آئین دادرسی کیفری انجام می­‏ گیرد.
5. هر وقت دادگاه پس از رسیدگی ماهوی، درخواست اعاده دادرسی را وارد تشخیص دهد، حکم مورد اعاده دادرسی را نقض و حکم مقتضی صادر می­ کند.
6. اگر درخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد، فقط همان قسمت نقض یا اصلاح می­ شود. حکم دادگاه از حیث تجدید نظر یا فرجام­ خواهی تابع مقررات مربوط است.

اثر پذیرش اعاده دادرسی عام در امور کیفری بر وضعیت اجرای احکام

وضعیت اجرای احکام و توقف حکم در اعاده‌ دادرسی کیفری، کمی متفاوت و رابطه مستقیم با مجازات مندرج در حکم دادگاه دارد، که به این شرح ذیل عبارتند از؛

1. اگر مجازات مندرج در حکم، از نوع مجازات سالب حیات یا سایر مجازات‌ های بدنی یا قلع و قمع بنا باشد، بلافاصله با وصول تقاضای اعاده‌ دادرسی و قبل از اتخاذ تصمیم درباره تقاضا (قبل از صدور قرار تجویز یا رد اعاده‌ دادرسی) دستور توقف اجرای حکم صادر می‌ گردد.
2. در سایر موارد، اگر قرار تجویز اعاده‌ دادرسی صادر شده اشد، اجرای حکم تا صدور حکم مجدد به تعویق می‌ افتد و چنانچه از محکوم‌ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است) تامین اخذ نشده یا تامین منتفی شده باشد، دادگاهی که پس از تجویز اعاده‌ دادرسی به موضوع رسیدگی می‌ کند، تامین لازم را اخذ می‌ نماید.
3. هم­چنین است، بعد از صدور قرار قبولی اعاده‌ دادرسی، اگر ادله اقامه‌ شده از نظر دادگاه قوی باشد، فوری قرار توقف آثار و تبعات حکم اولی نیز صادر می‌ گردد، که این قرار، متفاوت از قرار توقف اجرای حکم می‌ باشد.

نتیجه نهایی پذیرش تقاضای اعاده دادرسی عام در امور کیفری

پس از صدور قرار تجویز اعاده‌ دادرسی و تشکیل جلسه رسیدگی، دادگاه هم‌ عرض به ماهیت دعوا و ادله ابرازی اعاده‌ دادرسی و ادله موجود در پرونده رسیدگی می‌ نماید؛ در صورتی که در ماهیت نیز درخواست اعاده‌ دادرسی را وارد تشخیص دهد، اقدام به نقض دادنامه مورد اعاده‌ دادرسی و صدور حکم به نفع متقاضی می‌ کند. اما اگر در ماهیت، اعاده دادرسی را وارد، تشخیص ندهد، حکم به تائید دادنامه مورد اعاده‌ دادرسی صادر می‌ نماید. این حکم از حیث تجدید نظر خواهی یا فرجام خواهی، تابع مقررات مربوط خواهد بود.

اگر جهت اعاده دادرسی، مغایرت 2 حکم باشد، دادگاه پس از صدور قرار پذیرش اعاده‌ دادرسی، هر کدام را از 2 حکم صادره را که صحیح تشخیص دهد، تائید و رای دیگر را نقض می‌ کند و در اعاده‌ دادرسی در امور کیفری این احتمال نیز وجود دارد که دادگاه، با توجه به محتویات پرونده، هیچ‌ کدام از آراء صادره را صحیح تشخیص ندهد، که در این شکل هر 2 رای را نقض و پس از رسیدگی مبادرت به صدور رای مقتضی می‌ نماید.

اعاده دادرسی خاص در امور کیفری

این نوع اعاده‌دادرسی در امور کیفری، نوع ویژه ای از اعاده‌ دادرسی و جزو اختیارهای انحصاری رئیس قوه قضائیه است.

جهت دریافت مشاوره در خصوص اعاده دادرسی کیفری با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

مقام قضائی صالح تشخیص و تجویز اعاده دادرسی خاص در امور کیفری

در اجرای مفاد قانون آئین دادرسی کیفری در باب «اعاده دادرسی آراء خلاف شرع بین» و با عنایت به اصل صحت احکام قضائی با پرهیز از تزلزل آراء، جلوگیری از اطاله دادرسی و لزوم نظارت قضائی رئیس قوه قضائیه در عدم اجرای احکام خلاف شرع بین، بررسی آراء قطعی در اجرای قانون آئین دادرسی کیفری و تشخیص خلاف شرع بین و جلوگیری از اجرای آن از اختیارهای رییس قوه قضائیه می‌ باشد.

طبق قانون اصلاحی تشکیل دادگاه ­های عمومی و انقلاب سال 1381 منظور از؛ خلاف بین شرع، مغایرت رای صادره با مسلمات فقهی یا مشهور فقها خواهد بود و  از آنجا که اظهارنظر در این خصوص، نیازمند دانش فقهی است که فقط توسط مجتهد قابل بررسی است، لذا این مورد فقط در صلاحیت رئیس قوه قضائیه قرار گرفته‌ است، زیرا که طبق قانون اساسی، از جمله شرایط انتخاب و انتصاب رئیس قوه قضائیه «مجتهد عادل و آگاه به امور قضائی بودن» است.

پس هروقت رئیس قوه قضائیه رای قطعی صادره از هر یک از مراجع قضائی را خلاف شرع بین تشخیص دهد، با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان ­عالی­ کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می‌ یابد، رسیدگی و رای قطعی را صادر نماید. شعب خاص مذکور براساس اینکه رای برخلاف شرع بین اعلام شده است، رای قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به‌ عمل می‌ آورند و رای مقتضی صادر می‌ نمایند.

اگر رئیس قوه قضائیه در زمان بازنگری، دستور توقف اجرای حکم را صادر نماید‌‌‌‌، در صورت رد اعاده دادرسی، مراتب لغو توقف توسط معاون قضائی به مرجع قضائی اعلام‌‌‌ می‌ گردد تا مطابق حکم صادره اقدام نماید‌‌‌‌.

با تجویز اعاده دادرسی توسط رئیس قوه قضائیه اجراء حکم تا حصول نتیجه قطعی به تعویق‌‌‌ می‌ افتد.

جهت اعاده‌ دادرسی خاص در امور کیفری

ضرورت تجویز این نوع اعاده‌ دادرسی فقط به احراز 2 شرط ذیل است که عبارتند از؛

• رای صادر شده با آموزه ­ای شرعی مخالف باشد،
• آن آموزه شرعی جزو بینه ­های شرعی باشد.

متقاضیان تجویز اعاده دادرسی (آراءخلاف شرع بین) خاص در امور کیفری

اشخاص ذیل اگر در انجام وظایف قانونی خود، رای قطعی اعم از حقوقی یا کیفری را خلاف شرع بین تشخیص دهند، می‌ توانند با ذکر مستند هایی از رئیس قوه قضائیه درخواست تجویز اعاده دادرسی نمایند و فقط برای یکبار قابل اعمال است، مگر اینکه خلاف شرع بین آن به جهت دیگری باشد که عبارتند از؛

• رئیس دیوان ­عالی ­کشور،
• دادستان کل کشور،
• رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح،
• و یا رئیس کل دادگستری استان.

الف – معاونت قضائی،قضات و مشاورین با تهیه و تنظیم گزارش دقیق‌‌‌‌، مستند و مستدل، جهات خلاف شرع بتن را در حداقل زمان به ضمیمه پرونده برای دفتر ریاست قوه قضائیه ارسال‌‌‌ می‌ نمایند.

ب – قاضی صادر کننده حکم و یا سایر قضات مرتبط با پرونده و قضات اجراء احکام موظف اند در مواجهه با آراء خلاف شرع بین مراتب را حسب مورد به نحو مستدل به رئیس حوزه قضایی یا دادستان اعلام کنند، روسای حوزه‌‌‌‌ های فضایی و دادستان ­ها در راستای وظیفه نظارتی خویش اگر معتقد باشند، رای صادره خلاف شرع بین‌‌‌ می‌ باشد، موظف هستند حسب مورد با تنظیم گزارش و استدلال بر خلاف شرع بین بودن رای، مراتب را به رئیس کل دادگستری استان اعلام نمایند و رئیس کل دادگستری استان پس از وصول گزارش حداکثر ظرف 2 ماه پس از اخذ نظریه مشورتی حداقل 2 نفر از قضات مجرب و با سابقه، در صورت تشخیص خلاف شرع بین بودن، نظر خود را به صورت مستند و مستدل و با ذکر کلاسه پرونده، شماره دادنامه، دادگاه و نام قضات صادر کننده رای و مشخصات طرفین پرونده به ضمیمه رای قطعی به دفتر رئیس قوه قضائیه اعلام‌‌‌ می‌ نماید و در صورت عدم تشخیص خلاف شرع بین، مراتب را طی شرحی مکتوب و در پرونده نظارتی بایگانی‌‌‌ می‌ نماید‌‌‌‌.

پ – دستگاه­ های اجرایی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی اعاده دادرسی آراء خلاف شرع بین اگر دلیل و مستند کافی برای اثبات خلاف شرع بین بودن دادنامه صادره داشته باشند، می‌ توانند درخواست خود را با ذکر کلاسه پرونده‌‌‌‌، مشخصات طرفین‌‌‌‌، علت درخواست و جهت خلاف شرع بین دانستن دادنامه به صورت مستدل به ضمیمه تصویر دادنامه یا دادنامه‌‌‌‌ های صادره حسب مورد، برای دادگستری کل استان مربوط یا سازمان قضائی نیروهای مسلح ارسال نمایند.

حدود صلاحیت تجویز اعاده دادرسی خاص در امور کیفری

برخلاف اعاده‌ دادرسی در امور کیفری عام، که فقط نسبت به احکام قطعی قابل درخواست است، اعاده‌ دادرسی رئیس قوه دامنه گسترده‌ تری داشته و شامل هر نوع اعم از حکم یا قرار می‌ شود که توسط یک مرجع قضائی از قبیل؛ محاکم بدوی، تجدید نظر، دیوان­ عالی کشور، سازمان قضایی نیروهای مسلح و شورای حل اختلاف صادر شده باشد و علاوه­ بر آراء اصلی، این اعاده‌ دادرسی قرار های دیوان عالی­ کشور در خصوص پذیرش یا عدم­ پذیرش اعاده‌ دادرسی و هم­چنین دستور موقت دادگاه‌ ها را نیز در بر می‌ گیرد.

جهت دریافت مشاوره در خصوص اعاده دادرسی کیفری با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.

مرجع صالح رسیدگی به تجویز اعاده دادرسی خاص (آراء خلاف شرع بین) در امور کیفری

در صورت موافقت رئیس قوه قضائیه با تجویز اعاده دادرسی، پرونده محاکمه­ ها به پیوست نظریه قضات و کارشناسان قوه قضائیه از طریق معاونت قضائی در اجرای اعاده دادرسی آراء خلاف شرع بین، جهت رسیدگی به دیوان­ عالی کشور ارسال و رونوشت نامه برای پیگیری به دادگستری استان مربوطه ارسال‌‌‌ می‌ گردد.

با وصول پرونده در دیوان ­عالی کشور، رئیس دیوان یا معاون قضایی وی پرونده را جهت رسیدگی به یکی از شعب خاص ارجاع‌‌‌ می‌ نماید. شعبه مرجوع الیه موظف است بر اساس نظر رئیس قوه قضائیه‌‌‌‌، ضمن نقض رأی قطعی قبلی رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی را معمول و اقدام به صدور رأی نماید.

دفتر دیوان­ عالی کشور موظف است پس از صدور رای نسخه ای از رای دیوان را جهت درج در سابقه نظارتی به معاونت قضائی قوه قضائیه ارسال و پرونده محاکماتی متضمن رای جدید را به دادگستری استان یا سازمان قضایی نیروهای مسلح مربوطه اعاده نماید.

اثر تجویز اعاده دادرسی خاص در امور کیفری بر وضعیت اجرای حکم

با تجویز اعاده‌ دادرسی توسط رئیس قوه قضائیه، اجرای حکم تا حصول نتیجه قطعی به تعویق می‌ افتد. اما اگر رئیس قوه قضائیه در زمان بازنگری، دستور توقف اجرای حکم را صادر نماید، در صورت رد اعاده‌ دادرسی، مراتب لغو توقف توسط معاون قضائی به مرجع قضائی اعلام می‌ گردد، تا طبق حکم صادره اقدام نماید. لذا رئیس قوه قضائیه، حتی قبل از صدور دستور تجویز اعاده‌ دادرسی (در مرحله بازنگری رای) نیز می‌ تواند دستور توقف اجرای حکم موضوع درخواست اعاده‌ دادرسی را صادر نماید.

اعتراض به آراء پس از اعاده دادرسی

حکمی که در مرحله اعاده‌ دادرسی صادر می‌ گردد، از حیث تجدید نظر و فرجام خواهی تابع مقررات مربوط خواهد بود. به­ تعبیر دیگر اگر طبق مقررات مربوط به تجدید نظر خواهی یا فرجام‌ خواهی، این حکم قابل اعتراض باشد، محکوم‌ علیه می‌ تواند نسبت به آن اعتراض نماید. در غیر این­ صورت، حکم قطعی خواهد بود. هم­چنین نسبت به حکمی که پس از اعاده‌ دادرسی صادر می‌ گردد، دیگر اعاده‌ دادرسی از همان جهت پذیرفته نخواهد شد.

تفاوت اعاده‌ دادرسی در امور کیفری و مدنی

اگر چه اعاده‌ دادرسی در امور مدنی شباهت‌ هایی با اعاده‌ دادرسی در امور کیفری دارد و هر دو آن‌ ها جهت نقض یک حکم قطعی قابل اجرا که دارای اشتباه­ های ماهوی است، پیش‌ بینی شده‌ اند، در عین حال از حیث اهداف با هم تفاوت هایی دارند، به نحوی که هدف قانونگذار از وضع و ایجاد تاسیس اعاده‌ دادرسی در امور مدنی، فقط حمایت از حقوق خصوصی افراد بوده است، ولی اعاده‌ دادرسی در امور کیفری به منظور تامین اهداف والاتری به شرح ذیل مورد پیش بینی قانونگذار قرار گرفته است، که عبارتند از؛

• هم­چون اجرای عدالت،
• حفظ و حراست نظم و منافع عمومی،
• حفظ حقوق و آزادی‌ های محکوم‌ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است)،
• اعاده حیثیت محکوم‌ علیه (کسی که حکم بر علیه او صادر شده است) و خویشاوندانش،
• رفع کاهش اشتباه ­های قضایی،
• و…

این تفاوت اهداف، سر منشاء ایجاد سایر تفاوت‌ های موجود بین این دو نوع اعاده‌ دادرسی گردیده، که به شرح ذیل عبارتند از؛

• هزینه اعاده دادرسی،
• مراجع و اشخاص صالح برای تقدیم درخواست،
• مراجع صالح برای رسیدگی به درخواست اعاده دادرسی،
• در امور مدنی هیچ یک از مقام ­ها و مراجع قضائی حق درخواست اعاده‌ دادرسی را ندارند، در حالی که در امور کیفری این حق به دادستان کل کشور و رئیس حوزه قضائی داده شده است،
• مهلت تقدیم تقاضا و تشریفات آن،
• و …

همانطور که ملاحظه نمودید، پرونده ‌های اعاده دادرسی کیفری پیچیدگی ­های زیادی دارند. با بهره ‌گیری از وکلای با تجربه‌ و مجرب موسسه حقوقی مهر پارسیان می ­توانید، در این خصوص گام موثری در رسیدن به هدف نهایی (پیروزی در پرونده خود) برداشته باشید. وکلای مبرز موسسه حقوقی مهر پارسیان، در حوزه دعاوی اعاده دادرسی کیفری، با کلیه قوانین موجود و مربوط آشنایی کاملی دارند و به دلیل همین شناخت و تسلط، پس از بررسی پرونده یک راهکار مناسب جهت رسیدن به هدف نهایی، یعنی پیروزی انتخاب نموده و شما را در کلیه مراحل دعاوی خود، با مشاوره و راهنمایی موثرشان، همراهی می ­نمایند. مطمئن باشید با انجام این امر شانس پیروزی در پرونده مذکور چند برابر خواهد شد و از این بابت خیالتان راحت خواهد بود.

جهت دریافت مشاوره در خصوص اعاده دادرسی کیفری با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.