الزام به ثبت علامت تجارتی

الزام به ثبت علامت تجارتی، از دعاوی حقوقی است. با گذشت زمان و گسترش معاملات و توسعه مصادیق و امثال ان، مصداق اموالی که مورد داد و ستد و تجارت قرار می گرفت، بیشتر شد و در کنار اموال مادی، اموالی ارزشمند گردید که وجود غیر مادی داشته و در واقع، ملموس و عینی نبودند ولی عرف تجارتی کم کم این گونه از اموال را موجود، و دارای ارزش تلقی کردند. در نتیجه قابل مبادله و انتقال شدند و مالک، نسبت به ان حق مالکیت پیدا کرد.

اموالی که به صورت غیر مادی قابل تملک هستند در حوزه مالکیت معنوی و حقوق مالکیت فکری، قرار دارند. این اموال ناشی از علم و دانش و محصول فکر و نبوغ آدمی می باشد و همچنین می‌تواند در نتیجه فعالیت انسان در زمینه ی خاص تجارتی و یا غیر تجارتی برای وی ایجاد گردد که برای سازنده و ایجاد کننده ان حق مالکیت ایجاد می کند.

در عالم تجارت، افرادی که به تجارت و یا امور و فعالیتهای مادی اشتغال دارند، ممکن است که برای فعالیت و عمل خود،علامتی را برای شناسایی حرفه خود به دیگران معرفی کنند و به فعالیت خود اختصاص دهند که به عنوان علامت تجارتی شناخته می‌شود.

در این مقاله به بررسی رویه قانونی الزام به ثبت علامت تجارتی که توسط موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان با مشاوره محمدرضا مهری، وکیل پایه یک دادگستری و استاد دانشگاه،  منتشر می‌شود،پرداخته شده است.

– علامت تجارتی چیست؟

– مواردی که علامت تجارتی قابل تملک نیست؟

– شرایط قانونی برای تملک علامت تجارتی و الزام به ثبت علامت تجارتی چیست؟

– ثبت مالکیت علامت تجارتی در صورت تعدد متقاضی چگونه می باشد؟

– الزام به ثبت علامت تجارتی چگونه است؟

-مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای الزام به ثبت علامت تجارتی کجاست؟

علامت تجارتی

اشخاصی که در حوزه امور تجارتی مشغول هستند، در صورتی که فعالیت خود را بخواهند به سایر اشخاص معرفی کنند (که این افراد غالبا مشتریان دائمی و یا اشخاص حقوقی که با آن‌ها در داد و ستد هستند، می‌باشند)،برای شناسایی خود به دیگران از علامت و یا شکل خاصی استفاده می کنند که علامت تجارتی محسوب می‌شود. و باعث تمایز کالا و یا خدمات شخص حقیقی و یا حقوقی از سایر اشخاص میگردد و جزء اموال معنوی محسوب می‌شود و متعلق به صاحب و استفاده کننده ان می‌باشد. مالکیت علامت تجارتی، حق انحصاری است که برای دارنده ان می باشد و در این صورت متعلق به کسی است که به ثبت رسانده باشد.

مواردی که علامت تجارتی قابل تملک نیست

برای اینکه علامت تجارتی شخص، متعلق به او و دارای حق مالکیت باشد و بتواند از حقوق انحصاری متعلق به ان استفاده کند، باید تقاضای ثبت ان را بدهد و این تقاضای ثبت در مواردی به دلیل شرایطی که علامت تجارتی ندارد، قابل ثبت نمی باشد که شامل موارد ذیل می باشد:

– نتواند کالا‌ها یا خدمات یک موسسه را از کالا‌ها و خدمات موسسه دیگر متمایز سازد.

– خلاف مو ازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.

– مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه درمورد مبدا جغرافیایی کالا‌ها یا خدمات یا خصوصیات ان‌ها گمراه کند.

– استفاده از عین یا شبیه نشان نظامی، پرچم‌، یا سایر نشآن‌های مملکتی یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور یا نشان سایر سازمآن‌ها و نهادهای بین‌المللی و خارجی، مگر در صورت اجازه صاحبان علایم و یا مقام صلاحیت دار سازمآن‌ها و نهادها.

– استفاده از عین یا مانند علامت و یا نشانه و یا ترجمه یک علامت تجارتی به طرز گمراه کننده ای که برای همان کالا و یا خدمات که علامت متعلق به یک موسسه دیگر در ایران می‌باشد.

– عین یا شبیه ان قبلاً برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر انکه عرفا میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت ان به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.

– عین علامتی باشد که قبلا به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت ان مقدم یا دارای حق تقدم برای‌‌ همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به‌ لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.

شرایط قانونی برای تملک علامت تجاری

در صورتی که استفاده کننده از علامت تجارتی قصد داشته باشد که مالک علامت مورد استفاده باشد در این صورت باید با ارسال اظهار نامه تقاضای خود را همراه با مدارک مورد نیاز، به اداره مالکیت صنعتی تسلیم کند که در نتیجه اداره مالکیت صنعتی شرایط مذکور را بررسی می کند و در نتیجه در صورتی که منعی برای ثبت وجود نداشته باشد اقدام به ثبت می کند.

شرایطی را که مرجع ثبت برای ثبت علامت تجارتی لازم می داند:

– علامت تجارتی مورد برای کالا و یا خدمات مورد نظر باعث تمایز از سایر اشخاص حقیقی و حقوقی گردد.

– از عین یا علامت تجارتی مشابه به علامت تجارتی مورد نظر برای ثبت در موسسه دیگر که مرتبط با ان موسسه می باشد استفاده  و به نام مالک ان ثبت نشده باشد.

-ع لامت تجارتی مورد تقاضا برای ثبت، مشابهتی با علامتی نداشته باشد که موجب گمراهی و یا فریب گردد.

– دعوایی مبنی بر غیر قابل ثبت بودن علامت تجارتی، از زمان ارسال اظهار نامه برای ثبت و تا زمان پذیرش تقاضای ثبت صورت نگرفته باشد و یا دعوی منتهی به تصمیم گیری مرجع ثبت مبنی بر عدم امکان ثبت علامت تجارتی نشده باشد.

– عین یا علامت مورد نظر قبلا به موجب حق تقدم، با ارسال اظهارنامه تقاضای ثبت ان نشده باشد.

ثبت مالکیت علامت تجارتی در صورت تعدد متقاضی

در صورتی که برای یک نوع از علامت تجارتی چند نفر به طور جداگانه تقاضای ثبت به موجب اظهار نامه بدهند، در خواست شخصی پذیرفته خواهد شد که تاریخ ارسال اظهارنامه او مقدم بوده باشد و به این صورت دارای حق تقدم در ثبت خواهد بود و در صورت وجود سایر شرایط لازم، مالکیت علامت تجارتی برای او ثبت خواهد شد.

الزام به ثبت علامت تجارتی

پس از ارسال اظهارنامه به جهت پذیرش تقاضای ثبت علامت تجارتی به اداره مالکیت صنعتی، مرجع ثبت در صورت احراز شرایط، ملزم به ثبت علامت تجارتی می‌باشد. در صورتی که مرجع ثبت علامت تجارتی را به هر دلیلی قابل ثبت نداند و یا شخص دیگری به موجب اینکه مدعی حق تقدم در ثبت می باشد و ادعای او پذیرفته شود و یا اینکه علامت تجارتی مورد نظر شرایط لازم برای ثبت را نداشته باشد، اقدام به رد تقاضای ثبت علامت تجارتی می کند که در این صورت، می‌تواند در مدت سی روز از تصمیم مرجع ثبت، مبنی بر رد تقاضای ثبت به مرجع کنوانسیون ماده 170 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علایم تجارتی، الزام به ثبت علامت تجارتی را بخواهد. در صورت احراز صحت ادعای متقاضی ثبت و پذیرش ادله او و همچنین محق بودن وی در تقاضای ثبت، حکم به الزام به ثبت علامت تجارتی صادر می‌شود.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای الزام به ثبت علامت تجارتی

در صورت اعتراض شخص به تقاضای ثبت علامت تجارتی و یا شخص متقاضی ثبت به تصمیم مرجع ثبت مبنی بر رد تقاضای ثبت به جهت مالکیت علامت تجارتی، دعوی او یک دعوی غیر مالی خواهد بود.کنوانسیون ماده 170 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علایم تجارتی صالح به رسیدگی می‌باشد.

در صورتی که شخصی از علامت تجارتی متعلق به شخص دیگر بدون اجازه وکه به موجب اظهارنامه، مالکیت ان برای او ثبت گردیده است و یا شبیه به ان علامت که موجب گمراهی می‌شود، استفاده کند مالک علامت تجارتی می‌تواند به دادگاه محل شخص حقیقی و یا حقوقی که از علامت تجارتی، استفاده کرده شکایت کند و در صورت ورود خسارت، مطالبه ضرر و زیان نماید. دعوی مورد نظر یک دعوی مالی می‌باشد.

وکیل دعوای الزام به ثبت علامت تجارتی

موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، در زمینه امور مالکیت معنوی و دعاوی ثبت علامت تجارتی، خصوصا الزام به ثبت علامت تجارتی، همراه با تیم وکلای تخصصی اقدام به مشاوره و قبول دعاوی می کند. برای مشاوره با موسسه تماس بگیرید.

نویسنده: سید محسن میرقاسمی-کارشناس ارشد حقوق خصوصی