مطالبه سهم‌الشرکه

امروز با موضوع مطالبه سهم‌الشرکه با شما هستیم.

سهم‌الشرکه چیست؟
مطالبه آن در شرکت مدنی به چه نحو می‌باشد؟
مطالبه آن در شرکت تجارتی به چه صورت است؟
نحوه مطالبه‌ی آن در شرکت‌های تجارتی چگونه می‌باشد؟
توقیف و مطالبه آن توسط شریک چگونه ممکن می‌باشد؟
مطالبه آن توسط طلبکاران شریک به چه نحو است؟
مرجع صالح برای مطالبه آن کجاست؟

برای یافتن پاسخ این سوالات با ما همراه باشید.

مقدمه

با ایجاد حالت شراکت، هر یک از شرکا به نسبت سهم خود از سود و منافع مال مشاع (شریکی) بهره‌مند خواهند شد و در این صورت این سهم به صورت حق مالی است که به دارایی شریک تعلق می‌گیرد.

در صورت تشکیل شرکت هر یک از شرکا در زمینه نوع فعالیتی که موضوع شرکت می‌باشد، اقدام می‌کنند و بر همین اساس، شرکت را خواه با مدیریت خود و یا با دادن اجازه به شخص دیگری، اداره می‌کنند و در ادامه با یکدیگر توافق می‌کنند که در صورت به دست آمدن سود و زیان هر کدام به نسبت سهم خود در آن شریک می‌باشند.

شراکت و اثبات آن

در مورد شرکت‌های تجارتی وضع به همین روال است و به این نحو که از سود و عواید شرکت برای هر یک از شرکا به موجب سهام خود و یا در قرارداد سهمی در نظر گرفته می‌شود و چون سهم‌الشرکه حق دینی مسلم شریک می‌باشد بر همین اساس هر شریک حق دارد که آن را از شرکت مطالبه کند.

در صورتی که طلب شریک در صورت مطالبه پرداخت نگردد می‌تواند مانند سایر مطالبات خود از طریق قانونی اقدام به عمل آورد. مطالبه سهم‌الشرکه، دعوای حقوقی قابل طرح در محاکم حقوقی است.

سهم‌الشرکه چیست؟

عبارت است از حق و سهم و طلب مالی شریک از درآمد و فعالیت‌های شرکت به نسبت سهمی که در شرکت دارد، می‌باشد.

سهم‌الشرکه یک حق مالی است که طلبکار آن، حق مطالبه و دریافت آن را از شرکت خواهد داشت و البته بسته به اینکه سهم‌الشرکه حاصل از کدام نوع شرکت باشد، متفاوت خواهد بود و در بعضی از شرکت‌ها، مطالبه سهم‌الشرکه به موجب قرارداد و یا توافق لفظی و شفاهی طرفین و در بعضی دیگر از شرکت‌ها به موجب برگه می‌باشد و همچنین نحوه مطالبه سهم‌الشرکه به طریق قانونی در صورت دریافت نکردن آن با توجه به نوع شرکت متفاوت خواهد بود.

مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت مدنی

در شرکت موجود در قانون مدنی، هر یک از شرکا بسته به سهم خود در مال مشاع (مشترک)، می‌تواند مالک سود و منافع شرکت گردد و این سود به او تعلق دارد که به موجب قرارداد و تعیین آن در قرارداد محق است. از طرفی هم، هیچ ایرادی وارد نیست که به موجب شرط و یا توافق جداگانه بین شرکا، شریکی بیش از سهام خود سهم ببرد.

در شرکت مدنی، شخصیت حقوقی (شخص اعتباری که توسط اشخاص حقیقی و با ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها به وجود می‌آید، مانند شرکت یا موسسه) وجود ندارد در واقع اگر مدیر شرکت و یا شریکی که شرکت را اداره می‌کند چون به عنوان مدیر شرکت متعهد به تحویل سهم شریک می‌باشد.

این تعهد مالی است که به عهده اوست و شریک دارای حق می‌تواند به او رجوع کند و اگر از دادن سهم شریک، خودداری کند، می‌تواند با رجوع به مرجع قانونی الزام او را به پرداخت سهم‌ خودش از مشارکت (سهم‌الشرکه) بخواهد.

مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت تجارتی

شرکت‌های تجارتی به محض تشکیل، دارای شخصیت حقوقی و اعتبار می‌شوند و خود به عنوان یک شخص در برابر مطالبات و دیون ایجاد شده، می‌توانند طرف دعوی و یا اقامه‌کننده آن قرار بگیرد.

در صورتی که از فعالیت‌های تجارتی شرکت، سودی به دست آید، این سود بین شرکا تقسیم می‌گردد و مدیران شرکت متعهد به پرداخت آن به شرکا هستند. در صورتی که پرداخت نگردد می‌توان از طریق قانونی نسبت به مطالبه و دریافت آن اقدام کرد.

نحوه مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت‌های تجارتی

با توجه به انواع شرکت‌های تجارتی و ماهیت آن‌ها، نحوه‌ی مطالبه سهم‌الشرکه به صورت زیر خواهد بود:

شرکت تضامنی: در صورتی که شرکت از نوع تضامنی باشد، شریک می‌تواند برای مطالبه و دریافت سهم‌الشرکه خود، مطابق با قرارداد شرکت و میزان تعیین شده و در صورتی که سودی حاصل شده باشد، می‌تواند با مراجعه به مرجع قانونی، شریک و یا شرکا را ملزم به پرداخت سهم‌الشرکه نماید.

مطالبه بدهی

شرکت سهامی: هر یک از اشخاصی که قصد شراکت در شرکت سهامی را دارند، نوشته یا سندی به نام برگه سهام به آن‌ها تعلق می‌گیرد که این برگه حاکی از میزان تعهدات و حقوق دارنده شریک در شرکت سهامی است.

این سند به عنوان سند عادی، میزان سهام شخص را مشخص می‌کند و در صورتی که سود حاصل گردد و مدیر آن از پرداخت سود به میزان تعیین شده در برگه‌ی سهام به صاحب سند خودداری کند می‌تواند به موجب آن با مراجعه به مرجع حق خود و بدهی شرکت را به عنوان تعهد اثبات و شرکت را ملزم به پرداخت نماید.

در مورد سایر شرکت‌های نام برده شده در قانون تجارت، مطالبه سهم‌الشرکه (سهم مشارکت) به موجب شرکت‌نامه یا عقد شرکت که میزان سهم‌الشرکه مشخص شده است، خواهد بود.

مطالبه سهم‌الشرکه توسط طلبکاران شریک

سهم‌الشرکه از جمله حقوق مالی و مطالبات شریک از شرکت می‌باشد، در صورتی که شخصی در شرکتی، سهام داشته باشد، طلبکاران او می‌توانند در صورتی که دارایی شخصی او برای پرداخت طلب آن‌ها کافی نباشد، سهم‌الشرکه (سهم او در شرکت) وی را معرفی و به جهت طلب خود توقیف کنند.(۱۲۹ق.ت.)

توقیف و مطالبه سهم‌الشرکه توسط شریک

به موجب قانون تجارت، طلبکار می‌تواند در صورت خودداری بدهکار از پرداخت بدهی، با مراجعه به مراجع قانونی الزام و محکومیت او را مبنی بر پرداخت طلب بخواهد.

اما در صورتی که بیم آن باشد تا زمان صدور حکم به پرداخت دین (طلب)، مدیون (بدهکار) خود را در وضعیتی قرار دهد که نتوان بعد از صدور و قطعیت حکم، طلب را وصول نماید، در این صورت طلبکار، با درخواست تأمین خواسته از مرجع صالح، معادل طلب خود را از اموال او توقیف می‌کند.

وکیل خیانت در امانت تهران

در صورتی که در شرکت مدنی، شریک نتواند سهم‌الشرکه، که طلب او محسوب می‌شود و ناشی از سود شرکت است را مطالبه کند، در این صورت، می‌تواند معادل طلب خود، سود حاصل از شرکت را توقیف نماید و یا معادل طلب خود از اموال شخصی که در برابر شریک متعهد و مدیون (بدهکار) به پرداخت سهم‌الشرکه اوست، توقیف کند.

در مورد شرکت‌های تجارتی هم به همین روال می‌باشد و چون در واقع شرکت خود، دارای شخصیت حقوقی مستقلی است و می‌تواند طرف دعوی قرار بگیرد و متعهد به پرداخت سهم‌الشرکه شریک است و در صورت پرداخت نشدن، از اموال شرکت معادل سهم او توقیف گردد.

نمونه قرارداد مشارکت مدنی

با توجه به اینکه برای صدور قرار تامین خواسته باید خواسته مستند به سند رسمی باشد و یا در معرض تضییع و یا تفریط (از بین رفتن) باشد و از اسناد تجاری باشد که واخواست شده، ولی چون مطالبه سهم‌الشرکه که غالبا مستند به سند عادی شرکت‌نامه و یا سند عادی برگه سهام می‌باشد، در نتیجه خواهان باید برای درخواست و صدور تامین خواسته، خسارات احتمالی را به صندوق دادگستری به ودیعه (امانت) بگذارد.(بند د ماده ۱۰۸ق.آ.د.م.)

مرجع صالح برای مطالبه سهم‌الشرکه

در صورتی که شریک شرکت مدنی قصد داشته باشد که از طریق مرجع قانونی برای دریافت سهم‌الشرکه خود اقدام کند، چون مدیر و یا شریک دیگر شرکت متعهد به پرداخت سهم‌الشرکه او می‌باشد، می‌تواند به مرجع قانونی نزدیک به محل اقامت او (خوانده در اینجا شرکت) مراجعه کرده و در صورتی که میزان سهم‌الشرکه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف و در صورتی که بیش از مبلغ مورد نظر باشد، دادگاه محل اقامت وی صالح خواهد بود.

وکیل در اختیاریه

در مورد شرکت تجارتی چون شرکت، خود دارای شخصیت حقوقی مستقل و جداگانه است، مرجع قانونی محل اقامتگاه شرکت، در صورتی که میزان سهم‌الشرکه بیست میلیون تومان باشد شورای حل اختلاف و بیش از این مبلغ دادگاه، صالح به رسیدگی خواهد بود.

موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان در زمینه امور تجارتی و شرکت‌ها و مطالبه سهم‌الشرکه، همراه با تیم وکلای تخصصی اقدام به مشاوره و قبول دعاوی می‌کند. برای مشاوره با موسسه تماس بگیرید.