تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

امروز با موضوع بررسی تقلب در مواد غذایی و بهداشتی با شما هستیم.

آیا تقلب در مواد غذایی و بهداشتی جرم است؟
آیا از مراتب حقوقی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی مطلع هستید؟
آیا می دانید مجازات قانونی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی چیست؟

برای پاسخگویی به این سوالات با ما همراه باشید.

تعریف تقلب

تقلب نوعی از دروغ، کلاه‌برداری و حیله‌گری است که باعث ایجاد برتری ناعادلانه متقلب بر دیگران می‌شود.
تقلب در لغت به معنی برگشتن از حالتی به حالت دیگر، دگرگون شدن، در کاری به سود خود و زیان دیگری تصرف کردن، نادرستی است.

تقلب گونه‌ای از نقض قانون است. در قانون و حقوق کمتر از واژه تقلب استفاده می‌شود و بیشتر به عنوان کلاه‌برداری و فساد نام برده می‌شود.

تقلب در مواد غذایی آرایشی بهداشتی و داروئی

تقلب در اصطلاح حقوقی عملی است که هدف انجام‌دهنده‌ی آن، لطمه زدن به حقوق یا منافع دیگران یا نقض یک قانون است.

هر وسیله مادی یا معنوی که در زمینه اجراء تقلب به کار رود وسیله متقلبانه نام دارد. قانون گذار ایران جرم تقلب را تعریف نکرده و فقط به ذکر مصادیق آن پرداخته است.

مانند عرضه جنسی به جای جنس دیگر، مخلوط کردن مواد خارجی به جنس، عدم رعایت استاندارد یا فرمول ثبت شده، عرضه یا فروش جنس فاسد و به کار بردن رنگ ها و اسانس ها و مواد اضافی غیر مجاز.

تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

بنابر تعاریف فوق، می‌توان گفت تقلب در مواد غذایی و بهداشتی عبارت است از عملی مجرمانه که فاعل آن عمدا و یا به صورت غیر عمد با دگرگون کردن مواد از نظر شکلی یا از نظر ماهیتی و یا با نادرستی در تهیه و عرضه مواد مزبور قصد لطمه زدن به سلامت افراد را دارد.

مواد غذایی و بهداشتی به چه موادی اطلاق می‌شود؟

مواد غذایی و بهداشتی از جمله موادی هستند که مورد مصرف روزانه عامه مردم قرار می گیرند.

از آنجایی که این مواد برای حیات انسان ضروری است برخی از تهیه‌کنندگان این مواد به انحاء مختلف از فرصت بهره جسته و اقدام به تهیه و عرضه مواد مصرفی تقلبی می‌نمایند.

مجازات استفاده از اسکیمر (کارتخوان تقلبی)

جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی به سهولت قابل تحقق است. به عنوان مثال آب را به شیر اضافه می‌کنند.

علی‌الاصول بیشتر تقلبات در مواد غذایی صورت می‌گیرد چرا که به کارگیری تقلب به راحتی امکان‌پذیر است اما در برخی از مواد بالاخص مواد بهداشتی، انجام تقلب نیاز به تخصص، معلومات و اطلاعات ویژه‌ای دارد که همه کس قادر به انجام آن نیست.

ارکان تشکیل دهنده جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

برای اینکه رفتار و عملی جرم باشد باید یکسری شرایط وجود داشته باشد که  حقوق‌دانان به آن‌ها ارکان یا عناصر تشکیل دهنده جرم می‌گویند. ارکان یا عناصر تشکیل دهنده جرم سه مورد می‌باشد، رکن یا عنصر قانونی، رکن یا عنصر مادی و رکن یاعنصر معنوی.

رکن یا عنصر قانونی به این معنی است که رفتار یا عملی که انجام می‌شود براساس قانون جرم باشد و برای آن مجازات نیز تعیین شده باشد.

رکن یا عنصر مادی به این معنی است که برای تحقق جرم حتما باید رفتار یا عملی که براساس قانون جرم محسوب می‌شود، انجام شود.

رکن معنوی به این معنی است که شخص مجرم از انجام رفتار و عمل مجرمانه قصد و سوءنیت ضرر و آسیب رساندن به شخصی را داشته باشد، یا آگاه باشد که در اثر انجام این رفتار، آسیب یا ضرری به شخص وارد شود.

الف) رکن قانونی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

بنا بر آنچه گفته شده رکن قانونی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی، قانون مواد غذایی و بهداشتی مصوب ۱۳۴۶ و اصلاح آن در سال ۱۳۵۲ عنصر قانونی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی به حساب می‌آید.

همچنین در سال ۱۳۶۷ سومین قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید. این قانون در واقع نه تنها ناسخ (نسخ کننده و از بین برنده) قانون مواد غذایی و بهداشتی مصوب ۱۳۴۷ نیست بلکه مکمل آن نیز است.

ب) رکن مادی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

در ماده ۱ قانون مواد غذایی و بهداشتی مقرر شده است: مرتکب هر یک از اعمال زیر به مجازات های مقرر در این قانون محکوم خواهد شد:

مخلوط کردن مواد خارجی به جنس به قصد سوء استفاده

در این مورد مرتکب معمولا بدون تغییر ظاهر ماده غذایی و با اضافه کردن موادی کیفیت ان را پایین آورده و یا حتی غیر قابل مصرف می کند.

عرضه یا فروش جنس فاسد

جنس فاسد جنسی است که هیچ نوع انتفاعی نمی‌توان از آن برد. عرضه اجناسی که موعد مصرف آن‌ها گذشته است بیش تر در مورد مواد دارویی و بهداشتی مصداق پیدا می‌کند.

برخی از داروها به دلیل مصرف زیادی که دارند از طرف عده‌ای سود جو در مدت قانونی توزیع نمی‌شوند و افراد گاهی با تعویض تاریخ مصرف ان ها را به مصرف‌کنندگان بیمار با قیمتی سرسام آور عرضه می‌کنند.

عرضه یا فروش جنسی به جای جنس دیگر

در این مورد ممکن است فروشنده به جای عرضه کالای خواسته شده با مارک مشخص و با کیفیت معین، کالای دیگری از همان جنس با کیفیت نامرغوب و مارک تقلبی عرضه کند.

عدم رعایت استاندارد یا فرمول ثبت شده در مواردی که تعیین فرمول و رعایت استاندارد الزامی باشد

استاندارد به معنای نمونه، اصل و مقیاس است و تولیدکنندگان ملزم هستند استاندارد‌های لازم را رعایت نمایند.

فرمول به معنی قاعده، اسلوب، دستور و رمز است و به معنی دستورات شیمیایی در ساخت مواد غذایی و بهداشتی می‌باشد.

عرضه و فروش کالای قاچاق

الزام قانون‌گذار به رعایت استاندارد و فرمول ثبت شده، به خاطر تامین آسایش مصرف‌کنندگان است.

عدم رعایت استانداردها به خصوص در مواد بهداشتی و دارویی چشم‌گیرتر است و ممکن است صدمات و ضررهای جسمی و روحی غیر قابل جبرانی را وارد آورد.

به کار بردن رنگ ها و اسانس ها و مواد اضافی غیر مجاز

به دلیل متنوع بودن کالاها، این امکان برای تولیدکنندگان فراهم آمده تا با به کارگیری رنگ های غیر مجاز، باعث شوند که مصرف کننده فریب ظاهر کالا را خورده و توجهی به کیفیت و ماهیت کالا که تقلبی است، نکند.

ساختن مواد تقلبی غذایی و بهداشتی

ساختن مواد تقلبی شامل تمامی مواردی است که در بالا مطرح شد و قانون‌گذار با آوردن این بند خواسته است جلوی هرگونه تقلب را از هر طریقی بگیرد.

پ) رکن معنوی جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی می‌تواند هم تعمدی (عمد) انجام گیرد هم غیر عمد.

در جرائم غیر عمدی، مرتکب با علم و عمد در تهیه و عرضه کالای مورد نیاز مصرف‌کنندگان تقلب نمی‌کند ولی ممکن است عمل ارتکابی وی ناشی از خطا باشد.

وکیل شکایت مواد غذایی

همانگونه که در قانون مواد غذایی و بهداشتی مقرر شده است که هرگاه در نتیجه بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی یا عدم مهارت تهیه‌کننده یا سازنده یا فروشنده یا عرضه‌کننده یا هر یک از عاملین آن‌ها مواد‌ غذایی و بهداشتی به صورتی درآید که مصرف آن موجب بیماری یا آسیبی گردد که معالجه آن کمتر از یک ماه باشد مجازات ‌اشخاص مذکور بر حسب مورد دو ماه تا شش ماه حبس تأدیبی (حبسی که به منظور ادب کردن اشخاص در نظر گرفته می‌شود) خواهد بود و در صورتی که مدت معالجه بیشتر از یک ماه باشد مرتکب به حداکثر ‌مجازات حبس مذکور در این ماده و تأدیه غرامت از پنج هزار تا پنجاه هزار ریال محکوم می‌شود.

همچنین برای اینکه بتوان مرتکب تقلب را تحت تعقیب قرار داد باید آسیبی که به دیگران وارد می‌شود منتسب به مرتکب و رابطه سببیت (قابلیت انتساب

) بین عمل او و آسیب وارد شده، به وجود آمده باشد.

مجازات جرم تقلب در مواد غذایی و بهداشتی

مجازات عرضه یا فروش جنسی به جای جنس دیگر

در صورتی که مصرف مواد غذایی موجب بیماری مصرف کننده یا آسیبی شود که معالجه آن کم تر از یک ماه باشد مجازات مرتکب ۶ ماه تا ۲ سال حبس و اگر مدت معالجه بیشتر از یک ماه باشد سازنده یا تهیه کننده مواد تقلبی به حبس از ۳ تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد.

اگر منجر به مرگ مصرف کننده شود مجازات سازنده یا تهیه کننده یا مخلوط کننده اعدام خواهد بود.

مجازات مخلوط کردن مواد خارجی به جنس به منظور سوء استفاده و مجازات عدم رعایت استاندارد یا فرمول ثبت شده

در صورتی که مصرف مواد مذکور موجب بیماری مصرف کننده یا آسیبی شود که معالجه آن کم تر از یک ماه باشد مجازات مرتکب ۶ ماه تا ۲ سال حبس و اگر مدت معالجه بیشتر از یک ماه باشد، مرتکب به حبس از ۱ تا ۳ سال و در هر دو مورد ۳ تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد.

اگر منجر به فوت مصرف کننده شود، مجازات مرتکب اعدام و در سایر موارد مذکور در ماده ۱ اگر منجر به فوت شود، مجازات مرتکب ۳ تا ۱۵ سال حبس خواهد بود.

مجازات فروش و عرضه جنس فاسد

در صورتی که مصرف مواد غذایی فاسد موجب بیماری مصرف کننده یا آسیبی شود که معالجه ان کم تر از یک ماه باشد مجازات مرتکب ۲ ماه تا ۶ ماه حبس و تادیه غرامت از پنچ هزار تا پنجاه هزار ریال خواهد بود.

مجازات به کار بردن رنگ ها و اسانس ها

مجازات سازندگان یا تهیه‌کنندگان در صورتی که مستلزم مجازات شدیدتری نباشد حبس از ۳ ماه تا ۱ سال خواهد بود.

اگر مصرف مواد مذکور در مواد بهداشتی باشد و موجب نقص یکی از اعضاء مصرف کننده شود مجازات مرتکب ۳ تا ۱۰ سال حبس است و اگر موجب نقص زیبایی یا کراهت شود ۱ تا ۳ سال حبس خواهد بود.

موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان آمادگی خود را در زمینه ارائه خدمات مشاوره و قبول وکالت پیرامون موضوع مقاله، می‌دارد.

بهترین وکیل منطقه ۳ تهران