کمیسیون عفو و بخشودگی

بررسی نهاد کمیسیون عفو و بخشودگی موضوع نوشتار امروز است.

همانگونه که در قرآن کریم، منابع دینی و فقهی، جزای مجرمان در نظر گرفته شده است، به عفو و بخشش نیز در تمام منابع دینی در کنار مجازات اشاره شده است.

در قوانین و مقررات وضع شده از سوی قانونگذار نیز به بخشودگی مجرمان و عفو آن‌ها پیش‌بینی شده است و عفو امری پسندیده در اسلام به شمار می‌آید.

عفو و بخشودگی وجه بارز احسان در نظام اسلامی است و خداوند رحمان در بسیاری از آیات قران به عفو و بخشودگی اشاره نموده است.

قانون‌گذار نیز در برخی موارد با وجود شرایط خاص نهادهایی را جهت کاهش و عفو مجرمین در نظر گرفته که در ادامه توسط وکیل کیفری بررسی خواهند شد.

• آیا در خصوص کمیسیون عفو و بخشودگی اطلاعاتی دارید؟
• آیا از رویه بررسی درخواست های عفو مطلع هستید؟
• آیا می دانید چه کسانی قانونا می‌توانند درخواست عفو را پیشنهاد دهند؟
• آیا تفاوت های عفو عمومی و عفو خصوصی را می دانید؟
• آیا می دانید چه جرائمی مشمول عفو نمی‌شود؟

در مقاله پیش رو کلیه سوالات مذکور توسط وکیل متخصص امور کیفری بررسی خواهند شد.

چنانچه در مظان اتهام جرایم مختلف قرار گرفته‌اید یا حکم محکومیت شما صادر شده است یا به هر دلیلی نیازمند کمک گرفتن از وکیل امور کیفری هستید با موسسه حقوقی مهرپارسیان تماس برقرار نمایید.

تعریف عفو

عفو در لغت به معنی بخشودن و از گناه کسی درگذشتن، چشم پوشی، گذشت و بخشایش است.

همچنین عفو در اصطلاح حقوق كيفري به معني این است كه با تصويب نهایی نهادهاي حكومتي اعم از نهاد رهبري، مجلس قانونگذاري، متوقف نمودن تعقيب متهم و يا بخشودن تمام يا قسمتي از مجازات محكومان صورت مي‌گيرد.

در واقع عفو یکی از اسباب سقوط مجازات است که در قرآن و قوانین و مقررات کشور ما پیش‌بینی شده است.

قانونگذار دو نوع عفو را در قانون آیین دادرسی کیفری پیش‌بینی کرده است؛ بنابراین عفو به دو نوع عفو عمومی و عفو خصوصی تقسیم می‌شود:

عفو خصوصي

جهت تفهیم هر نوع عفو ابتدا باید انواع مجازات را بشناسیم به طور کلی مجازاتها به حدود، قصاص، دیه و تعزیرات تقسیم می‌شوند.

منظور از حدود؛ مجازاتی است که نوع و نحوه اجرا و… آن در شرع و دین تعیین شده است؛ قصاص مجازات در نظر گرفته شده در جرایم عمدی بر علیه اعضا و منافع است.

دیه نیز مجازات در نظر گرفته شده در جرایم غیرعمدی است که موجب آسیب به اعضا و منافع افراد می‌شود و تعزیر مجازاتی است که قانونگذار در قانون تعیین نموده است.

عفو خصوصی شامل تمام مجازات‌هاي تعزيري و بازدارنده مي‌شود و مجازات‌هاي حدود فقط در موارد خاص پس از آنكه جرم با اقرار متهم به اثبات رسيد و با شرط توبه ممكن است مشمول عفو قرار گيرد.

باید توجه نمود که عفو خصوصي تنها پس از صدور حكم محكوميت قطعي امکان‌پذیر است و حکم محکومیت باید لازم‌الاجرا باشد.

عفو عمومی

حکم قانونی است که بر اساس آن دولت بخش یا تمامی از مجرمان را مورد بخشش عمومی قرار می‌دهد.

این نوع از عفو تمام موارد جرم را شامل می‌شود و بیشتر برای آزادی زندانیان صادر می‌گردد.

آثار عفو عمومی پیش از محکومیت قطعی 

عفو عمومی پیش از محکومیت قطعی دعوای عمومی را ساقط می‌سازد؛ یعنی اگر متهم تحت تعقیب قرار نگرفته باشد، تعقیب کیفری بعد از آن هرگز شروع نخواهد شد؛ حتی اگر تعقیب شروع شده و منتهی به صدور حکم نشده باشد، تعقیب متوقف خواهد شد.

آثار عفو عمومی پس از محکومیت قطعی 

هرگاه متهم تعقیب شده باشد و دعوی عمومی به صدور حکم قطعی بیانجامد با عفو عمومی محکومیت ساقط می گردد و مجازات اصلی و تکمیلی و تبعی نیز ساقط، اجرای مجازات متوقف و حکم از سجل کیفری نیز حذف خواهد شد.

جرایمی که مجازات آن‌ها مشمول عفو نمی‌شود  عبارتند از:

• قاچاقچیان حرفه‌ای با تشخیص رئیس قوه قضائیه
• موارد حق الناس
• سرقت مسلحانه
• تجاوز به زنای عنف
• مصادیق مهم جرایم از قبیل جاسوسی، محاربه، قاچاق سلاح و مهمات، اختلاس، ارتشاء و آدم ربایی
• محکومین به جرائم مستوجب حد شرعی و رجم و اعدام مانند زنای محصنه و لواط مشروط به اینکه جرم آنان با شهادت شهود عادل ثابت شده باشد.

مطابق آیین نامه کمیسیون عفو و بخشودگی در مورد محکومین به حبس یا جزای نقدی ناشی از جرایم غیر مواد مخدر که به علت عجز از پرداخت آن زندانی می‌باشند پیشنهاد یا درخواست عفو در صورتی قابل طرح است که:

• محکوم در زندان به سر ببرد
• محکوم علیه مدعی خصوصی نداشته باشد یا رضایت وی جلب و یا ترغیب پرداخت ضرر و زیان مورد حکم باشد.
• مجازات در حدی که اجرا شده در روحیه محکوم علیه موثر و موجب تنبیه او شده باشد.
• محکوم علیه در حبس دائم ده سال و در مورد سایر محکومیتهای ناشی از جرایم عمدی یک سوم و در مورد جرایم غیر عمدی یک چهارم از مدت محکومیت خود را تحمل کرده باشد.

رویه جاری در خصوص عفو 

عفو به دو شکل موردی و معیاری مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ در حال حاضر و در قانون ایران مبنای عمل کمیسیون عفو و بخشودگی قوه قضاییه است.

عفو موردی چیست؟

شیوه رسیدگی به درخواست‌های عفو موردی بدین صورت است که درخواست‌های عفو ابتدا به صورت موردی در  کمیسیون‌های عفو استانی و یا در سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و یا در سازمان تعزیرات حکومتی مورد بررسی قرار می گیرد.

پس از طی مراحل مقدماتی و در صورت موافقت کمیسیون های عفو بدوی، پرونده عفو جهت اظهار نظر نهایی به کمیسیون مرکزی عفو وبخشودگی قوه قضاییه ارسال می‌گردد.

در صورت موافقت با درخواست‌های عفو مطرح شده، لیستی نهایی از بخشوده شدگان به محضر ریاست محترم قوه قضاییه ارسال و سپس به محضر مقام معظم رهبری می‌رسد و چنانچه مقام معظم رهبری با عفو موافقت فرمایند مراتب جهت اعمال و اجرای عفو به مراجع قضایی و سازمان های مربوطه اعلام می‌شود.

 عفو معیاری

 بدین معنا است  که معیارها و ضوابط عفو محکومین، توسط کمیسیون عفو و بخشودگی  قوه قضاییه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مطابق آیین‌نامه کمیسیون عفو و تخفیف مجازات محکومین افراد ذیل می‌توانند درخواست عفو را پیشنهاد دهند:

• رئیس دادگستری مربوط
• دادستان مربوط
• قاضی ناظر زندان مربوط
• رئیس زندان مربوط
• محکوم علیه
• پدر و مادر و همسر و فرزندان محکوم علیه

وکیل متخصص عفو و بخشودگی

برای مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری، وکیل دادگستری شمال تهران همه روزه با شماره‌های زیر تماس حاصل فرمایید.

راه‌های ارتباطی با موسسه حقوقی مهرپارسیان

021-88663925

021-88663926

021-88663927

موبایل وکیل کیفری

09120067661

09120067662

09120067663

09120067664

09120067665

تعیین وقت مشاوره حضوری با وکیل پایه یک دادگستری، درخواست مطالعه پرونده توسط وکیل پایه یک دادگستری، درخواست وقت مشاوره از طریق مدیر داخلی دفتر گروه وکلای مهر امکان پذیر است.