اثبات رجوع از بذل مهریه

بهترین وکیل در حوزه خانواده در این نوشتار به بررسی اثبات رجوع از بذل مهریه پرداخته است.

چنانچه در این خصوص نیازمند اخذ مشاوره هستید با شماره تماس های مندرج در سایت تماس حاصل فرمائید.

بررسی ماهیت، شرایط، موارد، طرق، نحوه اثبات و مرجع صالح اثبات رجوع از بذل (بخشیدن) مهریه

بذل (بخشش) مهریه

منظور از بذل مهریه بخشش آن است و می‌ تواند برای تمام یا بخشی از مهریه صورت بگیرد و بذل (بخشش) تمام مهریه یا قسمتی از مهریه توسط زن به مرد یا به صورت دست نویس در قالب سند عادی انجام می­ شود یا زن با در دست داشتن مدارک شناسایی و شناسنامه به دفتر اسناد رسمی مراجعه می­ کند و قسمتی از مهریه­ اش را به شوهرش می­بخشد.

طبق قانون مدنی ایران زن به محض وقوع عقد، مالک مهریه خواهد شد و حق هرگونه تصرفی را در مهریه خود دارد. بنابراین حتی می‌ تواند مهریه تعیین شده را ببخشد یا بذل کند و از دریافت آن صرف نظر نماید، به ­تعبیر دیگر مهریه حق زن است و براساس قانون، زن مالک مهریه است. بنابراین زن می‌ تواند هر رفتاری که تمایل داشته باشد را با مهریه انجام دهد. از جمله این که آن را به شوهر خود ببخشد.

شرایط بذل (بخشیدن) مهریه

بذل (بخشیدن) مهریه نیاز به رعایت شرایط خاصی ندارد و تنها شرطی که برای بذل (بخشیدن) مهریه مهم و قابل توجه است این است که بذل (بخشش) مهریه بعد از خواندن صیغه عقد باشد، به ­تعبیر دیگر زن با خواندن صیغه عقد نکاح مالک مهریه می‌ شود، پس اگر قبل از عقد به دلایلی مثل جلب توجه همسر یا رضایت خانواده او به ازدواج مهریه­ اش را ببخشد این بخشش باطل و بلااثر است، زیرا که بخشیدن مهریه قبل از عقد مثل بخشیدن مالی است که شما هنوز مالک و صاحب آن نیستید.

موارد بذل (بخشیدن) مهریه

بطور کلی بذل (بخشیدن) مهریه در قبال موارد صورت می­پذیرد که عبارتند از؛

1. بخشش مهریه گاه در ازای گرفتن حق طلاق،
2. در ازای گرفتن حضانت فرزند،
3. صورت رایگان و فقط به دلایل عاطفی میان زوجین رخ می‌ دهد.

نکته: شایسته است که در صورت بخشش مهریه، این کار توسط سند رسمی و در دفاتر ثبت اسناد صورت بگیرد، اما می‌ توان این کار را به صورت دست ‌نوشته و در کاغذ های عادی نیز انجام داد و مشخص است که اسناد عادی قابل انکار و جعل بوده و نیاز به اثبات در دادگاه دارند، ولی اسناد رسمی بی‌ نیاز از این امر هستند.

بذل (بخشیدن) به موجب سند عادی

زن می‌ تواند در برگه ‌ای معمولی همراه با امضاء و اثر انگشت مهریه­ اش را به شوهر ببخشد یا ذمه او را از پرداخت مهریه بری کند.

الف- بذل (بخشیدن) مهریه به صورت دست نوشته

یکی از روش ‌های مرسوم بخشیدن مهریه به صورت دست نوشته است. در این روش خانم با دست خط خودش می‌ نویسد، امضاء می‌ کند و تاریخ را درج می‌ کند که همه مهریه خود یا بخشی از آن را بخشیده و دیگر ادعایی نسبت به مهریه خود ندارد.

ب- بذل (بخشیدن) مهریه به صورت شفاهی

در این روش خانم به صورت شفاهی نزد تعدادی شاهد یا همسر خود اعلام می‌ کند که مهریه خود را بخشیده و دیگر ادعایی نسبت به آن ندارد. هر چند که شاهد وجود دارد و شهادت می‌ دهد که خانم با خواست خود این کار را انجام داده است.

نکته: این شیوه فاقد اعتبار سند رسمی است.

بذل (بخشیدن) به موجب سند رسمی

تنها روش قانونی، معتبر و مستند که برای بخشش مهریه وجود دارد مراجعه خانم به دفتر ثبت اسناد رسمی است برای این کار باید خانم به همراه مدارک هویتی و سند ازدواج و پدر خود به دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه کند و بسته به شرایطی که دارد یک سند برای بخشش مهریه تنظیم و امضا کند.

مدارک بذل (بخشیدن) مهریه

از طرق بذل (بخشش) مهریه به صورت رسمی و با مراجعه زوجه به دفتر خانه اسناد رسمی است و برای بخشیدن مهریه در دفتر اسناد رسمی ارائه مدارک ذیل ضروری است که عبارتند از؛

1. اصل و تصویر مصدق اوراق هویت زن (شناسنامه و کارت ملی)
2. اصل و تصویر مصدق اوراق هویت مرد (شناسنامه و کارت ملی)
3. اصل و تصویر مصدق سند ازدواج یا همان عقد نامه.
4. علاوه بر این مدارک سردفتران اسناد رسمی لازم می‌ دانند چنانچه زن در قبال بخشیدن مهریه در دفتر اسناد رسمی مالی از شوهر دریافت نکند یا حق طلاق را از او نگیرد، اجازه پدر زوجه ضمیمه اقرار نامه رسمی باشد.

اشکال بذل (بخشیدن) مهریه توسط زن

بطور کلی بذل (بخشیدن) مهریه به اشکال ذیل انجام می­ شود، که عبارتند از؛

اقرار به وصول مهریه

 در این نوع از بذل (بخشش) زن با حضور در دفترخانه اسناد رسمی و یا در نزد دادگاه و قاضی اقرار می‌ کند که تمام یا مقداری از مهریه مشخص شده در عقد نامه را گرفته است و نسبت به آن ادعایی نخواهد داشت. این اقرار گاهی واقعی و گاهی صوری است و طبق قانون ثبت، اگر زن بتواند ثابت کند که اقرارش فاسد بوده و در واقع چیزی از مرد نگرفته است، این دعوا مسموع بوده و زن می‌ تواند با اثبات آن مهریه‌ اش را مجددا مطالبه کند.

نکته: اثبات صوری بودن اقرار، امری بسیار دشوار است.

صلح مهریه

اساسا عقد صلح برای جایی است که طرفین می‌ خواهند قراردادی ببندند که برگشتی در آن وجود نداشته باشد. بنابراین می‌ توان در قالب عقد صلح، مهریه را بخشید. طبق قانون مدنی، این عقد لازم بوده و تنها با شرط کردن حق فسخ در ضمن آن یا با توافق دو جانبه، می‌ توان آن را برهم زد. البته ممکن است صلح مهریه در ازای مال یا رایگان باشد، اما در هر صورت دیگر قابل رجوع توسط زن نخواهد بود.

هبه

1. غیرمعوض

زن بدون چشم­ داشت و یا درخواست عوضی مهریه­ اش را بذل (بخشیدن) می­ کند و در این مورد هبه (غیر معوض) زن همیشه می­ تواند به آنچه که بذل شده (بخشیده شده) رجوع کند.

نکته: اگر بخشیدن مهریه در مقابل طلاق باشد و طلاق داده نشود، این امر ابراء محسوب نشده و یک هبه قابل رجوع است.

2. معوض

زن با درخواست عوضی یا در مقابل انجام یا عدم انجام کاری مهریه ­اش را بذل (بخشیدن) می­ کند، که این از هبه (معوض) قابل رجوع نیست، ولی اگر هبه معوض و در قبال طلاق باشد، در صورتی که زوجه در دوران عده به مهریه رجوع کند، زوج هم می ­تواند رجوع به زوجیت بکند، یعنی طلاق بائن تبدیل به طلاق رجعی می­ شود.

تفاوت هبه مهریه به صورت سند رسمی یا سند عادی در رویه قضایی

اگر بذل (بخشش) مهریه در قالب هبه صورت گیرد (یعنی مهریه عین معین باشد) و این بذل، به صورت سند رسمی در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شده باشد، زن می‌ تواند بدون اثبات بذل مهریه، مراتب حقوقی رجوع از بذل را انجام دهد، اما اگر هبه مهریه به صورت رسمی صورت نگرفته باشد، واهب (زن) میبایست در محکمه ابتدا بذل مهریه را ثابت نماید و سپس از آن رجوع نماید. در ضمن باید به محکمه ثابت گردد که زن حق رجوع از بذل مهریه را دارد.

نکته: اگر سند یا نوشته‌ ای به صورت توافق نامه بین زوجین تنظیم شده باشد که براساس آن، مهریه مذکور در عقد نامه را کم یا زیاد نمایند، مطابق نظر شورای نگهبان این توافق نامه بلااثر و غیر شرعی می‌ باشد.

ابراء

زن ذمه شوهر را نسبت به مهریه بری می­ کند، یعنی بگوید چیزی از حق من به عنوان مهریه به گردن تو نیست و بری ­الذمه هستی و چون اسقاط دین است، بطور کلی قابل رجوع نیست، زیرا که ابراء یکی از اسباب سقوط تعهد است.

رجوع از بذل مهریه

بذل در طلاق خلع و مبارات در مقابل طلاق قرار داشته و قابل رجوع است، اما بذل مهریه بدون تقاضای طلاق در عرف، ابراء ذمه محسوب می­ گردد و اگر ابراء مشمول مقررات هبه شود قابل رجوع است، ولی با توجه به دین بودن مهریه در صورت ابراء قابل رجوع نیست.

موارد رجوع به مهریه بذل (بخشیده) شده

مواردی که زن حق رجوع به مهریه پس از بخشیدن آن را دارد، به شرح ذیل عبارتند از؛

• اثبات صوری و غیر واقعی بودن اقرار زن مبنی بر دریافت مهریه در دادگاه و مطالبه مهریه،
• هبه غیر معوض مهریه به مرد در جایی که مهریه عین معین باشد،
• بذل مهریه در طلاق خلع و مبارات و رجوع به مهریه در زمان عده زن.

شرایط اثبات رجوع زوجه به آنچه که بذل شده (بخشیده شده)

از جمله شرایط اثبات رجوع زوجه به آنچه که بذل شده (بخشیده شده) این است که رجوع باید به دفترخانه طلاق با کیفیت قابل قبول به صورت مکتوب یا نزد افراد ذی­ صلاح اعلام شده باشد و یا بطور مکتوب به اطلاع زوج برسد.

موارد عدم امکان رجوع به مهریه بذل (بخشیده) شده

مواردی که زن حق رجوع به مهریه خود را ندارد، به شرح ذیل عبارتند از؛

• اقرار زن مبنی بر دریافت مهریه از جانب شوهر،
• ابراء مهریه توسط زن،
• هبه مهریه‌ ای که به نحو دین بر گردن مرد است،
• هبه مهریه‌ ای که هبه به نحو معوض باشد و عوض نیز به زن داده شده است،
• اگر مهریه هبه شده عین معین بوده و از مالکیت شوهر خارج شده باشد،
• در صورت فوت شوهر،
• در صورت صلح مهریه چه به صورت معوض چه رایگان،
• رجوع به مهریه بذل شده پس از پایان عده در طلاق خلع و مبارات.

مدارک لازم جهت اثبات رجوع از بذل مهریه

1. اصل و تصویر مصدق اوراق هویت زن (شناسنامه و کارت ملی)،
2. اصل و تصویر مصدق اوراق هویت مرد (شناسنامه و کارت ملی)،
3. اصل و تصویر مصدق سند ازدواج یا همان عقد نامه،
4. اقرارنامه یا هرگونه سند رسمی و سند عادی در خصوص دریافت یا بذل مهریه،
5. سایر مستنداتی که بذل و بخشش مهریه و یا رجوع از بذل مهریه را ثابت می­ کند.

مرجع صالح رسیدگی به دعوای اثبات رجوع از مهریه

طبق قانون حمایت خانواده رسیدگی به دعاوی مربوط به مهریه و اثبات رجوع از بذل مهریه در صلاحیت ذاتی دادگاه خانواده و در صلاحیت محلی دادگاه محل اقامت خواهان (زوجه) است.

وکیل متخصص در دعوی اثبات رجوع از بذل مهریه

آیا شما به وکیل متخصص در دعوی اثبات رجوع از بذل مهریه نیاز دارید؟

مشاوره تلفنی و حضوری با وکیل پایه یک دادگستری، مشاوره آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، توسط وکلای متخصص امکان پذیر است.