جرم قاچاق

با بررسی ماهیت جرم قاچاق و اقسام آن در نظام حقوقی ایران همراه شما هستیم.

معضل جرم قاچاق از دیرباز خسارت‌های اقتصادی و فرهنگی گسترده‌ای به یک کشور یا کشورها وارد و ملتی را از درآمدهای مشروع و قانونی قابل توجه ای محروم ساخته است، این پدیده از دورانی آغاز می‌شود که جوامع بشری و نیازمندی‌های آنان گسترش پیدا کرد و مردم هر منطقه جغرافیایی از تأمین کلیه نیازمندی‌های خود عاجز و ناتوان شدند، به همین خاطر از یک طرف برای تأمین نیازهای خود و نیز عرضه و فروش تولیدهای اضافی ناگزیر از انجام مطالعه و تحقیق در حوزه تجارت بودند و از طرف دیگر گسترش روابط تجاری و سیاسی حکومت‌ها را بر آن داشت که به منظور کسب درآمد و نظارت و کنترل بر روابط تجارت خارجی و برای اعمال حاکمیت و تأمین منابع مالی حکومت و مقررات گمرکی وضع کنند.

رشد و توسعه پیچیده شدن روابط تجاری و تنوع تولیدهای ماشینی، ترویج فرهنگ مصرفی، تسهیل حمل ‌و‌ نقل و گسترش روابط سیاسی اقتصادی پدیده قاچاق روز به روز پیچیده تر شد و زمینه ارتکاب آن افزایش یافت و این بلای اقتصادی گریبان‌گیر کشورها شد. ظهور پدیده قاچاق و گسترش ارتکاب آن کشورها را بر آن داشت تا مقرراتی برای پیگیری و مبارزه با این پدیده تدوین و به مرحله اجرا گذارند.

جرم قاچاق

جرم قاچاق یا همان نهان فروشی درواقع هرگونه ورود و خروج هر شی یا کسی که به صورت مخفیانه و بدون رعایت ضوابط و مقررات مرزی و بدون اخذ مجوزهای لازم از نهادهای ذی ربط بالاخص دولت از مرزهای کشور وارد یا خارج می شود و به شخص یا اشخاصی که مبادرت به ارتکاب جرم قاچاق می نمایند، قاچاقچی گفته می شود.

قاچاق سازمان یافته

منظور جرمی است که با برنامه ریزی و هدایت گروهی و تقسیم کار توسط یک گروه به نسبت منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم قاچاق، تشکیل یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم قاچاق منحرف شده است صورت می گیرد.

قاچاقچی حرفه‌ای

منظور شخصی است که بیش از3بار مرتکب قاچاق شود و ارزش کالا یا ارز قاچاق در هر مرتبه بیش از10میلیون ریال باشد.

اقسام جرم قاچاق

• صادرات یا واردات کالاهای ممنوعه و انحصاری،
• قاچاق کالای گمرکی،(جرم قاچاق کالای گمرکی یعنی کالاهایی بدون انجام دادن تشریفات گمرکی وارد مرز یا از مرز خارج می شوند)
• جرم قاچاق انسان،
• قاچاق اعضاءبدن انسان،
• قاچاق زن،
• قاچاق کودک،
• قاچاق پناه جویان،
• قاچاق موادمخدر،
• قاچاق سوخت،
• نفت،
• گازوئیل،
• بنزین،
• قاچاق دارو،
• قاچاق ارز،
• قاچاق پول،
• قاچاق تسلیحات نظامی،
• قاچاق سلاح،
• قاچاق مهمات،
• قاچاق مواد معدنی(درخرید و فروش یا صادر کردن و وارد کردن غیرقانونی موادمعدنی)
• قاچاق سنگ های گرانیت سبز،
• قاچاق شمش طلا،
• قاچاق کروم،
• قاچاق کبالت،
•  قاچاق پونز،
• قاچاق کرومیت،
• قاچاق ذغال و غیره می باشد.
• قاچاق خاویار،
• قاچاق مشروبات الکلی،
• قاچاق چوب،
• قاچاق حیوانات،(جرم قاچاق حیوانات کمیاب که با نام تجارت سیاه حیوانات میان قاچاقچیان حیوانات معروف است.)
• قاچاق آثار ملی و عتیقه.

ارکان جرم قاچاق

ارکان این جرم مثل، سایر جرائم از3رکن اصلی قانونی، مادی و معنوی تشکیل شده است.

رکن قانونی

رکن قانونی جرم قاچاق که در قانون آمده است یعنی فعل و ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده و این امر به دلیل اصل قانونی بودن جرم و مجازات است، مقنن تمامی اعمال و رفتار مجرمانه را در نظرگرفته و مشخص کرده و مجازات آن را به صراحت در قانون اعلام کرده است.

رکن مادی

رفتار فیزیکی و عملی افراد را شامل می شود که در جرم قاچاق باتوجه به نوع جرم رفتار مرتکب فرق می کند.

رکن معنوی (روانی)

جرم قاچاق که شامل سوءنیت است اعم از؛

• سوءنیت عام که همان اراده و عمد است.
• سوءنیت خاص که قصد انجام دادن عمل را در برمی گیرد.

مجازات جرم قاچاق در قوانین ایران

جرم قاچاق باتوجه به اقسام گوناگون آن و ارکان تحقق جرم، طبق قوانین هر کدام مجازات جداگانه ای دارند.

مرجع صالح به رسیدگی جرم قاچاق

مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم قاچاق دادسرا و دادگاه عمومی و انقلاب که درمرکز استان می باشد است. دادسرا و دادگاه انقلاب دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به کلیه جرایم مربوط به قاچاق و قاچاق موادمخدر دارد و در شهرستان ها بدلیل نبود دادگاه انقلاب، وظیفه رسیدگی به این جرم برعهده دادگاه عمومی است.