جرم قاچاق کودکان

با موضوع بررسی ماهیت جرم قاچاق کودکان، مجازات قانونی و مرجع صالح به رسیدگی همراه شما هستیم.

قاچاق انسان و به خصوص قاچاق کودکان که به بردگی عصرمدرن شهرت دارد، یکی ازموارد جرایم سازمان یافته است که از ابتدای دهه1990میلادی شدت یافته تا این که در سال های اخیر به یک معضل جهانی تبدیل شده است. قاچاق انسان شکل جدید و امروزی برده داری و پدیده ای درحال رشد است و شکل و میزان و پیچیدگی آن دائم درحال تغییر است. لذا لزوم جرم انگاری قاچاق انسان در تمامی کشورهای جهان احساس می شود.

قاچاقچیان، اغلب کودکان، خانواده ها و جوامع را برای جلب اعتماد آن ها تحت تأثیر قرار می دهند. و به آن ها قول می دهند که آینده بهتری در جای دیگر خواهندداشت .قاچاق نیز جرم اقتصادی است. قاچاقچیان ممکن است برای تهیه اسناد یا حمل و نقل از خانواده ها پول بخواهند و از پولی که کودک از طریق استثمار،کاراجباری یا جنایت به دست می آورد سود می برند. اغلب به آن ها گفته می شود که این پول برای پرداخت بدهی خود یا خانواده شان به قاچاقچیان است.

نکته: قاچاق انسان بعد از قاچاق موادمخدر و جنگ افزارها در رتبه سوم تجارت غیرقانونی دنیا قراردارد و از انواع رایج آن قاچاق کودکان است.

قاچاقچی

شخص یا اشخاصی که مبادرت به انجام قاچاق می‌کنند را قاچاقچی می‌گویند.

قاچاق سازمان یافته

منظور جرمی است که با برنامه ریزی و هدایت گروهی و تقسیم کار توسط یک گروه به نسبت منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم قاچاق، تشکیل یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم قاچاق منحرف شده است صورت می گیرد.

قاچاقچی حرفه‌ای

منظور شخصی است که بیش از3بار مرتکب قاچاق شود.

قاچاق کودک

قاچاق زمانی اتفاق می افتد که کودکان و جوانان فریب خورده، مجبور یا متقاعد می شوند، تا خانه های خود را ترک کنند، منتقل یا منتقل می شوند و سپس مورد استثمار قرار می گیرند، مجبور به کار یا فروخته می شوند،کودکان به خاطر موارد زیر قاچاق می-شوند؛

• استثمارجنسی،
• تقلب سود،
• ازدواج اجباری،
• بردگی خانگی مثل؛ نظافت، آشپزی و مراقبت از کودکان،
• کاراجباری در کارخانه ها یا کشاورزی،
• ارتکاب جرایمی مثل؛ گدایی، سرقت، کار در مزارع حشیش یا جابجایی موادمخدر.

کودکان قاچاق شده انواع مختلفی از سوءاستفاده و بی توجهی را تجربه می کنند، قاچاقچیان از سوءاستفاده فیزیکی، جنسی و عاطفی به عنوان نوعی کنترل استفاده می کنند، شایدکودکان و جوانان نیز از نظر جسمی و عاطفی مورد بی توجهی قرار می گیرند و ممکن است مورد استثمار جنسی قرار گیرند .

روش های فریب دادن قربانیان قاچاق انسان

از روش های زیر برای فریب دادن قربانیان به موقعیت های قاچاق استفاده کنند؛

• جلب اعتماد،
• اعمال نفوذ و تحت تأثیر قراردادن،
• وعده های دروغین مشاغل با درآمد خوب.

دلایل بازدارنده قربانیان از کمک

اغلب دلایل ذیل قربانیان را از درخواست کمک باز می‌دارد و همین دلایل باعث شده اند که قاچاق انسان به یک جرم پنهان تبدیل شود که عبارتنداز؛

• ناتوانی در مکالمه به زبان کشور مقصد،
• ترس از صدمه های وارده توسط قاچاقچیان،
• یا ترس از اجرای قانون کشور مقصد.

دلایلی که قاچاقچیان دنبال کودکان هستند

قاچاقچیان به دلایل مختلف به شرح ذیل دنبال کودکان هستند که اهداف آسانی برای جذب و قاچاق هستند که عبارتنداز؛

• آسیب پذیری روانی یا عاطفی،
• سختی اقتصادی،
• نبود شبکه ایمنی اجتماعی،
• بلایای طبیعی،
• جنگ،
• بی ثباتی سیاسی.

صدمات وارده توسط قاچاقچیان می تواند آنقدر زیاد باشد که بسیاری ممکن است خود را قربانی معرفی نکنند یا درخواست کمک نکنند حتی در محیط های بسیار عمومی.

فرآیند عملکرد قاچاقچیان کودک

قاچاقچیان ممکن است؛

• به تنهایی یا در گروه های کوچک  کار می کنند و تعداد کمی از کودکان را که اغلب در مناطقی که زندگی می کنند را جذب می کنند،
• گروه های متوسطی که کودکان و جوانان را در مقیاس اجتماع های کوچک(مدارس)جذب، جابجا و استثمار می کنند،
• شبکه های جنایی بزرگی باشندکه در سطح بین المللی با فساد در سطح بالا،پولشویی و تعداد زیادی قربانی فعالیت می کنند.

عناصر دخیل در ارتکاب جرم قاچاق کودکان

در فرآیند ارتکاب جرم قاچاق کودکان سه عنصر اصلی ذیل دخیل می باشندکه عبارتنداز؛

• عنصر فعل یا عمل؛ استخدام، حمل و نقل، انتقال، پناه دادن یا دریافت افراد،
• عنصرابزار؛ تهدید یا استفاده از زور، اجبار، آدم ربایی، کلاهبرداری، فریب، سوءاستفاده از قدرت یا آسیب پذیری، یا دادن پول یا مزایا به فردی که تحت کنترل قربانی است،
• عنصر هدف؛ به منظور استثمار،که شامل بهره‌کشی از فحشا، بهره‌کشی جنسی، کاراجباری،  برده‌داری یا اعمال مشابه و برداشتن اعضای بدن می‌شود.

ممنوعیت قاچاق کودکان در اسناد بین المللی

جرم قاچاق کودکان در حقوق و اسناد بین‌الملل ممنوع است و در قوانین داخلی تعدادی از کشورها که تعداد آن ها نیز درحال افزایش است، جرم انگاری شده است. اگرچه چندین سند بین‌المللی و منطقه‌ای، به ویژه برخی از کنوانسیون های حقوق بشری، مربوط به مبارزه با قاچاق کودکان هستند، اما معاهدۀ بین‌ المللی اصلی دراین زمینه کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی و پروتکل تکمیلی آن، یعنی پروتکل پیشگیری، سرکوب و مجازات قاچاق انسان، به ویژه زنان و کودکان می باشد .بهره‌برداری از کودک مورد نظر اساس این جرم می باشد و این امر آن را از سایر اشکال جرائم، ازجمله قاچاق مهاجران، متمایز می‌کند.

طبق کنواسیون1949سازمان ملل متحد؛ قاچاق کودکان به قصد فحشاء مغایر با شأن و منزلت نوع بشر بوده و سلامت خانواده و جامعه را به خطر می اندازد.

همچنین طبق اعلامیه جهانی حقوق بشر؛ احدی را نمی توان در بردگی نگاه داشت و دادوستد بردگان به  هر شکلی که باشد ممنوع است.که عبارت«به  هرشکلی که باشد» را به راحتی می توان شامل حال قربانیان قاچاق کودکان نیز دانست.

و به موجب کنوانسیون ها، پروتکل ها و توصیه نامه های بین المللی مبنی بر منع قاچاق کودکان به قصد فحشاء و بهره کشی جنسی، بیگاری،کودک، سرباز و… هیچ تردیدی در ممنوعیت اشکال مختلف قاچاق در سطح بین المللی وجود ندارد.

طبق کنوانسیون و پروتکل فوق الذکر قاچاق کودکان جرم است و می‌تواند شکل‌های مختلفی به خود بگیرد به شرح ذیل عبارتنداز؛

• استثمارجنسی،
• کاراجباری،
• برده‌داری خانگی،
• برده‌داری یا روش‌های مشابه،
• خشونت مبتنی بر جنسیت،
• تکدی گری یا بزه کاری اجباری.

ابتکار جهانی سازمان ملل برای مبارزه با قاچاق کودکان

قاچاق کودکان در مورد بیرون بردن کودکان از محیط محافظتی آن ها و شکار آسیب پذیری آن ها به منظور استثمار است. اگرچه ارقام دقیقی وجود ندارد،کنوانسیون سازمان بین المللی کار1999،جرم قاچاق کودکان را در زمره بدترین شکل قاچاق«اشکال برده-داری یا شیوه های مشابه برده داری» طبقه بندی می کند و قاچاق کودکان(در داخل کشورها، فراتر از مرزهای ملی و در سراسر قاره-ها) ارتباط نزدیکی با تقاضا برای نیروی کار انعطاف پذیر و مطیع ارزان در بخش ها و کارفرمایان دارد که شرایط کار و رفتار آن ها به شدت حقوق بشر کودکان را نقض می کند، که این ها با محیط هایی مشخص می شوند که غیرقابل قبول هستند و همچنین برای سلامتی و رشد کودک خطرناک هستند. این اشکال از کاراجباری، کارخانگی کودکان، بهره کشی جنسی تجاری و فحشاء، حمل موادمخدر و سربازی کودک گرفته تا شیوه های استثماری یا برده داری دربخش صنعتی غیررسمی را شامل می شود.

کمیته راهبری ابتکار جهانی سازمان ملل برای مبارزه با قاچاق کودکان است، با برنامه ویژه ای همراه با سایر اعضاء اقدام به انجام این ابتکار بین سازمان جهانی نموده است که عبارتنداز؛

• سازمان بین المللی مهاجرت،
• دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر،
• سازمان امنیت و همکاری اروپا،
• صندوق کودکان سازمان ملل(یونیسف)
• دفتر مبارزه با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد

سرفصل برنامه و اقدام کمیته راهبری ابتکار جهانی سازمان ملل برای مبارزه با قاچاق کودکان؛

• از طریق مشارکت جهانی چندجانبه،
• بسیج بازیگران دولتی و غیردولتی برای ریشه کن کردن قاچاق کودکان از طریق؛
  • کاهش آسیب پذیری قربانیان احتمالی،
  • کاهش تقاضا برای استثمار در همه اشکال آن،
  • تضمین حمایت و حمایت کافی از کسانی که قربانی می‌شوند،
  • در عین احترام به حقوق اساسی بشری همه افراد، از تعقیب مؤثر جنایتکاران درگیر در جرم قاچاق کودکان، حمایت کند.

• ظرفیت سازی و یادگیری مقابله با جرم قاچاق کودکان

• • آموزش ظرفیت سازی در مورد قاچاق کودکان
  • دوره‌های آموزشی جهانی در زمینه مبارزه با قاچاق کودکان
  • یادگیری از پروژه های سازمان ملل در مقابله با قاچاق کودکان

جرم قاچاق کودکان

در قوانین ایران تعریف صریحی از ماهیت جرم قاچاق کودکان وجود ندارد و با وحدت ملاک ازعبارت کلی قاچاق انسان در قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب1383خارج يا واردساختن و يا ترانزيت مجاز يا غيرمجاز کودک یا کودکان از مرزهاي‌ كشور با اجبار و اكراه يا تهديد يا خدعه و نيرنگ و يا با سوءاستفاده از قدرت يا موقعيت‌ خود يا سوءاستفاده از وضعيت کودک يا کودکان ياد شده، به قصد فحشاء يا برداشتن اعضاء و‌ جوارح، بردگي و ازدواج و تحويل گرفتن يا انتقال دادن يا مخفي نمودن يا فراهم ساختن موجبات اخفاء‌ کودک يا کودکان فوق الذکر پس از عبور از مرز با همان مقصود است. قاچاق زمانی اتفاق می افتد که کودکان و جوانان فریب خورده، مجبور یا متقاعد می شوند تا خانه های خود را ترک کنند یا منتقل می شوند و سپس مورد استثمار قرار می-گیرند، مجبور به کار یا فروخته می شوند.

اقسام و اشکال جرم قاچاق کودکان

قاچاق کودکان شامل موارد ذیل می گردد که عبارتنداز؛

• بردگی جنسی،
• ازدواج های اجباری یا فریب آمیز،
• خرید و فروش کودکان برای روسپی خانه ها و کلوب های رقص،
• فرزندخواندگی دروغین و غیر قانونی،
• برداشتن اعضاء و‌ جوارح،
• جذب برای پرورش نیروهای تروریستی،
• برگی برای بیگاری گرفتن در کارگاه های خانگی،کشاورز و صنعتی برای مشاغل سخت.

تصورات غلط از جرم قاچاق کودکان

اطلاعات نادرست زیادی درمورد اینکه قاچاق کودکان چیست و چه کسانی تحت تأثیر قرار می گیرند و به چه شکلی یک کودک قاچاق می شود، وجود دارد که برای اصلاح این تصورات مواردی به شرح ذیل بیان می گردد که عبارتنداز؛

• تصور غلطی است که قاچاقچیان قربانیانی را هدف قرار می دهند که آن ها را نمی شناسند! بلکه برعکس، اکثر وقت ها قربانیان توسط شخصی که می شناسند، مثل یک دوست یا آشنای خانوادگی، عضو خانواده یا اقوام دور، قاچاق می شوند.
• فقط کودکان دختر قربانی قاچاق نمی شوند، بلکه کودکان پسر به همان اندازه کودکان دختر قربانی قاچاق انسان می-شوندکه با این حال، احتمال شناسایی و گزارش آن ها کمتر است چونه دختران و پسران اغلب در معرض انواع مختلفی از قاچاق هستند، برای مثال، دختران ممکن است برای ازدواج اجباری و استثمار جنسی قاچاق شوند. درحالی که پسران ممکن است برای کار اجباری یا استخدام در گروه‌های مسلح نیز قاچاق بشوند.
• قاچاق کودکان فقط برای رابطه جنسی یا فحشاء نیست، بلکه قاچاق برای اعمالی مثل کاراجباری، بردگی خانگی، قاچاق اعضای بدن، اسارت بردگی، استخدام کودکان به عنوان سرباز کودک و… باشد.
• الزامی نیست که قاچاق شامل سفر، حمل و نقل یا جابجایی یک کودک به آن سوی مرزها باشد، بلکه ممکن است، قاچاق به شکل معکوس باشد، مانند توریسم جنسی در کشورهایی چون؛ تایلند، جامائیکا،کنیا و…
• لازم به ذکر است که جرم قاچاق کودک بنابه لزوم فقط در کشورهای درحال توسعه رخ نمی دهد، قاچاق در سرتاسر جهان رخ می‌دهد، اگرچه رایج‌ترین شکل‌های این قاچاق می‌تواند براساس کشورها متفاوت باشد، ولی درکشوری مثل ایالات متحده که یکی از فعال ترین کشورهای قاچاق در حوزه جنسی در جهان است، استثمار کودکان قربانی قاچاق در شهرها، مناطق حومه و روستایی اتفاق می افتد.

اعمال در حکم قاچاق کودکان

• تشکیل یا اداره دسته یا گروه که هدف از انجام آن؛ خارج يا واردساختن و يا ترانزيت مجاز يا غيرمجاز کودک يا کودکان از مرزهاي‌ كشور با اجبار و اكراه يا تهديد يا خدعه و نيرنگ و يا با سوءاستفاده از قدرت يا موقعيت‌ خود يا سوءاستفاده از وضعيت کودک يا کودکان يادشده، به قصد فحشاء يا برداشت اعضاء و‌ جوارح، بردگي و ازدواج  و تحويل گرفتن يا انتقال دادن يا مخفي نمودن يا فراهم ساختن موجبات اخفاء‌ کودک يا کودکان فوق الذکر پس از عبور از مرز با همان مقصود باشد.
• عبوردادن(خارج یا واردساختن و یا ترانزیت) حمل یا انتقال مجاز یا غیرمجازکودک یا کودکان به طور سازمان یافته برای فحشاء یا سایر مقاصد جرم انگاری شده توسط قانونگذار هر چند با رضایت آنان باشد .
• عبور دادن(خارج یا واردکردن و یا ترانزیت) حمل یا انتقال غیرمجاز کودک یا کودکان به قصد فحشاء هر چند با رضایت آنان باشد.

اهداف گوناگون قاچاق انسان

بطورکلی قاچاق کودکان با اهداف گوناگون و مختلفی صورت می گیرد بعضی از این اهداف عبارتنداز؛

• قاچاق دختر به قصد فحشاء،
• قاچاق اعضاء بدن،
• قاچاق به قصد بردگی،
• قاچاق انسان به قصد مهاجرت و پناهندگی،
• قاچاق انسان به قصد انتقال موادمخدر.

عوامل مؤثر در قاچاق کودکان

به طورکلی قاچاق کودکان به  عوامل متعددی بستگی داردکه به شرح ذیل عبارتنداز؛

• فقرفرهنگی و ضعف اقتصادی خانوادگی،
• افزایش خشونت در جامعه،
• بی سرپرستی و یتیم بودن،
• عدم داشتن مدارک هویتی،
• توریسم جنسی.

علائم کودکانی که طعمه قاچاقچیان قرار می گیرند

مهم است که همه مردم از علائم کودکانی که طعمه جرم قاچاق واقع می شوند، آگاه باشند، به تعبیر دیگر بدانند کدام کودکان در معرض تهدید قاچاق قراردارند؛ و علائم کودکانی که مورد جرم قاچاق واقع شده اند به شرح ذیل عبارتنداز؛

• یتیم هستند یا با خانواده خود زندگی نمی کنند،
• چیز زیادی در مورد مکانی که در آن زندگی می کنند نمی دانند،
• به دلیل نرفتن به مدرسه از آگاهی برخوردار نیستند،
• با کودکان دیگر معاشرت نمی کنند،
• از ضعف مادی و فقر رنج می برند،
• حرکات و اعمال آن ها توسط شخص دیگری کنترل می شود،
• ممکن است از نزدیکان و دوستان خانوادگی دوری کنند،
• ممکن است با افراد غریبه و بزرگسالان مشکوک معاشرت کنند.

آثار سوءناشی از جرم قاچاق کودکان

قاچاق کودکان می تواند آثار بسیار مخربی بر روی کودکان درگیر داشته باشد، به نحوی که می تواند آثار کوتاه مدت یا بلندمدت، به شرح ذیل به همراه داشته باشد؛

• اثرات کوتاه مدت قاچاق کودکان
  • فرسودگی؛ این ممکن است از ساعات کار و کار خانگی باشد.
  • خستگی؛ این می تواند ناشی از زایمان، شرایط بد خواب، و سوء تغذیه باشد.
  • گیجی؛ ممکن است کودک از جایی که هستند بی خبر باشد.
  • پریشانی فوری و اضطراب جدایی؛ این می تواند به این دلیل باشد که آن ها به طور ناگهانی از خانه خود برده شده اند و از دیدن مجدد خانواده خود محروم شده اند.
  • صدمات جسمی ناشی از کار یا سوءاستفاده؛ آن ها ممکن است آثاری بر روی بدن خود داشته باشند یا جراحاتی داشته باشند که توضیحی برای آن دارند.

• اثرات دراز مدت قاچاق کودکان

• • ضعف در سلامت،
  • افسردگی،
  • احساس گناه،
  • احساس شرمندگی و تقصیر،
  • عزت نفس پایین،
  • خودآزاری،
  • اقدام به خودکشی،
  • سطح تحصیلات ضعیف به دلیل نداشتن مدرسه،
  • مشکلات در یادگیری،
  • مدرسه گریزی،
  • مهارت های اجتماعی ضعیف به دلیل عدم معاشرت،
  • ترس و استرس به دلیل شرایط و وظایفی که تحت آن قرار گرفته اند،
  • اضطراب،
  • رفتارهای پرخاشگرانه، تقلید از رفتارهایی که در معرض خود قرار داده اند یا در نتیجه پریشانی عاطفی آن ها،
  • رفتارهای توهین آمیز،
  • رفتارهای مجرمانه.

آثار استثمار جنسی ناشی از ارتکاب جرم قاچاق کودکان

این آثار به شرح ذیل می توانند عبارت باشنداز؛

• صدمات جسمی،
• عفونت ها و بیماری های مقاربتی،
• بارداری یا بارداری های گذشته،
• رفتارهای جنسی.

مجازات مرتکب جرم قاچاق کودکان

مجازات مرتکب جرم قاچاق کودکان، حبس بیش از10 تا 15 سال و جزای نقدی360میلیون ریال تا550میلیون ریالی قرارداده است.

مجازات معاونت در جرم قاچاق کودکان

مجازات معاونت دراین جرم به ميزان2 تا5 سال حبس ‌حسب مورد و نيز جزاي نقدي معادل وجوه يا اموال حاصل از بزه يا وجوه و اموالي كه از ‌طرف بزه ديده يا شخص ثالث وعده پرداخت آن به مرتكب داده شده ‌است خواهدبود.

مجازات شروع به جرم قاچاق کودکان

كسي كه شروع به ارتكاب جرم قاچاق کودک بنماید، ولی نتيجه ‌منظور بدون اراده وي محقق نگردد، به 6 ماه تا 2 سال حبس محكوم مي گردد.

مجازات ارتکاب جرم قاچاق کودکان توسط کارکنان دولت، شركت ها و سازمان هاي وابسته به دولت و ‌نيروهاي مسلح

هرگاه كاركنان دولت يا مؤسسه ها، شركت ها و سازمان هاي وابسته به دولت و ‌نيروهاي مسلح يا مؤسسه های و نهادهاي عمومي غيردولتي يا نهادهاي انقلاب اسلامي يا به طوركلي كاركنان قواي3گانه به نحوي از انحاء در جرم دخالت ‌داشته‌ باشند، علاوه بر مجازات هاي مقرر، باتوجه به نقش مجرم به انفصال‌ موقت يا دائم از خدمت محكوم خواهندشد.

مجازات ارتکاب جرم قاچاق کودکان توسط مؤسسه ها و شركت هاي خصوصي

چنانچه مؤسسه ها و شركت هاي خصوصي به قصد ارتكاب جرائم، ولو با نام و عنوان ديگري تشكيل شده باشند، علاوه بر اعمال مجازات هاي مقرر، پروانه فعاليت يا مجوز مربوط ابطال و مؤسسه و شركت به دستور مقام قضائي تعطيل‌ خواهد گرديد.

مرجع صالح برای رسیدگی به جرم قاچاق کودکان

طبق قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب۱۳۸۳قاچاق انسان به خارج یا واردساختن و یا ترانزیت مجاز یا غیرمجاز کودک یا کودکان از مرزهای کشور با اجبار و اکراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت خود یا سوءاستفاده از وضعیت کودک یا کودکان یادشده، به قصد فحشا یا برداشت اعضاء و جوارح بردگی و ازدواج تعریف شده است که همانند جرایم مربوط به قاچاق کالا و ارز یا اسلحه و مهمات عناصر خارج یا واردساختن افراد از مرزهای کشور با شرایط مذکوره مدنظر بوده و تحقق جرم قاچاق درخصوص کودکان را مورد لحاظ قرار داده است که تفاوتی میان انواع جرایم مربوط به قاچاق انسان ندارد، حسب مقررات قانون آیین دادرسی کیفری، رسیدگی به کلیه جرایم مربوط به قاچاق به طورعام در صلاحیت محاکم انقلاب قرار گرفته است و خارج نمودن بعضی ازمصادیق جرایم قاچاق همانند قاچاق کودکان از عموم عبارت مذکور نیازمند تصریح قانونی می‌باشدکه دراین خصوص قانون مبارزه با قاچاق انسان، تصریح به صلاحیت محاکم عمومی کرده است و دلیلی بر انحصار عنوان قاچاق مذکور در قانون آیین دادرسی کیفری به قاچاق کالا و ارز وجود ندارد و دلیلی بر عمومی بودن صلاحیت محاکم انقلاب در رسیدگی به انواع جرایم قاچاق دارد. مگر آنکه به موجب حکم صریح قانونی مصداق یا مصادیقی از قاچاق تخصیص خورده باشد و رسیدگی به اتهام قاچاق در صلاحیت محاکم انقلاب می‌باشد.

جرم قاچاق کودکان در کنوانسیون های بین المللی

جرم قاچاق انسان در حقوق بین‌الملل ممنوع است و در قوانین داخلی تعدادی از کشورها که تعداد آن ها نیز درحال افزایش است، جرم انگاری شده است. اگرچه چندین سند بین‌المللی و منطقه‌ای، به ویژه برخی از کنوانسیون های حقوق بشری، مربوط به مبارزه با قاچاق انسان هستند، اما معاهدۀ بین‌ المللی اصلی دراین زمینه کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی و پروتکل تکمیلی آن، یعنی پروتکل پیشگیری، سرکوب و مجازات قاچاق انسان، به ویژه زنان و کودکان می باشد. بهره‌برداری از فرد مورد نظر اساس این جرم می باشد و این امر آن را از سایر اشکال جرائم، ازجمله قاچاق مهاجران، متمایز می‌کند.

قاچاق انسان زمانی رخ می‌دهد که فردی فریب خورده باشد، به دام افتاده، یا تحت اجبار قرار گرفته باشد و برای بهره یا سود شخص دیگری مورد سودجویی و استثمار قرار گرفته باشد.

 طبق کنوانسیون و پروتکل فوق الذکر قاچاق انسان جرم است و می‌تواند شکل‌های مختلفی به خود بگیرد، مانند:

• استثمارجنسی،
• کاراجباری،
• برده‌داری خانگی،
• برده‌داری یا روش‌های مشابه،
• خشونت مبتنی بر جنسیت،
• تکدی گری یا بزهکاری اجباری.