قرارداد انتقال و واگذاری سهام شرکت

با بررسی ماهیت، شرایط و آثار ناشی از انعقاد یک قرارداد انتقال و واگذاری سهام شرکت همراه شما هستیم.

قرارداد انتقال سهام یک عمل حقوقی بین سهامداران و طرف دیگر است که حق فروش یا انتقال سهام را به قیمت از پیش تعیین شده فراهم می­کند. قرارداد انتقال سهام زمانی قابل استفاده است که بیش از دو طرف در فروش سهام شرکت داشته باشند یا برای هر زمانی نیاز باشد که مشخص شود کدام طرف دارای چه حقوقی است و رایج­ترین کاربرد این نوع قرارداد زمانی است که یک شرکت دارایی­های شرکت دیگری را خریداری می­کند و تضمین می­کند که همه سهامداران می­دانند که پس از انجام معامله، کدام نهاد کنترل سهام آن­ها را خواهدداشت. همچنین کمک می­کند تا اطمینان حاصل شود که هر سهامدار براساس تعداد سهام خود، سود عادلانه دریافت خواهدکرد و در برابر انواع خاصی از دعاوی از طرح شدن علیه هر یک از طرفین در آینده محافظت می­کند.

قرارداد انتقال سهام

انعقاد قرارداد انتقال سهام یک عمل حقوقی بین سهامداران و طرف دیگر است که حق فروش یا انتقال سهام را به قیمت از پیش تعیین شده فراهم می­کند. قرارداد انتقال سهام که به­عنوان قرارداد خرید سهام نیز شناخته می­شود، یک سند قانونی است که برای انتقال مالکیت سهام استفاده می­شود. طرف انتقال­دهنده سهام می­تواند یک شخص یا یک شرکت باشد. این نوع قرارداد معمولاً توسط خریدار و فروشنده­ای منعقد می­شود که فروشنده می­خواهد تعداد مشخصی از سهام را به قیمت توافقی به خریدار بفروشد. قرارداد انتقال سهام شرایط و ضوابط فروش را مشخص می­کند.

سهم شرکت

طبق قانون تجارت؛ سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می­باشد، یعنی هر سهم قسمتی از کل سرمایه شرکت است و صاحب سهم از منافع آن استفاده می­کند. چون در شرکت‌های سهامی، سرمایه شرکت وثیقه طلب طلبکاران است و شخصیت شرکا در آن اهمیت ندارد بنابراین نقل و انتقال سهم در آن آزادانه است یعنی شریک می‌تواند درمواقع لزوم، با انتقال سهمش از شرکت خارج شود. درخصوص مقررات انتقال سهام، بین شرکت‌های سهامی عام و خاص تفاوت وجود دارد.

موانع نقل و انتقال سهام در شرکت‌های سهامی عام

طبق قانون تجارت در شرکت‌های سهامی عام صاحب سهم در انتقال سهم آزادی کامل دارد و حتی در اساسنامه شرکت نیز نمی‌توان خلاف آن را مقرر کرد و در مورد شرکت‌های سهامی عام، نقل و انتقال سهام نمی‌تواند مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع­عمومی صاحبان سهام شود و این حکم جنبه امری دارد و شرکا نمی‌توانند برخلاف آن توافق کنند.

موانع نقل و انتقال سهام در شرکت­های سهامی خاص

در شرکت‌های سهامی خاص آزادی انتقال سهم مورد قبول قرار گرفته است، اما مجمع­عمومی یا مدیران شرکت می‌توانند این آزادی را محدود کنند و شروطی برای انتقال سهام قراردهند.

از سوی دیگر در شرکت سهامی خاص تعداد شرکا کم است و شرکا حق دارند از ورود اشخاص بیگانه به شرکت جلوگیری کنند تا شرکت حالت خانوادگی یا حرفه‌ای خود را حفظ کند. بنابراین اگر در اساسنامه شرکت سهامی خاص، شرطی مبنی­بر منوط کردن انتقال سهام به تصمیم مجمع­عمومی یا هیأت‌مدیره وجود نداشته باشد و به­طور کامل نقل و انتقال سهام کاملاً آزاد است.

درمواقعی که یکی از شرکای شرکت سهامی خاص خواهان انتقال سهام خود به شخص دیگر و خروج از شرکت باشد، اما شرکت این اجازه را به او ندهد، شرکت باید سهم شریک خواهان خروج را بازخرید کند و سرمایه خود را به میزان سهم این شریک کاهش دهد.

چگونگی تنظیم و انعقاد قرارداد انتقال سهام

نقل و انتقال سهام مستلزم تنظیم سندرسمی نیست، اما در مقررات قانونی، تشریفاتی برای انتقال سهام با نام قرار داده شده است. درصورتی­که این تشریفات درهنگام انتقال سهام رعایت نشود، چنین انتقالی از نظر شرکت و اشخاص ثالث معتبر نیست. باید دانست که خرید و فروش سهام شرکت سهامی در بورس اوراق بهادار توسط کارگزاران بورس انجام می‌شود. هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند خریدار سهم شرکت سهامی باشد.

• انتقال سهام با نام

انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال‌دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید این انتقال را در دفتر مزبور امضا کند و درموردی­که تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده است، نشانی کامل انتقال‌گیرنده نیز در دفتر ثبت سهام شرکت قید می‌شود و به امضای انتقال‌گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او می‌رسد که از نظر اجرای تعهدات ناشی از نقل و انتقال سهم معتبر خواهدبود. بنابراین انتقال‌گیرنده مسئول پرداخت بقیه مبلغ اسمی سهام خواهدبود و انتقال‌دهنده مسئولیتی ندارد.

هرگونه تغییر اقامتگاه نیز باید به همان ترتیب به ثبت رسیده و امضا شود. هر انتقالی که بدون رعایت شرایط فوق انجام گیرد، از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است.

• انتقال سهام بی‌نام

سهام بی‌نام به‌صورت سند در وجه حامل تنظیم می‌شود و مالک این‌گونه سهام شخصی است که آن را در اختیار دارد. نقل و انتقال سهام بی‌نام با قبض و اقباض انجام می‌شود و نیاز به انجام تشریفات به‌خصوصی ندارد. نقل و انتقال گواهینامه موقت سهم نیز پس از پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهم، با قبض و اقباض انجام می‌گیرد.

سهام غیرقابل انتقال

مدیران باید تعداد سهامی را که اساسنامه شرکت مقرر شده است، دارا باشند و این تعداد سهام نباید از تعداد سهامی که به موجب اساسنامه جهت دادن رأی در مجامع عمومی لازم است، کمتر باشد. این سهام برای تضمین خساراتی است که ممکن است از تقصیرات مدیران به­صورت انفرادی یا اشتراکی بر شرکت وارد شود. سهام مذکور بانام بوده و قابل­انتقال نیست و تا زمانی­که مدیر مفاصاحساب دوره تصدی خود در شرکت را دریافت کرده است، سهام مذکور در صندوق شرکت به‌عنوان وثیقه باقی خواهدماند.

اگر یکی از مدیران بخواهد قبل از تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان دوره مالی، کلیه سهام خود را به دیگری انتقال دهد، باید از او سلب سمت شده باشد. دراین حالت، مدیر باید از مدیریت استعفا دهد و جانشین او برابر قانون از سوی هیأت‌مدیره یا مجمع­عمومی عادی انتخاب می‌شود.

انتقال سهام به شرکت

طبق قانون تجارت، خرید سهام یک شرکت توسط همان شرکت ممنوع است. تفاوتی نمی‌کند که این انتقال بی­واسطه توسط شرکت صورت گیرد یا از طریق شخص­ثالث و به حساب شرکت، هم­چنین باید دانست که خرید سهام شرکت مادر به ‌وسیله شرکت‌های وابسته که شخصیت حقوقی مستقلی دارند، صحیح است. از طرف دیگر خرید سهام توسط شرکت برای استهلاک سهام بدون اشکال است چرا که در استهلاک سهام سرمایه تغییری نمی‌کند بلکه ارزش سهام مستهلک‌شده از اندوخته‌های اختیاری یا سود قابل تقسیم پرداخت می‌شود.

انتقال قهری سهام

انتقال قهری عبارت است از انتقال اموال به دیگری بنا به سببی که ناشی از اراده و توافق طرفین نباشد مانند فوت شخص که موجب انتقال قهری اموال متوفی به ورثه می‌شود؛ بنابراین ورثه شخص سهامدار پس از فوت او به قائم‌مقامی از متوفی، جزو سهامداران شرکت می‌شوند و دارای همان حقوقی که متوفی در شرکت داشت، مانند حق دادن رأی و حق دریافت سود خواهندبود.

مراحل و مدارک مورد نیاز نقل و انتقال سهام

مراحل و مدارک مورد نیاز نقل و انتقال سهام که طبق اساسنامه برعهده مجمع­عمومی فوق­العاده باشد به شرح ذیل عبارتند از؛

• تشکیل جلسه مجمع­عمومی فوق­العاده و تنظیم صورت­جلسه که به امضای هیأت رئیسه و خریدار و فروشنده سهام رسیده باشد،
• فتوکپی سهامدار یا سهامداران جدید،
•  اخذ مفاصاحساب(مالیات) نقل و انتقال از سازمان امورمالیاتی کشور(مالیات بر شرکت­ها)،
• فهرست جداگانه صاحبان قبل از نقل و انتقال،
• فهرست جداگانه صاحبان سهام بعد از نقل و انتقال.

نکته: در تنظیم فهرست سهامداران قبل و بعد از نقل و انتقال باید تاریخ جلسه و نام و نام خانوادگی سهامداران و تعداد سهام قید گردیده و به امضای همگی آن­ها رسیده باشد.

نکته: اگر جلسه مجمع­ عمومی فوق­العاده با حضور اکثریت سهامداران تشکیل شده باشد، ارائه روزنامه شرکت که آگهی دعوت در آن درج شده است الزامی است.

ارکان اساسی قرارداد انتقال سهام خرید

رعایت ارکان اصلی و ساسی یک قرارداد سبب ارتقاء و تثبیت اعتبار آن قرارداد از نظر قانونی است و قرارداد انتقال سهام نیز بر مبنای اصلی آزادی اراده، سلامت طرفین قرارداد و اصل صحت تنظیم می­شود، همچنین باید تمامی قواعد عمومی در تنظیم این نوع قراردادها رعایت شود .ازجمله مهم­ترین ارکان قانونی که باید در متن قرارداد ذکر شود به شرح ذیل عبارتند از؛

• عنوان قرارداد انتقال سهام
• طرفین قرارداد انتقال سهام
• موضوع قرارداد انتقال سهام
• هزینه قرارداد
• شرایط ضمن عقد

1. اجازه انتقال طبق اساسنامه
2. شیوه انتقال رسمی سهام در دفترخانه
3. ثبت انتقال سهام و تغییر در اداره ثبت شرکت­ها
4. پیوستن اموال، حقوق و تعهدات شرکت
5. تعیین وظایف اعضای هیئت­مدیره و تحویل مهر و دسته چک و سربرگ

مزایای قرارداد انتقال سهام

قرارداد انتقال سهام تدارکات از مزایای زیادی برای همه طرف‌های درگیر به شرح ذیل برخوردار است که عبارتند از؛

• یک قرارداد ضروری است که به حفظ شفافیت و وضوح در طول فرآیند معامله کمک می­کند،
• با تعیین شرایط و ضوابط شفاف برای انتقال سهام به حفظ منافع خریداران و فروشندگان کمک می­کند،
• وجود قرارداد انتقال سهام خرید خطرات مرتبط با معامله به حداقل کاهش می­دهد،
• با توافق و تراضی قبلی از هزینه­هایی که ممکن است بعد ایجاد شود جلوگیری می­کند،
• حمایت قانونی از حقوق ذی­نفعان قرارداد،
• ارائه قرارداد به دادگاه درصورت بروز و وجود هرگونه اختلاف نظر در رابطه با معامله،
• انعقاد قرارداد انتقال سهام تدارکاتی، معامله­های دو شرکت را بدون هیچ­گونه ابهام یا سردرگمی تضمین می‌کند.

همانطورکه ملاحظه نمودید، تنظیم قرارداد پیچیدگی­های زیادی دارد. بابهره‌گیری از وکلای باتجربه‌ و مجرب موسسه حقوقی مهرپارسیان می­توانید، دراین­خصوص گام موثری در رسیدن به هدف نهایی(پیروزی در پرونده خود) برداشته باشید. وکلای مبرز موسسه حقوقی مهرپارسیان، در حوزه قراردادها، با کلیه قوانین موجود و مربوط آشنایی کاملی دارند و به دلیل همین شناخت و تسلط، پس از بررسی پرونده یک راهکار مناسب جهت رسیدن به هدف نهایی، یعنی پیروزی انتخاب نموده و شما را در کلیه مراحل دعاوی خود، با مشاوره و راهنمایی موثرشان، همراهی می­نمایند. مطمئن باشید با انجام این امر شانس پیروزی در پرونده مذکور چند برابر خواهدشد و از این بابت خیالتان راحت خواهدبود.

جهت دریافت مشاوره با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهرپارسیان از طریق شماره تماس­های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.