در این مقاله پاسخ سوالات عزیزان، درباره قرار منع تعقیب، مرجع صادر کننده قرار منع تعقیب و مرجع صالح برای رسیدگی اعتراض به قرار منع تعقیبکه توسط موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، برترین موسسه حقوقی ایران و با تجربه ترین گروه وکلای ایران، با مشاوره ی محمدرضا مهری وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی و کیفری منتشر می گردد، پرداخته می‌شود.
ماهیت قرار منع تعقیب
دادسرای عمومی و انقلاب، به عنوان مرجع اولیه در مورد شکایات کیفری که می‌تواند خواه توسط ضابطین دادگستری مطرح شود و یا توسط مجنی علیه، عهده دار رسیدگی و کشف حقیقت در این زمینه باشد و حتی این امکان وجود دارد که خود دادسرا و یا مقام قضایی به دلیل اهمیت جرم واقع شده، خود شروع کننده ی رسیدگی باشد. به همین خاطر تحقیقات مقدماتی و گزارش اقداماتی را که از ضابطین درخواست کرده است، مورد بررسی و دقت قرار میدهد. در راس کادر قضایی دادسرا، بازپرس صلاحیت رسیدگی به همه ی جرایم را دارد و از این رو اقدامات لازم را جهت روشن شدن موضوع جرم واقع شده انجام میدهد. با این حال اگر ادله و مدارک را کافی و مناسب دید، پرونده را برای صدور رای و تعیین وقت رسیدگی با صدور قرار جلب به دادرسی و در صورت موافقت دادستان، با تنظیم و ارسال کیفرخواست، به دادگاه صالح ارسال می کند.
در صورتی که دلیلی بر وجود مجرمیت متهم نیافت و یا عمل متهم مجرمانه نبود، با صدور قرار منع تعقیب موجباب آزادی طرف را فراهم می آورد. قرار منع تعقیب نوعی تصمیم بازپرس مبنی بر بی گناهی و عدم ارتکاب جرم توسط متهم می باشد که این قرار هم می‌تواند به جهت عدم کفایت ادله و یا عملیات متهم عناصر لازم برای ارتکاب جرم و یا حتی شروع به جرم را هم نداشته باشد و یا از طرفی هم با وجود تحقق تمام عناصر لازم برای ارتکاب جرم و انجام ان توسط متهم و ادله ی کافی، انتساب جرم به متهم عقلا و قانونا محال باشد.
با این وجود، بازپرس بعد از رسیدگی و اخذ آخرین دفاعیات از متهم، در ظرف پنج رو قرار مناسب را صادر می کند و در صورت قرار منع تعقیب، پرونده جهت ملاحظه و اظهار نظر دادستان، فوری ارسال می‌شود و ظرف سه روز نظر خود را ابلاغ می کند و به بازپرس عودت داده می‌شود و تایید و مراتب را به طرفین ابلاغ می کند و قرار تامین ملغی و چنانچه متهم بازداشت شده باشد، فورا آزاد می گردد.
در صورتی که دادستان قرار منع تعقیب را به علت نقص تحقیقات درست نداند، تکمیل ان را از بازپرس می خواهد.
اعتراض به قرار منع تعقیب
با وجود اینکه قرار منع تعقیب، موجب برائت متهم از عنوان انتسابی می‌شود ولی عدالت قضایی ایجاب می کند که اگر اشتباهی در رسیدگی صورت گرفته باشد و یا اینکه شاکی ادله ای را بروز بدهد که مثبت مجرمیت باشد، در این صورت امکان اعتراض به قرار منع تعقیب وجود دارد. اعتراض به قرار منع تعقیب به دو صورت امکان‌پذیر می باشد که طریقه ی اعتراض به قرار منع تعقیب متفاوت خواهد بود:
– اعتراض به قرار منع تعقیب می‌تواند توسط شاکی خصوصی مطرح گردد و این حق تا ده روز برای اشخاص مقیم ایران و اشخاص خارج از ایران تا یک ماه از ابلاغ وجود دارد، در این صورت مرجع صالح مجاز به رسیدگی می‌باشد.
– در صورتی که دادستان و بازپرس در مورد قرار منع تعقیب دچار اختلاف گردند و دادستان با عقیده ی بازپرس مخالف باشد و بازپرس اصرار بر عقیده ی خود داشته باشد، پرونده برای حل اختلاف به دادگاه صالح ارسال و طبق تصمیم دادگاه عمل می‌شود. تصمیم دادگاه ( که در جلسه ی فوق العاده رسیدگی می‌شود) در مورد حل اختلاف دادستان و بازپرس و یا اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب، قطعی است، مگر در مورد جرایم موجب مجازات سلب حیات، جرایم موجب حبس ابد، جرایم موجب قطع عضو و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان ثلث دیه ی کامل یا بیش از ان، جرایم موجب مجازات تعزیری درج پنج یا بالاتر که در صورت تایید، قرار منع تعقیب قابل تجدید نظر است.
در صورتی که دادگاه اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب را موجه بداند، ان را نقض و قرار جلب به دادرسی صادر می کند که بازپرس مکلف به احضار متهم و تفهیم اتهام به او می باشد و با اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب از متهم پرونده را به دادگاه ارسال می کند.
رسیدگی مجدد به قرار منع تعقیب
در صورتی که قرار منع تعقیب صادر و قطعی شد، پرونده مختومه می‌شود و سبب صدور قرار منع تعقیب به جهت عدم مجرمانه بودن عمل متهم و یا عدم انتساب جرم به او باشد، دیگر امکان رسیدگی به همان شکایت با همان موضوع اتهامی منتسب توسط همان شاکی وجود ندارد، ولی اگر قرار منع تعقیب به جهت عدم ادله ی کافی صادر شده باشد و بعد از قطعیت قرار منع تعقیب، دلیل جدیدی کشف شود، می توان دوباره شکایت را مطرح کرد و اگر دادگاه قرار منع تعقیب را تایید کرده باشد، در این صورت با تایید دادستان و اجازه ی دادگاه برای یک بار می توان دوباره پرونده را برای رسیدگی مجدد به جریان انداخت.
مرجع صالح در خصوص اعتراض و اختلاف به قرار منع تعقیب
در صورتی که بین دادستان و بازپرس در مورد قرار منع تعقیب اختلاف باشد و یا شاکی به قرار منع تعقیب صادره اعتراض داشته باشد، دادگاه کیفری که صلاحیت رسیدگی به اتهام را دارد، در مورد اختلاف و یا اعتراض تصمیم گیری می‌نماید و صلاحیت رسیدگی دارد.چنانچه دادگاه انقلاب و یا دادگاه کیفری یک در حوزه ی قضایی دادسرا تشکیل نشده باشد، دادگاه کیفری دو محل، صالح به رسیدگی است.
وکیل متخصص امورکیفری و دادسراها
موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، با مشاوره محمد رضا مهری به همراه تیم وکلای تخصصی، اقدام به مشاوره و قبول دعاوی شما عزیزان می کند. برای انجام امور حقوقی خود و تعیین وقت مشاوره حضوری با گروه وکلای مهر، می توانید با موسسه تماس بگیرید.
سلام
ببخشید اعتراض به قرار بازداشت موقت از طرف دادستان امکان پذیره؟
کلا قرارهای قابل اعتراض از طرف دادستان و متهم تو دادسرای امنیت اخلاقی کدومان؟
سلام و عرض احترام
قرارهای قابل اعتراض در قانون آیین دادرسی کیفری»
🔹با توجّه به موادّ مختلف، از قانون آیین دادرسی کیفری، مصوّب ۱۳۹۲؛ «قرارهای قابل اعتراض» را، می‌توان به شرح زیر، احصاء کرد:
۱⃣- قرارهای قابل اعتراض از سوی «شاکی»:
🔸۱- قرار منع تعقیب؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “الف”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۲- قرار موقوفی تعقیب؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “الف”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۳- قرار اناطه؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “الف”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۴- قرار بایگانی کردن پرونده؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. (مادّه‌ی ۸۰).
🔸۵- قرار تعلیق تعقیب؛ ظرف مهلت ۱۰ روز پس از ابلاغ. (تبصره‌ی ۲ مادّه‌ی ۸۱).
🔸۶- قرار توقّف تحقیقات؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. (مادّه‌ی ۱۰۴).
🔸۷- قرار ردّ درخواست مطالعه یا دسترسی به اوراق پرونده؛ ظرف مهلت ۳ روز پس از ابلاغ حضوری. (تبصره‌ی ۱ مادّه‌ی ۱۰۰).
🔸۸- قرار موقوفی تعقیب، صادر شده از سوی دادگاه؛ (قابل تجدیدنظر) ظرف مهلت ۲۰ روز یا ۲ ماه از تاریخ ابلاغ. (موادّ ۳۹۰ و ۴۳۱).
—————
۲⃣- قرارهای قابل اعتراض از سوی «متّهم»:
🔸۱- قرار بازداشت موقّت؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “ب”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۲- قرار ابقای بازداشت؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “ب”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۳- قرار تشدید تأمین؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “ب”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۴- قرار تأمین خواسته؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (بند “پ”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۵- قرار کفالت یا قرار وثیقه منتهی به بازداشت متّهم؛ و یا قرار عدم پذیرش کفیل یا وثیقه؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. (مادّه‌ی ۲۲۶).
🔸۶- قرار ردّ درخواست فکّ قرار بازداشت یا تبدیل آن؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. (مادّه‌ی ۲۴۱).
🔸۷- تصمیم به ابقای قرار منتهی به بازداشت؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. (مادّه‌ی ۲۴۲).
🔸۸- قرار بازداشت موقّت صادره از سوی دادگاه؛ طبق مقرّرات این قانون. قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان. (مادّه‌ی ۲۴۶).
🔸۹- قرار عدم دسترسی به اوراق، اسناد یا مدارک پرونده؛ ظرف مهلت ۳ روز از تاریخ ابلاغ حضوری. (مادّه‌ی ۱۹۱).
🔸۱۰- قرار نظارت قضایی؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. (تبصره‌ی ۲ مادّه‌ی ۲۴۷).
🔸۱۱- قرار نگهداری موقّت؛ ظرف مهلت ۱۰ روز یا ۱ ماه از تاریخ ابلاغ. (تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۸۷، و با در نظر گرفتن بند “ب”، و تبصره‌ی مادّه‌ی ۲۷۰).
🔸۱۲- جلوگیری از فعالیّت برخی از واحدهای خدماتی و تولیدی به عنوان تأمین خواسته؛ ظرف مهلت ۵ روز از تاریخ ابلاغ. (مادّه‌ی ۱۱۴).
—————
۳⃣- قرارهای قابل اعتراض از سوی «متضرّر»:
🔸۱- قرار ردّ ایراد ردّ دادرس؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. توسّط شاکی، یا مدّعی خصوصی، یا متّهم. (موادّ ۴۲۳ و ۴۲۴).
🔸۲- تصمیم مقام قضایی در خصوص ضبط، استرداد یا معدوم کردن اشیاء؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ. توسّط متضرّر. (تبصره ۲ مادّه‌ی ۱۴۸).
🔸۳- دستور دادستان مبنی بر اخذ وجه التزام، وجه‌الکفاله، و یا ضبط وثیقه؛ ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ دستور دادستان. توسّط متّهم، یا کفیل، یا وثیقه‌گذار. (مادّه‌ی ۲۳۵).
—————
۴⃣- قرارهای قابل اعتراض از سوی «دادستان»:
🔸۱- قرار عدم صلاحیّت؛ (قابل تجدیدنظر) ظرف مهلت ۲۰ روز یا ۲ ماه از تاریخ ابلاغ. (موادّ ۳۹۰ و ۴۳۱).
🔸۲- قرار موقوفی تعقیب صادر شده از سوی دادگاه؛ (قابل تجدیدنظر) ظرف مهلت ۲۰ روز یا ۲ ماه از تاریخ ابلاغ (موادّ ۳۹۰ و ۴۳۱).
سلام. قرار منع تعقیب در چه مواردی صادر می‌شود؟ ممنون می‌شود اگر راهنمایی کنید.
سلام. در صورتی که عمل متهم متضمن جرمی نباشد یا اصلا جرمی صورت نگرفته باشد، یا دلایل کافی برای ارتکاب جرم وجود نداشته باشد، قرار منع تعقیب صادر می‌گردد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر، می‌توانید از گروه وکلای مهر پارسیان مشاوره دریافت نمایید.
۰۹۱۲۰۰۶۷۶۶۳
سلام در مواردی که بازپرس، دادیار و حتی دادگاه کیفری در مواردی که پرونده مستقیم در دادگاه مطرح می شود، در صورت عدم وجود دلایل و یا عدم احراز وقوع بزه نسبت به صدور قرار منع تعقیب اقدام خواهند نمود.
سلام . اقای وکیل خسته نباشید میخوام در دفتر خدمات قضایی اعتراض به قرار منع تعقیب رو ثبت کنم باید اعتراض رو به بازپرسی یا دادگاه کیفری بنویسم؟
سلام وقت شما بخیر
در فرم مخصوصی که دفتر خدمات قضایی به شما میدهد، این مورد را ثبت نمایید و اعتراض به قرارها باید نسبت به مرجع صادرکننده قرار ثبت شود.