ماهیت حقوقی ضمانت نامه بانکی

ماهیت حقوقی ضمانت نامه بانکی

در قراردادهای تجاری بین‌المللی و داخلی ضمانت نامه های بانکی با اسامی مخصوص خود شناخته می‌شوند. گاهی برای عقد قرارداد و پرداخت مبالغی بابت قرارداد بین اشخاص حقیقی و حقوقی که با یکدیگر آشنایی کافی ندارند و برای اولین بار با یکدیگر معامله می کنند، ضمانت نامه بانکی جهت تضمین حسن انجام کار رد و بدل می‌شود. در شرایط عمومی پیمان و قراردادهای کار معین و یا قراردادهای جعاله، می توان با درج وع ضمانت نامه بانکی، استحکام بیشتری به قراردادها بخشید.

اما ماهیت حقوقی ضمانت نامه بانکی در ایران چیست؟ شرایط صدور ضمانت نامه بانکی چیست؟ آیا صدور ضمانت نامه بانکی بدون پشتوانه لازم و بدون رعایت شرایط و با صلاحدید رییس شعبه بانک جرم است؟ کلاهبرداری با ضمانت نامه بانکی جعلی چه مجازاتی در پی دارد؟وکیل متخصص جرایم اقتصادی و وکیل متخصص جرایم پولی و بانکی کیست؟ چگونه می توان از اصالت ضمانت نامه بانکی مطمئن شد؟ آیا وصول وجه ضمانت نامه بانکی مشروط به شرطی می‌تواند باشد؟

جهت یافتن پاسخ سوالات خود درباره ماهیت حقوقی ضمانت نامه بانکی و ضمانت اجرای تخلف از مقررات صدور ضمانت نامه بانکی، با وب سایت رسمی موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان و گروه وکلای مهر تهران، به سرپرستی محمدرضا مهری بهترین وکیل جرایم پولی و بانکی و وکیل متخصص جرایم اقتصادی در تهران، همراه باشید.

تعریف ضمانت نامه بانکی

یکی از انواع اسناد تجاری که شخص حقیقی یا حقوقی در مقابل تعهداتی که بر عهده می گیرد و در قبال تضمین انجام تعهدات خود به طرف مقابل می سپارد، تا در صورت لزوم و موارد عدم انجام تعهدات قراردادی، بانک صادر کننده ضمانت نامه بانکی، با درخواست متقاضی اقدام به پرداخت وجه ان نماید، ضمانت نامه بانکی اطلاق می‌شود.

ویژگی های ضمانت نامه بانکی نسبت به سایر اسناد تجاری

• اصل استقلال ضمانت نامه بانکی: صرف نظر از قرارداد بین طرفین و نوع رابطه تجاری مابین آن‌ها، و بروز اختلاف احتمالی بین طرفین قرارداد، هیچ تاثیری در وصول ضمانت نامه بانکی ندارد و به محض درخواست ذینفع، بانک صادر کننده ضمانت نامه، مکلف به پرداخت وجه ان است.
• اصل تجریدی بودن ضمانت نامه بانکی: مجرد بودن ضمانت نامه بانکی به این معنی است که اختلاف بین صادر کننده ضمانت نامه بانکی و دارنده اولیه سند تجاری، در حق اشخاص ثالث، و یا دارنده با حسن نیت هیچ تاثیری ندارد. اصل تجریدی بودن ضمانت نامه بانکی با سایر اسناد تجاری مانند برات و سفته، مشترک است.

سوال: آیا می توان در صورت بروز اختلاف بین طرفین، درخواست عدم پرداخت وجه ضمانت نامه بانکی را به بانک ارائه نمود؟

پاسخ: به نظر محمدرضا مهری وکیل متخصص جرایم پولی و بانکی در تهران، در صورتی که ادعای کلاهبرداری و یا خیانت در امانت و سایر جرایم مرتبط اقتصادی درباره ضمانت نامه بانکی مطرح باشد و یا در صورت اختلاف حساب، با شرایط مقرر در قانون، می توان از طریق دادسرا و یا دادگاه عمومی، نسبت به درخواست صدور دستور توقف پرداخت وجه ضمانت نامه بانکی تا تصمیم گیری نهایی اقدام نمود. اما بانک صادر کننده ضمانت نامه، حق عدم پرداخت وجه ضمانت نامه بدون دستور قضایی و یا رای قطعی دادگاه ندارد. در صورت وصول ضمانت نامه و ادعای اختلاف و خسارت، می توان از طریق دادگاه عمومی اقدام نمود.

نحوه دریافت ضمانت نامه بانکی

با افتتاح حساب در یکی از بانک‌های دارای مجوز صدور ضمانت نامه بانکی، و سپردن ده تا بیست درصد مبلغ ضمانت مورد درخواست در بانک و همچنین سپردان وثیقه مناسب، امکان درخواست صدور ضمانت نامه بانکی وجود دارد. متقاضی پس از دریافت ضمانت نامه بانکی، می‌تواند در قبال تعهداتی که بر عهده می گیرد، ضمانت نامه را به طرف قرارداد تحویل دهد.

انواع ضمانت نامه مورد نیاز در قراردادها

ضمانت نامه شرکت در مناقصه: بیشتر کارفرمایان، در قبال برگزاری مناقصه اجرای پروژه های فنی و عمرانی، و جهت اطمینان از انجام موضوع قرارداد مناقصه، ضمانت نامه شرکت در مناقصه از متقاضی دریافت می کنند. این ضمانت نامه در صورت بروز خسارت به کارفرما، قابل وصول از بانک صادر کننده می‌باشد.

ضمانت نامه شرکت در مزایده: هنگامی که مقرر می‌شود تا فروش کالا یا خدماتی با بالاترین پیشنهاد از نظر قیمت فروخته شود، مزایده برگزار می‌شود. برای شرکت در مزایده، معمولا یک فقره ضمانت نامه بانکی از متقاضی دریافت می‌شود تا در صورت قبولی در مزایده و عدم انجام تعهدات موضوع مزایده، فروشنده امکان دریافت خسارت مقرر را داشته باشد.

ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان: ده درصد از پرداختی به پیمانکاران که در مراحل مختلف اجرای پروژه، با ارائه صورت وضعیت به کارفرما قابل دریافت است، به منظور حسن انجام کار و وجه الضمان، نزد کارفرما باقی می ماند. در صورتی که پیمانکار به مبلغ ده درصد نیاز داشته باشد، و درخواست وصول وجه الضمان را بدهد، باید به همان مبلغ، ضمانت نامه بانکی تهیه و تحویل کارفرما نماید. این ضمانت نامه در صورت عدم تایید نهایی از سوی کارفرما قابل وصول خواهد بود.

ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات: پیمانکار طبق شرایط عمومی پیمان، مکلف به دادن ضمانت نامه بابت حسن انجام کار می‌باشد. پس از تایید نهایی پروژه توسط کارفرما، این ضمانت نامه به پیمانکار عودت می‌شود. در صورت عدم انجام کار به نحو احسن، امکان وصول خسارت پس از انجام تشریفات پیش‌بینی شده در قرارداد وجود دارد.

ضمانت نامه تعهد پرداخت: وقتی که پرداخت دین شخص دیگری را تضمین و تعهد می نماییم، می توان ضمانت نامه بانکی با سررسید معین، به نفع طلبکار، از بانک دریافت نمود. این نوع ضمانت نامه معمولا به نفع سازمان امور مالیاتی و سازمان نظام وظیفه صادر می‌شود.

ضمانت نامه بانکی گمرکی: برای ترخیص کالا از ادارات گمرک کشور، و عوارض و هزینه‌های مربوطه، ضمانت نامه ای به نفع گمرک از طرف بازرگانان تحویل داده می‌شود تا پس از ترخیص کالا و تامین مالی مناسب، نسبت به پرداخت حقوق گمرکی و عوارض ادقام شود.

ماهیت حقوقی ضمانت نامه بانکی در نظام قضایی ایران

مقررات قانون تجارت درباره سند تجاری ضمانت نامه بانکی ساکت است. بانک‌های عامل با توجه به دستور العمل و بخش نامه های بانک مرکزی ایران، اقدام به صدور ضمانت نامه بانکی می‌نمایند. با توجه به عدم وجود قانون در این زمینه، اشراف به تمامی بخش نامه های بانک مرکزی و استفاده از کارشناسان متخصص پولی و بانکی و امور گمرکی، می‌تواند مشکل گشا باشد. جعل ضمانت نامه های بانکی، کلاهبرداری با ضمانت نامه بانکی جعلی، صدور ضمانت نامه بانکی بدون رعایت بخش نامه ها و دستور العمل های بانک مرکزی، از جمله جرایم درباره صدور ضمانت نامه بانکی در ایران است.

وکیل متخصص ضمانت نامه بانکی در ایران

دپارتمان تخصصی جرایم پولی و بانکی گروه وکلای مهر تهران، و وکیل متخصص ضمانت نامه بانکی در ایران، همکار موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، تمامی موارد اختلافی درباره ضمانت نامه های بانکی را با حضور کارشناس رسمی امور گمرکی، جناب آقای فرامرز نصیری شفتی، و کارشناسان رسمی پولی و بانکی کشور، مورد بررسی دقیق علمی قرار داده و در صورت نیاز به داوری در قراردادهای داخلی و بین‌المللی، با پذیرش داوری در این گونه قراردادها و حل اختلافات پولی و بانکی بین تجار و همچنین نظارت بر حسن اجرای شرایط عمومی پیمان بین طرفین معامله، در خدمت هم وطنان عزیز می‌باشد.

دپارتمان تخصصی جرایم پولی و بانکی گروه وکلای مهر