کلاهبرداری در فضای مجازی

کلاهبرداری در فضای مجازی

در حال حاضر استفاده از رایانه و ابزار الکترونیکی پیشرفته، ضرورتی اجتناب ناپذیر دارد و امکان سو استفاده از آن، از مهمترین بحران های عصر دیجیتال است.

پیشرفت فضای قانون‌گذار کشورها را به عکس العملی قانونی و جرم انگاری در حوزه جرایم سایبری، واداشته است.

با پیشرفت تکنولوژی، راه‌های ارتکاب تمام جرایم از جمله جرایم بر ضد اموال و مالکیت نیز بسیار فنی تر و پیچیده تر شده است و پیشگیری از بروز آن‌ها یا کشف جرم و تعقیب و محاکمه و اعمال حکم محکومیت، با دشواری های بیشتری مواجه می گردد.

ما در این مقاله که توسط دپارتمان حقوق و جرایم سایبری گروه وکلای مهرپارسیان، برترین گروه وکلای ایران و بین‌الملل، تهیه شده است، از بین جرایم متعددی که با استفاده از این تکنولوژی ها رخ می‌دهد، با طرح چند سوال، اجمالا به جرم کلاهبرداری در فضای مجازی می‌پردازیم.

• کلاهبرداری در فضای مجازی چگونه تعریف میشود؟
• بهترین وکیل تخصصی در حوزه جرایم سایبری چه ویژگیهایی دارد؟
• عنصر قانونی و مجازات جرم کلاهبرداری در فضای مجازی چیست؟
• تفاوت کلاهبرداری سنتی با کلاهبرداری در فضای مجازی در چیست؟
• مانور متقلبانه در کلاهبرداری در فضای مجازی چگونه محقق میگردد؟
• مرجع رسیدگی و مرجع تحقیق جرم کلاهبرداری در فضای مجازی کجاست؟

تعریف کلاهبرداری در فضای مجازی

در پاسخ سوال اول جهت تعریف این جرم باید گفت که جرم کلاهبرداری در فضای مجازی در ماده 741 قانون مجازات اسلامی ( 13 قانون جرایم رایانه‌ای)  چنین تعریف شده است «استفاده ی غیرمجاز از سامانه های رایانه‌ای یا مخابراتی برای ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه و تحصیل وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری » بنابراین در هر صورت باید منجر به تحصیل (به دست آوردن) مال و یا اخذ امتیاز شود.

گاه ممکن است که شخص در فضای مجازی مثلا در یک سایت با توسل به وسایل متقلبانه و تبلیغات واهی و دروغین نسبت به امری، در ابتدا وجه و یا مبلغی را اخذ نماید که در این صورت باز هم کلاهبرداری در فضای مجازی رخ داده است.

عنصر قانونی و مجازات جرم کلاهبرداری در فضای مجازی

عنصر قانونی هر جرم قانونی است که در آن رفتار مجرم، جرم معرفی شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است.

جرم کلاهبرداری مجازی همانطور که در تعریف کلاهبرداری مجازی آمد ، ماده 13 قانون جرایم رایانه‌ای  و ماده 741 قانون مجازات اسلامی می باشد و مجازات در نظر گرفته شده برای آن حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات می باشد.

تفاوت کلاهبرداری سنتی با کلاهبرداری در فضای مجازی

تفاوت کلاهبرداری با کلاهبرداری رایانه‌ای: چون در کلاهبرداری در فضای مجازی تحصیل (به دست آوردن) مال غیر با استفاده ی متقلبانه از رایانه یا گوشی های همراه هوشمند انجام می‌شود، ارکان جرم مزبور با ارکان جرم کلاهبرداری عمومی از نظر عنصر قانونی متفاوت است و به عنوان جرم خاص در حکم کلاهبرداری از کلاهبرداری موضوع ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام متمایز می گردد.

تفاوت دیگر آن است که در کلاهبرداری عمومی و سنتی، فرد زیان دیده مستقیما با مرتکب رو یا رو می گردد و انجام عملیات متقلبانه به طور ملموس و مادی انجام می گیرد و زیان دیده با اختیار، مال خود را تسلیم مرتکب می کند.

درحالی که در کلاهبرداری مجازی زیان دیده اموال خود را به کلاهبردار تسلیم نمی کند، بلکه در بیشتر موارد از حساب بانکی زیاندیده سو استفاده به عمل آمده یا از حساب او به نحو متقلبانه و برخلاف رضایت و اطلاع او برداشت می‌شود.

توضیح انکه در کلاهبرداری رایانه ای استفاده از داده‌های برنامه ها و سیستم های رایانه‌ای از راه دور صورت می‌گیرد و اغلب کلاهبردار و قربانی با هم روبرو نمی‌شوند و بعضا لزوم فریب قربانی برای تسلیم مال به کلاهبردار منتفی است.

مانور متقلبانه در کلاهبرداری در فضای

مانور متقلبانه در کلاهبرداری در فضای مجازی یا از طریق دادن برنامه، بدون مجوز و مخفیانه، در اینترنت است یا از طریق تقلب در سیستم های رایانه‌ای و دسترسی به اطلاعات حساب زیاندیده یا از طریق تبلیغات گسترده در شبکه ها و کانال های مجازی مانند تلگرام و غیره می‌باشد.

مرجع رسیدگی به جرم کلاهبرداری در فضای مجازی

مرجع رسیدگی به جرم کلاهبرداری در فضای مجازی طبق قانون جرایم رایانه‌ای ، دادسرای جرایم رایانه‌ای می باشد و در انجا پس از ثبت شکایت، پرونده جهت انجام تحقیقات به پلیس فتا ارجاع می‌شود.

پلیس فتا موظف است هرگونه دسترسی غیر مجاز، برداشت اینترنتی غیرمجاز از حساب های بانکی اشخاص، سرقت و کلاهبرداری، جرایم علیه عفت، هتک حیثیت و نشر اکاذیب و بسیاری امور مجرمانه ی دیگر را مورد پیگیری قرار دهد.

البته شرط ورود پلیس فتا به جرایم سایبری و به ویژه جرایم مالی اینترنتی، ارجاع توسط مقام قضایی می باشد و در جرایمی که به پلیس فتا گزارش می‌شود پس از اخذ مجوز لازم از مقام قضایی، شروع به تحقیق و پیگیری موضوع خواهد نمود.

وکیل متخصص جرایم سایبری و اینترنتی

حل مشکل و انجام پرونده‌های مربوط به کلاهبرداری مجازی و جرایم سایبری، مهارت ویژه ای را می طلبد که شما می توانید جهت بهره مند شدن از این تخصص ویژه، با موسسه حقوقی طلیعه عدالت و مهر پارسیان تماس حاصل نموده و از تجربه ی گروه وکلای مهر برخوردار شوید.

تنظیم تخصصی شکایت های مربوط به کلاهبرداری رایانه‌ای، سرقت رایانه‌ای، رابطه نامشروع اینترنتی و سایر جرایم سایبری توسط دپارتمان تخصصی حقوق و جرایم سایبری گروه وکلای مهر با همکاری ده وکیل برتر دادگستری در ایران صورت می‌گیرد.

دپارتمان حقوق و جرایم سایبری گروه وکلای مهر