امروز با بررسی نکات مهم درخواست دستور موقت با شما همراه خواهیم بود.
دادرسی فوری یا دستور موقت مرحله ای از رسیدگی به دعوای حقوقی است که به دلیل ضروری بودن انجام اقدام احتیاطی، از سوی خواهان مطرح شده و با تشخیص فوریت اقدام در موضوع توسط دادگاه صادر می شود.
مانند اینکه شخصی الزام به تنظیم سند رسمی ملک خریداری شده را از دادگاه بخواهد و نگران انتقال رسمی سند به شخص ثالثی باشد.
در این گونه موارد با درخواست متقاضی و سپردان خسارت احتمالی به صندوق دادگاه می توان از انتقال احتمالی سند رسمی ملک جلوگیری به عمل آورد.
دفتر حقوقی محمدرضا مهری وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی ملکی در تهران، به بررسی ارکان و نکات مهم درخواست دستور موقت خواهد پرداخت.
نکات مهم درخواست دستور موقت
- چه زمانی امکان درخواست صدور دستور موقت و دادرسی فوری از دادگاه وجود دارد؟
- آیا در پرونده های کیفری نیز قاضی می تواند دستور موقت صادر کند؟
- صدور دستور موقت بدون درخواست ذینفع از سوی دادگاه امکان پذیر است؟
- مدت صدور دستور موقت از سوی دادگاه چه میزان است؟
ارکان دادرسی فوری کدامند؟
دادرسي فوری که از آن به “دستور موقت ” نیز تعبیر شده است، نوعی از رسیدگی است که سرعت و عدم ورود در ماهیت دعوا و حذف تشریفات در آن اصل است و نتیجه آن در واقع نوعی اقدام احتیاطی برای حفظ حقوق است.
دادرسی فوری یک دادرسی استثنایی است که در موارد خاص انجام می گیرد. در این گونه از موارد اگر دادگاه بخواهد از راه دادرسی اختصاری متداول در دادگاه عمل کند نه تنها به نتیجه مطلوبی نمی رسد، بلکه ممکن است خسارت جبران ناپذیری نیز متوجه خواهان شود از این رو خواهان مورد درخواست خود را از راه دادرسی فوری تعقیب می کند تا بدون تشریفات دادرسی به درخواست خواهان رسیدگی شده تا تصمیم عاجلی اتخاذ شود.
اقتضای فوریت
در صورتی باید دستور موقت صادر کرد که موضوع مقتضی تعیین تکلیف فوری باشد. اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، کارهایی است که باید بدون مهلت تکلیف آن تعیین شود.
ملاک فوریت، زیان و خسارت جبران ناپذیر است، همانند دعاوی مربوط به قنوات، آب رودخانه، املاک مشاع، املاک مجاور، انتقال سند و غیره. وظیفه متقاضی دستور موقت ارائه دلایل و براهینی است که سبب فوریت را اثبات می کند.
شخصی که از دستور موقت استفاده می کند، ابتدا باید فوریت خواسته خود را اثبات کند. این فوریت در ارتباط با ضرری که وجود داشته یا او را تهدید می کند ارزیابی می شود.
قدمت وضعیت اعلام شده نمی تواند عدم فوریت را مفروض کند. اما در مواردی که قدمت وضعیت اعلام شده با توجه به اوضاع و احوال به کیفیتی است که یا دستور موقت را بی اثر جلوه می دهد (آنچه نباید بشود، شده است) و یا غیر لازم نشان می دهد (اگر اتفاقی قرار بود رخ دهد تاکنون رخ داده بود) فوریت وجود نخواهد داشت.
تشخيص فوريت جهت صدور دستور موقت
تشخیص فوری بودن موضوع درخواست با دادگاهی می باشد که صلاحیت رسیدگی به درخواست را دارد. قانون ملاکی برای فوریت ارائه نداده، بنابراین دادگاه باید جوانب تقاضا را رسیدگی کرده و فوری بودن آن را کند.
دادگاه در تشخیص فوریت باید امور را با توجه به وضعیتی مورد ارزیابی قرار دهد که در زمان رسیدگی به درخواست در آن قرار دارند و نه وضعیت آنها در زمان تقدیم درخواست.
بنابراین، اگر با توجه به وضعیت امور در زمان درخواست دستور موقت فوریت وجود نداشته باشد اما در زمان رسیدگی به درخواست فوریت وجود داشته باشد، دادگاه باید دستور موقت را صادر کند.
مصادیق عرفی تشخیص فوریت
فوریت وقتی وجود دارد که اگر درخواست دستور موقت پذیرفته نشود، پیش از این که حکم در اصل دعوا صادر شود به متقاضی دستور، خسارتی خطیر و غیر قابل جبران که فوری یا قریب الوقوع است وارد خواهد شد.
در هر مورد که تأخیر در تعیین تکلیف موجب اضرار متقاضی شود و این اضرار قابل جبران نباشد فوریت محرز خواهد بود. متصدی دادگاه مرجع دستور موقت، بر حسب دلائل و شواهد و قرائنی که خواهان ارائه می دهد، درجه فوریت را مشخص می کند.
دادگاه در دو زمان می تواند فوریت موضوع را احراز کند:
1- هنگام وصول درخواست با توجه به دلایل و مدارک تقدیمی درخواست کننده؛
2- پس از تعیین وقت رسیدگی و استماع اظهارات خواهان و خوانده.
با وجود اینکه تشخیص فوری بودن بر عهده دادگاه است، اثبات آن بر عهده خواهان است اگر فوریت موضوع اقتضا کند، در اوقات تعطیل و نیز در غیر محل دادگاه هم می توان رسیدگی کرد.
درخواست دستور موقت توسط ذینفع
در صورتی باید دستور موقت صادر کرد که برابر مقررات، ذینفع درخواست کرده باشد. درخواست دستور موقت ممکن است کتبی یا شفاهی باشد.
درخواست شفاهی باید در صورتمجلس قید و به امضاء درخواست کننده برسد. درخواست دستور موقت حقی است برای خواهان که وی براساس آن بتواند تا تعیین تکلیف نهایی اصل اختلاف در دادگاه، انجام یا عدم انجام امری یا توقیف مالی را از دادگاه درخواست کند. دادرسی فوری مستلزم تقدیم دادخواست نیست.
هرچند رویه این است که درخواست های دادرسی فوری که قبل از طرح دعوای اصلی صورت می گیرد، در ورقه دادخواست نوشته می شود.
زمان طرح درخواست دستور موقت
درخواست دستور موقت لازم نیست قبل یا هنگام طرح دادخواست اصلی باشد؛ بلکه بعد از طرح دعوی نیز می توان درخواست دستور موقت کرد مگر این که حکم قطعی صادر شده باشد.
درخواست دستور موقت به دلالت مواد 311 و 323 ق.آیین دادرسی مدنی می تواند ضمن اقامه اصل دعوا یا پس از آن و نیز پیش از اقامه دعوا درخواست شود.
درخواست دستور موقت اگر ضمن اقامه دعوا باشد در دادخواست مطرح می شود و نیاز به برگ جداگانه نیست. اما اگر پس از اقامه دعوا باشد، مطابق ماده 313 ممکن است کتبی یا شفاهی باشد.
در صورتی که قبل از اقامه دعوای اصلی، متقاضی دستور موقت تقاضای خود را شفاهاً مطرح کند، مرجع تنظیم صورت مجلس دفتر رئیس حوزه قضایی (دفتر کل) است.
وکیل و مشاور حقوقی پرونده دستور موقت
گروه وکلای رسمی مهر پارسیان، متشکل از وکلای پایه یک دادگستری، کارشناسان رسمی دادگستری، قضات بازنشسته و اساتید برتر حقوق در ایران، آماده پذیرش کلیه دعاوی عزیزان در پرونده های خانواده، کیفری، حقوقی و ثبتی می باشد.
جهت انتخاب بهترین وکیل حقوقی در ایران، و مشاوره با همکاران موسسه حقوقی و داوری بین المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، در روزهای شنبه الی چهارشنبه از ساعت 9 الی 18 و پنج شنبه از ساعت 9 الی 14 با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید.
- 021-88795408
- 021-88796143
- 09121281014
- 09120067661
- 09120067665
در خارج از ساعات اداری اعلام شده و جهت مشاوره آنلاین درباره دستور موقت نیز می‌توانید از طریق تکمیل فرم از طریق سایت گروه وکلای مهر اقدام فرمایید.
گروه وکلای رسمی مهر پارسیان
سلام و عرض ادب خدمت وکیل گرامی سوالی دارم از شما ببخشید می شود به سوال من پاسخ بدهید سوال بنده اینه که چطور می توان برای جلوگیری از ورود ضرر از دادگاه درخواست رسیدگی فوری و خارج از نوبت کرد؟
سلام وقت شما بخیر برای این شرایط ظرفیت قانونی ای برای این موضوع تحت عنوان دستور موقت در قانون پیش بینی شده است که در این حالت ذینفع باید حین طرح دادخواست اصلی و یا پیش از آن از دادگاه درخواست صدور دستور موقت مبنی بر توقف انجام عمل و یا منع از انجام عملی را بنمانید اگر اصل دعوا مستند به سند رسمی نباشد تودیع خسارت احتمالی طبق نظر دادگاه الزامی است.