وصول چک پس از فوت صاحب آن

امروز با موضوع وصول چک پس از فوت صاحب آن با شما هستیم.

وصول چک پس از فوت صاحب آن چگونه امکان‌پذیر است و چه شرایطی دارد؟
موانع وصول چک پس از فوت صاحب حساب چیست و چگونه قابل رفع است؟
آیا برای وصول چک پس از فوت صاحب چک، نیازی به استخدام وکیل پایه یک دادگستری داریم؟
هزینه‌های وصول چک پس از فوت صاحب چک در صورت عدم کفایت موجودی و برگشت چک چه میزان است؟
وصول چک پس از فوت صاحب حساب از ظهرنویس چک امکان‌پذیر است؟
چگونه می‌توان نسبت به جعل چک متوفی ادعای کیفری مطرح نمود؟

برای پاسخ به این سوالات با ما همراه باشید.

چک چیست؟

چک یک ورقه‌ی با ارزش مالی است که معمولا برای خرید در حال و پرداخت مبلغ در آینده استفاده می‌گردد. صاحب چک پس از نوشتن مبلغ، ارزش چک و تاریخ موردنظر برای وصول چک را امضا می‌کند.

در تاریخ سررسید فردی که چک را دریافت نموده‌ است به بانک مراجعه می‌کند و مقدار وجه مشخص شده را از حساب جاری فرد صادرکننده چک دریافت می‌نماید.

به نوعی، چک یک قول پولی است که به گیرنده توسط فرستنده، تضمین می‌شود که در تاریخی مشخص میتوانید از من مقدار مشخصی پول دریافت می‌کند.

وکیل وصول چک شمال تهران

چک سند در حکم سند لازم‌الاجرا (حتما باید اجرا شود و مبلغ آن پرداخت گردد) است و از اسناد بازرگانی که به موجب آن، صادرکننده چک، پولی را که نزد دیگری دارد تمام یا بخشی را به سود خود یا ثالث مسترد (پس می‌گیرد) می‌دارد.

چک سند عادی تجاری در برخی موارد با رعایت اصول موجود قابل صدور اجرائیه‌ می‌باشد.

طبق قانون چک در ایران، شخص باید در زمان نوشتن چک به اندازه مبلغ مندرج در چک در حساب خود وجه نقد، اعتبار یا پشتوانه قابل تبدیل به وجه نقد داشته باشد. تفاوت چک با کارت‌های اعتباری هم در همین است.

وکیل برای تسهیلات بانکی

البته امروزه این قانون معمولا در مبادلات پولی‌ای که به ‌وسیله چک انجام می‌شود، رعایت نمی‌گردد و در نتیجه در چند سال اخیر تعداد افرادی که به دلیل چک برگشتی – یعنی چکی که در تاریخ مشخص شده، مقدار وجه وعده داده شده را تأمین نکند – به زندان می‌افتند رو به افزایش گذاشته ‌است.

همچنین تورم یکی از دلایل اجتماعی است که بر چک های برگشتی مخصوصا در عوامل تجاری بسیار تاثیرگذار است.

شرایط وصول چک

 چک را به سه روش می توان وصول (دریافت) یا به اجرا گذاشت:

الف) روش حقوقی

در این روش دارنده چک می‌بایست گواهی را از بانک مبنی بر عدم وصول (دریافت نشدن) چک دریافت کند و به همراه کپی چک دادخواستی مبنی بر عدم وصول چک تنظیم نموده و از طریق دادگاه برای اجرا گذاشتن چک اقدام کند.

ب) روش کیفری

روش کیفری ساده ترین روشی است که برای وصول چک می توان اقدام نمود. در روش کیفری دارنده چک پس از دریافت عدم وصول (گواهی عدم پرداخت) مبلغ چک به مدت ۶ ماه فرصت دارد تا نسبت به اجرا گذاشتن چک اقدام کند.

پ) روش ثبتی

در این روش دارنده چک پس از دریافت گواهی عدم وصول (گواهی عدم پرداخت) مبلغ چک از بانک از طریق اداره ثبت فرم اجرائیه دریافت می کند و به همراه کپی چک و گواهی بانک تقاضای صدور اجرائیه می‌کند.

وصول چک پس از فوت صاحب آن

وصول چک پس از فوت متوفی تابع قواعد خاصی است که در مجموعه قوانین پراکنده درباره چک آمده است. با توجه به ممنوعیت صدور چک وعده دار (مدت‌دار) بر اساس قانون تجارت و قانون صدور چک با اصلاحیه های بعدی، صدور هر گونه چک وعده دار، در قوانین ایران، به رسمیت شناخته نشده است.

وصول چک پس از فوت صاحب چک

اما نحوه وصول چک پس از فوت صاحب حساب به دسته های مختلفی قابل تقسیم است.

تقسیم بندی نحوه وصول چک برگشتی متوفی، فوت ظهرنویس چک (پشت‌نویس چک) و یا ایراد به اصالت چک توسط ورثه متوفی (اشخاصی که از شخص فوت شده ارث می‌برند)، ادعای جعل نسبت به چک ارائه شده که از سوی متوفی در زمان حیات صادر شده است، از موارد چالش برانگیز مقاله وصول چک پس از فوت صاحب چک است.

وصف کیفری چک در صورت فوت صاحب حساب

اگر شخص در زمان حیات خود چکی صادر نموده باشد که تاریخ چک به روز باشد، اما به دلیل عدم کفایت موجودی (کافی نبودن موجودی) منجر به صدور گواهی عدم پرداخت شود و یا اصطلاحا برگشت بخورد، دارنده چک، حق شکایت کیفری در مواعد تعیین شده در قانون صدور چک را دارد.

چک کیفری که فقط به چک تاریخ روز اطلاق می‌شود، تا شش ماه پس از تاریخ صدور، قابل ارائه به بانک است و تا شش ماه پس از تاریخ برگشت چک، امکان طرح شکایت کیفری وجود دارد.

شرایط وصول چک ضمانت

به بیان دیگر، دارنده می‌تواند تا شش ماه چک را به بانک ارائه نموده و گواهی عدم پرداخت دریافت کند و گواهی عدم پرداخت نیز مهلت شش ماهه ای جهت طرح شکایت به وی می‌دهد.

یعنی جمعا یک سال فرصت برای شکایت کیفری چک برگشتی وجود دارد که با محاسبه دقیق قابل بهره‌برداری است. اما وصول چک پس از فوت صاحب حساب از طریق دادگاه، فقط امکان طرح دادخواست حقوقی به طرفیت ورثه صاحب حساب را دارد و امکان طرح شکایت کیفری چک بی‌محل (بدون موجودی) وجود ندارد.

وکیل وصول چک حقوقی و کیفری

فوت متهم از موارد صدور قرار موقوفی تعقیب (توقف تعقیب و دستگیری) در دادسرا است. در صورتی که قبلا صاحب حساب بابت چک برگشتی به زندان محکوم شده باشد، با فوت وی قرار موقوفی اجرا صادر می‌شود و پرونده کیفری مختومه می‌شود.

نحوه وصول چک پس از فوت صاحب آن

به استناد ماده ۲۳۱ قانون امور حسبی، بلافاصله پس از فوت متوفی، بدهی های مدت دار وی حال می‌شود. یعنی اگر چکی که متوفی در زمان حیات خود صادر نموده است، برای تاریخی باشد که قبل از ان تاریخ صاحب حساب فوت کرده باشد، طلب تبدیل به طلب حال شده و با مجوز حاصل از ماده۳۱۱ قانون تجارت، بانک‌ها حق خودداری از تامین وجه چک و پاس کردن چک، در صورتی که موجودی حساب کافی باشد را ندارند.

وكيل وصول سفته و چک

ماده ۱۵ مقررات و شرایط عمومی حساب جاری بانک‌ها نیز مقرر می‌دارد، چنانچه صاحب حساب یا یکی از شرکا دارنده دسته چک مشترک فوت نماید، و فوت صاحب چک به صورت کتبی به بانک اعلام نشود، بانک نسبت به پرداخت وجه چکهای صادر شده اقدام خواهد نمود.

در این صورت هیچ مسئولیتی متوجه بانک نخواهد بود. پس از اطلاع کتبی به بانک، بانک فقط چکهای صادر شده قبل از فوت صاحب حساب را پرداخت خواهد کرد و چک‌هایی که تاریخ آن‌ها پس از فوت صاحب حساب است، قابل پرداخت از سوی بانک نیست.

وصول چک با تاریخ بعد از فوت صاحب آن

همانگونه که در بالا ذکر شد، وصول چک پس از فوت صاحب چک، بنا به صراحت قانون امور حسبی و قانون تجارت، بدون مراجعه به دادگاه امکان‌پذیر است.

اما بانک‌ها در رویه معمول از پرداخت چک به تاریخ بعد از فوت صاحب حساب امتناع می‌نمایند. در این حالت طرح دعوای مطالبه وجه چک و درخواست صدور قرار تامین خواسته (نگهداری از خواسته) جهت توقیف وجه چک در بانک، راهکار مناسب و کاربردی به نظر می‌رسد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن وجه چک وصول شود.

وکیل وصول سفته شمال تهران

دادخواست مطالبه وجه چک پس از فوت صاحب حساب، باید به طرفیت ورثه (اشخاصی که از شخص فوت شده ارث می‌برند) متوفی تقدیم دادگاه حقوقی شود. در صورت نداشتن گواهی انحصار وراثت، می توان از اداره ثبت احوال نسبت به درخواست استعلام از طریق دادگاه یا شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی اقدام نمود.

وصول چک پس از فوت صاحب آن از ظهرنویس‌ها

فوت صاحب چک، هیچ محدودیتی برای طرح دعوای مطالبه وجه چک علیه ظهرنویس‌ها (پشت‌نویسان و امضاکنندگان چک) ایجاد نمی‌کند. در صورتی که بر اساس قانون تجارت و در مهلت های تعیین شده، چک جهت وصول به بانک ارائه شده و در صورت کسری موجودی منجر به صدور گواهی عدم پرداخت شود، دعوای مطالبه وجه چک علیه ظهرنویس ها (امضاکنندگان) قابلیت استماع (پذیرش و رسیدگی) دارد.

صدور چک در معاملات ملکی

درج تاریخ برای بعد از فوت متوفی و یا خط زدن عبارت “حواله کرد” نیز تاثیری در حقوق شخص ثالث و دارنده با حسن نیت چک ندارد. دعوای مطالبه وجه چک از ظهرنویس ها (امضاکنندگان) به صورت مستقل قابل طرح است و ظهر‌نویس‌ها (امضاکنندگان) نیز پس از پرداخت وجه چک، می‌توانند به طرفیت ورثه متوفی طرح دعوا نموده و وجه پرداختی را وصول کنند.

شکایت جعل امضای متوفی در چک

گاهی ممکن است ورثه، مدعی جعلیت امضای مورث فوت شده خود را داشته باشند. در این گونه موارد با توجه به صراحت قانون، ورثه می‌توانند ادعای جعل امضای مورث خود را در چک ارائه شده جهت وصول پس از فوت صاحب چک، مطرح نموده و در صورت اثبات جعلی بودن امضا، امکان تعقیب کیفری ارائه کننده چک وجود دارد.

وکیل وصول چک از طریق اجرای ثبت

اما باید توجه داشت که در صورتی که شکایت جعل به صورت غیر واقعی مطرح شود و نتوان ادعای جعلیت چک را اثبات نمود، مشتکی عنه (کسی که دعوی بر علیه او مطرح شود) می‌تواند شکایت افترا مطرح نماید. انتقال چک امضا شده توسط متوفی، حتی با خط زدن عبارت “حواله کرد” در روی چک، باعث عدم پرداخت چک توسط بانک نخواهد بود.

چک برگشتی

جهت مشاوره حقوقی نحوه وصول چک برگشتی (چکی که در خصوص آن گواهی عدم پرداخت صادر شود) و وصول چک پس از فوت صاحب آن و همچنین شرایط دریافت گواهی انحصار وراثت برای طرح دعوای مطالبه وجه چک پس از فوت صاحب آن به طرفیت ورثه متوفی، با موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان تماس حاصل فرمایید.