وکیل معاضدتی و تسخیری

طبق اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، همه افراد جامعه حق برخورداری از خدمات حقوقی و انتخاب وکیل دادگستری در دادگاهها را دارند. وظیفه احیای حقوق عامه و ایجاد دسترسی به عدالت از وظایف حاکمیتی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. عدم داشتن استطاعت مالی در مواردی که شخصی نیاز به استفاده از خدمات وکیل دادگستری دارد، نمی‌تواند مانع دسترسی وی به خدمات وکیل باشد.

از سوی دیگر، تنها کسانی که حق و اختیار اخذ وکالت از اصحاب دعوا جهت ورود به پرونده‌های دادگستری را دارند، وکلای دادگستری هستند که تحت لوای یک نهاد مدنی و خصوصی، به نام کانون وکلای دادگستری در آمده اند.

وکیل پایه یک دادگستری شخصی است که دارای پروانه وکالت پایه یک دادگستری بوده و اختیار قبول انجام وکالت از سوی اشخاص جامعه را در محاکم قضایی و شبه قضایی دارد. بررسی شرایط درخواست وکیل معاضدتی و تسخیری، نمونه درخواست وکیل تسخیری و وکیل معاضدتی، نشانی اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکز و سایر کانون های وکلای دادگستری در استآن‌ها، نحوه جستجوی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی، معرفی خدمات وکالت معاضدتی گروه وکلای مهر در سراسر ایران، موضوع مقاله است که در ادامه این نوشته مختصر مطالعه خواهید فرمود.

انواع وکالت دادگستری در ایران

وکالت تعیینی: در صورتی که انتخاب وکیل با عقد قرارداد بین وکیل و موکل از سوی خود وی انجام شود، به این وکالت وکالت تعیینی گفته می‌شود و طرفین ملزم به انجام پیش شرط ها و قرارداد منعقده ما بین یکدیگر می‌باشند

وکالت تسخیری: وکالت تسخیری به وکالتی اطلاق می‌شود که در پرونده کیفری، از طرف دادگاه رسیدگی کننده برای دفاع از متهم به وکلای پایه یک دادگستری ارجاع می‌شود. مقصود از وکالت تسخیری، وکالتی است که از طرف دادگاه در مواردی که متهم، توانایی مالی انتخاب وکیل ندارد یا در مواردی که بر اساس قانون، حضور وکیل در دادرسی ضرورت دارد و او حاضر به معرفی وکیل نیست، از سوی دادگاه یکی از وکلای پایه یک دادگستری به عنوان وکیل تعیین شده از سوی دادگاه برای متهم استخدام می‌شود.

 وکالت معاضدتی: وکالت معاضدتی، وکالتی است که از طرف کانون وکلای دادگستری در امور حقوقی یا کیفری، طبق قانون و با رعایت مقررات فصل دوم آیین‌ نامه‌ی قانون وکالت ۱۹ خرداد ۱۳۱۶ به وکلا ارجاع می‌شود و همچنین تبصره‌ی ماده‌ی ۳۱ قانون وکالت در تعریف وکالت معاضدتی (انتخابی) تعریف مذکور را آورده است.

وکالت اتفاقی: یکی از انواع وکالت دادگستری در ایران، وکالت اتفاقی یا موقت است. در ماده‌ی ۲ قانون وکالت بیان می‌دارد: اشخاصی که دارای معلومات کافی برای وکالت باشند ولی شغل آن‌ها وکالت در دادگستری نباشد؛ اگر بخواهند برای اقربای سببی یا نسبی خود (تا درجه‌ی دوم از طبقه‌ی سوم) وکالت نمایند، ممکن است که به آن‌ها سه نوبت در سال، جو از وکالت اتفاقی داده شود. قابل‌ ذکر است که جو از وکالت اتفاقی با رعایت شرایط و مقررات مربوطه توسط کانون وکلای دادگستری صادر می‌شود. این شرایط و مقررات در آیین‌نامه‌‌ی صدور جو از وکالت اتفاقی، پیش‌بینی شده است

چگونگی انتخاب وکیل معاضدتی از سوی کانون وکلای دادگستری

یکی از مهم ترین وظایف کانون های وکلای دادگستری در سراسر کشور، کمک قضایی به شخصی که توانایی پرداخت هزینه‌ دادرسی و حق ‌الوکاله را جهت احقاق حق خود ندارد، می‌باشد. حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق ‌الوکاله برای نیازمندان در قانون آمده است. در مورد استفاده از وکیل معاضدتی، تشخیص به عهده‌ شعبه‌ معاضدت قضایی کانون وکلا گذاشته شده است. کسانی که قدرت پرداخت حق ‌الوکاله را ندارند، می‌توانند از کانون وکلای دادگستری تقاضای کمک نمایند، مشروط به اینکه دعوی راجع به شخص تقاضا کننده باشد، می‌توان تقاضای معاضدت نمود. تقاضای معاضدت به دبیرخانه‌ اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز در تهران و در شهرستآن‌ها نیز به شعبه معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز استان تقدیم می‌شود.

متهم می‌تواند از دادگاه تقاضا كند وكیلی برای او تعیین کند، چنانچه دادگاه تشخیص دهد متهم توانایی انتخاب وكیل را ندارد از بین وكلای حوزه قضایی و در صورت عدم امكان از نزدیكترین حوزه مجاور وكیلی برای متهم تعیین خواهد نمود و در صورتی كه وكیل درخواست حق‌الوكاله کند دادگاه حق الزحمه را متناسب با كار تعیین خواهد كرد و در هر حال حق الوكاله تعیینی نباید از تعرفه قانونی تجاوز كند. حق الوكاله یاد شده از ردیف مربوط به بودجه دادگستری پرداخت خواهد شد.

وظایف وکیل تسخیری‌

۱ – قبل از شروع به دفاع از موکل و قبل از جلسه رسیدگی حتما با موکل گفتگو نموده و نسبت به مطالعه پرونده و آمادگی برای دفاع تمهیدات لازم را فراهم نماید. این موضوع جهت ارزیابی میزان صداقت موکل و امکان دفاع از وی ضرورت دارد.

2- بعد از اطلاع از موضوع اتهام، مانند پرونده‌هایی که با دریافت حق الوکاله نسبت به دفاع از موکل اقدام می کند، یه صورت جدی به دنبال کشف راه‌های موجه دفاع از موکل بر آید.

۳ – وکلای تسخیری لازم است صرف نظر از وقوع یا عدم وقوع جرم از ناحیه موکل به وی به چشم یک انسان نگاه کرده و از هیچ تلاشی در جهت دفاع از او دریغ نکنند. بدیهی است وکلای محترم تسخیری در چنین پرونده ‌هایی با فراغ بال و خیالی راحت‌تر می‌توانند به دفاع از موکلین خویش همت گمارند، چرا که دیگر شائبه خوردن این برچسب که وکلای دادگستری با گرفتن حق‌الوکاله از متهمان دفاع می‌کنند وجود ندارد.

۴ – وکلای تسخیری و همه وکلای دادگستری باید بدانند که نقش انان در اقناع وجدان دادگاه  و در نهایت صدور رای اهمیت بسیاری دارد چه بسا که شخصی به اتهامی واهی دستگیر و محاکمه شده و از انجا که توانایی دفاع از خود را نداشته و از طرفی هم ناخواسته وارد گردابی شده که صرفا به جهت درگیر کردن وی ایجاد شده، پرونده وی  پیشروی کرده و مشارالیه در حال حاضر در مظان اتهام قرار گرفته است.

موارد انتخاب وکیل تسخیری در فرآیند دادرسی کیفری

• موارد تعیین وکیل تسخیری در تحقیقات مقدماتی (م 190 ق.آ.د.ک):
• در جرایم با مجازات قانونی سلب حیات
• در جرایم با مجازات قانونی حبس ابد
• موارد تعیین وکیل تسخیری در دادگاه (م 348 ق.آ.د.ک)
• در جرایم با مجازات قانونی سلب حیات
• در جرایم با مجازات قانونی حبس ابد
• در جرایم با مجازات قانونی قطع عضو
• در جرایم با مجازات قانونی تعزیر درجه 1_2_3
•  در جنایت عمدی علیه تمامیت۹ جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیشتر
• موارد تعیین وکیل تسخیری در دادسرا و دادگاه اطفال و نوجوانان (م 415 ق.آ.د.ک):
• در جرایم با مجازات قانونی سلب حیات
• در جرایم با مجازات قانونی حبس ابد
• در جرایم با مجازات قانونی قطع عضو
• در جرایم با مجازات قانونی تعزیر درجه 1_2_3_4_5_6
• در جرایم عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیشتر
• در کلیه جرایم که مستلزم پرداخت دیه یا ارش بیش از خمس دیه کامل باشد.
• در جرایم سیاسی و مطبوعاتی
• امکان تعیین وکیل برای متهم و بزه دیده فاقد تمکن با رعایت شرایط ماده 347 ق.آد.ک
• تعیین وکیل تسخیری برای متهمی که قبل از صدور حکم قطعی مجنون شده باشد صرف نظر از نوع اتهام (تبصره 2 م 13 ق.آ.د.ک)

بهترین وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی در ایران

محمدرضا مهری به حق می‌تواند عنوان بهترین وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی در ایران را از ان خود نماید. تشکیل دپارتمان های تخصصی در گروه وکلای مهر با تاسیس موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان و سرپرستی همزمان چندین گروه حقوقی و همکاری با برترین وکلای پایه یک دادگستری در سطح ایران، بی شک منشا ارائه خدمات حقوقی برتر توسط بهترین گروه وکلا در ایران می‌باشد.

دپارتمان حقوقی گروه وکلای مهر