اثبات سیادت

اثبات سیادت

اثبات سیادت و حذف سیادت، از دعاوی قابل طرح در محاکم دادگستری می‌باشد. همه انسآن‌ها و جوامع مشترک از ازل و ابتدای خلقت خود، از یک پدر و مادر متولد شده اند که فرزندان ابتدایی این پدر و مادر هر کدام با تشکیل خانواده و نسل های متمادی از انسآن‌ها، جامعه ی انسانی را شکل دادند و هر کدام از این فرزندان هم به شاخه ها و نسل های مختلفی تقسیم شدند و جوامعی را در سراسر جهان شکل دادند. اجداد این افراد و نسل ها مشخص بود و نسب افراد و نسل های بعد از ان هم به اجداد و نیاکان این افراد باز می گشت. با پیشرفته شدن تمدن انسانی و تنظیم قوانین حقوقی و قانونی نسبت به احوال شخصیه ی افراد، برای شناسایی شخصیت افراد، نسب، اسامی و فامیلی آن‌ها که به نام اجداد آن‌ها باز می گردد، صدور سند سجلی برای افراد الزامی می باشد تا هویت انان به عنوان یک شخصیت که قانون برای او شخصیت مدنی را فرض کرده است،مشخص گردد.

بعضی از اشخاص ممکن است که با توجه به نام و فامیلی آن‌ها، و انتساب انان به اجدادشان از سادات و یکی از فرزندان ائمه ی معصومین باشند و چون اجداد این افراد به عنوان فرزندان آن‌ها بوده اند، در نتیجه به طور نسل در نسل، عنوان سادات به انان باز می گردد. با این وجود اگر فرزندی از این افراد و نسل متولد شود، برای اینکه عنوان سادات او در شناسنامه و سجل احوال او ثبت شود، باید اقدام به اثبات سیادت گردد.

در این مقاله که با همکاری گروه وکلای مهر، و دفتر وکالت محمدرضا مهری وکیل پایه یک دادگستری و استاد دانشگاه، تهیه شده است، به بررسی رویه ی قانونی اثبات سیادت پرداخته می‌شود.

سوالات مربوط به اثبات سیادت

– ماهیت سیادت چیست و پیدا کردن شجره نامه چگونه صورت می‌گیرد؟

– راههای اثبات سیادت به چه نحو می باشد و دادخواست اثبات یا حذف سیادت به چه مرجعی تقدیم می‌شود؟

– مرجع صالح برای اثبات سیادت کجاست و وکیل متخصص ثبت احوال یا وکیل متخصص خانواده چه ویژگیهایی دارد؟

– ثبت شجره نامه چگونه انجام می‌شود؟

ماهیت سیادت

سیادت از ریشه ی عربی «سید»، به معنی آقا و سرور می باشد و عنوانی است که به بعضی از اشخاص می دهند و در سجل احوال شخصیه ی انان درج می‌شود. سیادت در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که اجداد و نیاکان آن‌ها از فرزندان و خویشان ائمه ی معصوم و فرزندان انان می‌باشند و این عنوان هم به نسل های بعد از انان هم منتقل و عنوان سید هم شامل می‌شود و  این افراد هم سادات نامیده می گردند.

با تولد هر شخص و اعلام ان به مرجع ثبت احوال و یا مامور ثبت احوال برای ثبت نام در شناسنامه، در صورتی که پدر عنوان سیادت را داشته باشد، چون فامیلی و عنوان سیادت از پدر منتقل می‌شود، به همین خاطر هم اگر پدر عنوان سیادت و سادات را داشته باشد این عنوان هم به فرزند تازه متولد شده هم از پدر منتقل می‌شود و عنوان سید و سادات را هم دارا می گردد. با اعلام تولد فرزند و ثبت اسم او در شناسنامه، والدین طفل هم می‌توانند با توجه به عنوان سیادت که خود دارا می‌باشند، به مامور ثبت احوال اعلام کنند و او هم در شناسنامه ی طفل، سیادت را ثبت می کنند.

راههای اثبات سیادت

با توجه به اینکه هویت و نام و نام خانوادگی شخص در شناسنامه او ثبت می‌شود، با این وجود اگر عنوان سیادت برای او در شناسنامه ی او ثبت نگردد، می‌تواند برای اعلام و اثبات سیادت خود و به جهت ثبت ان در شناسنامه، اقدام کند و اثبات سیادت را با توجه به ادله ی مصرح در قانون اثبات نماید. ادله ی لازم برای اثبات سیادت شخص شامل موارد ذیل می‌شود:

– اعلام خود شخص یا ولی او: بر اساس قانون ثبت احوال، هرگاه شخصی که بخواهد نام فرزند خود را به عنوان سید در شناسنامه ثبت کند، می‌تواند درخواست نماید که سیادت فرزند خود را در شناسنامه درج و ثبت نماید. همچنین خود شخصی که می خواهد برای اثبات سیادت خود اقدام کند، می‌تواند با ارائه ی اسناد سجلی پدر و مادر خود که عنوان سیادت در ان درج و ثبت شده است، اثبات سیادت را انجام دهد.

– سند:سند خود یکی از معتبر ترین اسناد در امور حقوقی و احوال شخصیه ی طرف برای روشن شدن، ماهیت و مشخصات شخص می‌باشد. سند سجلی مربوط به احوال شخصیه خود یکی از اسنادی است که توسط مامور ثبت احوال و یا اداره ی ثبت احوال، صادر و مشخصات شخص در ان درج می‌شود. سند مهمی که در زمینه ی اثبات سیادت شخص می‌تواند موثر باشد و به عنوان دلیل برای اثبات سیادت به کار برود، شجره نامه می باشد و به استناد شجره نامه، عنوان سیادت شخص در سند سجلی یا شناسنامه ثبت می گردد.

با توجه به اینکه تحصیل و نوشتن شجره نامه کار سخت و پیچیده ای می باشد، این کار از عهده ی اشخاص دینی و متخصص در امور دینی بر می‌آید که بتوانند با توجه و شناخت کامل نسبت به ائمه ی اطهار و فرزندان و نوادگان ایشان، سیادت افرادی را که مدعی سیادت هستند را معلوم و مکشوف نمایند که اثبات سیادت حاصل می گردد و یا اینکه صحت و اصالت شجره نامه ی شخص به تایید علمای معروف و مجتهد رسیده باشد. با این وجود شجره نامه، به دلیل اینکه خود یک سند محسوب می گردد، این امکان در مورد سند شجره نامه وجود دارد که اصالت نداشته و جعلی بوده باشد و در نتیجه اگر جعلی بودن ان اثبات و محرز گردد، سند شجره نامه اعتبار نخواهد داشت و اثبات سیادت واقع نمی گردد.

– شهادت:یکی دیگر از ادله ای که برای اثبات سیادت مطرح می گردد و قانونی است، شهادت می باشد و در نتیجه شخص مدعی درج عنوان و اثبات سیادت می‌تواند با شهادت دو نفر مرد عادل و یا گواهی یک مرد و دو زن و یا حتی یک نفر مرد، برای اثبات سیادت خود اقدام کند. در گواهی یا شهادت شاهدین باید عقل، بلوغ، قصد و عادل بودن آن‌ها محرز گردد تا شهادت انان برای اثبات سیادت کفایت نماید.

– استشهادیه: در صورتی که شخص مدعی سیادت در محل زندگی و یا محلی که او و هویت او را می شناسند، با جمع آوری استشهادیه و قبول سیادت او اقدام به اثبات سیادت خود می کند.

– اماره:در شهر خود به عنوان سیادت شهره و معروف باشد و او را با عنوان سید، خطاب نمایند. این خود اماره ای بر سیادت او می‌شود و از این طریق، ظنی بدست می‌آید که حاصل ان اثبات سیادت می‌باشد.

– سوگند:در صورتی که هیچ ادله و دلیل معتبر دیگری برای اثبات سیادت شخص مدعی سیادت نباشد، می‌تواند با استفاده از سوگند که جزء دلایل شرعی می باشد، برای اثبات سیادت خود اقدام کند.

مرجع صالح برای اثبات سیادت

در صورتی که شخص سیادت خود را همراه با شناسنامه ی پدر و مادر خود که سیادت در ان هم درج شده است، اعلام نماید، در این صورت مرجع ثبت احوال و نماینده ی او سیادت را درج می کند. در صورتی که در مورد سیادت شخص، اختلاف حلاصل گردد، شخص می‌تواند با مراجعه به دادگاه محل اقامت خود، برای اثبات سیادت، دادخواست ثبت و اثبات سیادت را بدهد. دعوای اثبات سیادت یک دعوی غیرمالی است و در نتیجه قابل رسیدگی در مرحله ی بدوی و تجدید نظر می‌باشد.

وکیل متخصص ثبت احوال و وکیل متخصص خانواده

موسسه حقوقی طلیعه عدالت و مهر پارسیان با مشاوره و همکاری دفتر وکالت محمدرضا مهری، به عنوان بهترین وکیل در زمینه ی امور مربوط به ثبت احوال و احوال شخصیه و اثبات سیادت، به همراه تیم وکلای تخصصی اقدام به مشاوره و قبول دعاوی شما عزیزان می کند. جهت قبول وکالت در پرونده‌های ثبت احوال، قبول وکالت در پرونده طلاق توافقی، قبول وکالت و مشاوره حقوقی خواستگاری و تعیین مهریه، و قبول داوری در همه موضوعات خانواده، و انجام امور حقوقی خود می توانید با موسسه تماس بگیرید.

نویسنده: سید محسن میرقاسمی- کارشناس ارشد حقوق خصوصی