مجازات سرقت رایانه‌ای
استفاده از اینترنت و ورود به فضای مجازی، که امروزه تبدیل به بزرگراهی جهت تبادل اطلاعات ظرف چند ثانیه شده است، کاملا فراگیر شده است. زندگی بدون اینترنت و بدون دستیابی به اطلاعات روز، به نحو سریع، تقریبا غیر ممکن و یا سخت شده است. در پژوهشی که دپارتمان کیفری گروه وکلای مهر، وابسته به موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، به سفارش دفتر وکالت محمد رضا مهری وکیل پایه یک دادگستری انجام داده است، 97 درصد شرکت کنندگان در مصاحبه، زندگی بدون اینترنت و خدمات نوین سایبری را سخت و غیر ممکن توصیف نموده اند. در سایه اقبال گسترده جمعیت دنیا از فضای سایبر، جرایم سایبری نیز، نمود پیدا کردند. جرم سرقت رایانه‌ای، مجازات سرقت رایانه‌ای، تفاوت سرقت رایانه‌ای با سرقت معمولی، شروع به جرم سرقت رایانه‌ای، تعدد و تکرار جرم در سرقت رایانه‌ای، سرقت سایبری در کنوانسیون جرایم سایبری، از مواردی است که در این نوشتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نمونه ای از سوالات موکلین از گروه وکلای مهر، درباره نحوه تعیین مجازات سرقت رایانه‌ای، در ادامه خواهد آمد.
نمونه سوالات درباره مجازات سرقت رایانه‌ای
- مجازات سرقت رایانه‌ای در قانون جرایم رایانه‌ای چیست؟ آیا مجازات سرقت رایانه‌ای مانند سرقت عادی، قابل تشدید است؟
- مجازات سرقت رایانه‌ای در کنوانسیون جرایم سایبری و پروتکل الحاقی ان چگونه تعیین می‌شود؟
- آیا امکان خرید مال مسروقه در سرقت سایبری نیز وجود دارد؟ مجازات خرید مال مسروقه در سرقت رایانه‌ای چگونه تعیین می‌شود؟
- آیا انتقال اتفاقی داده‌های رایانه‌ای به فلش مموری یا دستگاه مشابه، با مجازات سرقت رایانه‌ای مواجه می‌شود؟
- ربودن کامپیوتر و یا لپ تاب یا وسایل و تجهیزات رایانه‌ای، مشمول محکومیت به مجازات سرقت رایانه‌ای می باشد؟
- جهت مشاوره درباره مجازات سرقت رایانه‌ای، اطلاع از ارکان جرم سرقت رایانه‌ای و مصادیق جرایم سایبری، وکیل متخصص جرایم سایبری و جرایم رایانه‌ای چگونه قابل دسترسی است؟
جرم سرقت رایانه‌ای
جرم سرقت سایبری، مرزهای جرم شناسی و ارتکاب جرم سرقت سنتی را جابجا نموده است. جرم سرقت سنتی، نیاز به برنامه ریزی با قصد مجرمانه، تهیه مقدمات و ارتکاب عملیات اجرایی جرم را داشت. اما سرقت سایبری در کسری از ثانیه هم قابل انجام است. مکان وقوع جرم سرقت، محدوده معینی را در بر می گیرد، اما سرقت اینترنتی، مکان مشخصی ندارد. مکان ارتکاب جرم سرقت رایانه‌ای بین‌المللی شده و به همین دلیل در کنوانسیون جرایم سایبری مصوب 8 نوامبر سال 2001 میلادی توسط وزرای شورای اروپا، در بوداپست مجارستان به امضا رسید و جهت امضا اعضا جدید الورود مفتوح مانده است. بر اساس کنوانسیون جرایم سایبری، که جهت تشریک مساعی در تعیین مجازات سرقت رایانه‌ای و سایر مصادیق به تصویب رسیده است، سرقت رایانه‌ای به عنوان یکی از جرایم سایبری که حقوق مالکیت فکری افراد را هدف قرار داده است، مورد جرم انگاری قرار گرفت. ماده 10 کنونسیون جرایم سایبری، یکی از شایع ترین جرایم ارتکابی در بستر استفاده از فضای سایبری را نقض حقوق مالکیت فکری، تکثیر و پخش آثار حمایت شده بدون مجوز از مالک ان و تهیه آسان نسخه های غیر مجاز داده ها را با توجه به جرم انگاری نقض حق نشر در بیشتر کشورها، به عنوان جرم سرقت رایانه‌ای و در زمره جرایم علیه اموال و مالکیت قرار داده است. در ماده 12 قانون جرایم رایانه‌ای که در سال 1388 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، ربودن داده‌های دیگری به صورت غیر مجاز، چه اینکه داده ها از دسترسی مالک خارج شود و یا همچنان باقی بماند، به عنوان جرم سرقت رایانه‌ای معرفی شده است. مجازات سرقت رایانه‌ای در هر کدام از موارد فوق متفاوت است.
مجازات سرقت رایانه‌ای
مجازات سرقت رایانه‌ای، در صورتی که عمل ربایش داده‌های متعلق به دیگری با باقی ماندن داده ها در سیستم کاربر، به وقوع پیوندد، پرداخت جزای نقدی از یک تا بیست میلیون ریال تعیین شده است. اما مجازات سرقت رایانه‌ای، در صورتی که عمل ربودن داده ها، باعث ممانعت از دسترسی مالک به داده ها باشد، مستلزم تحمل حبس از 91 روز تا یکسال و یا پرداخت جزای نقدی از 5 میلیون ریال تا 20 میلیون ریال و یا هر دو مجازات می‌باشد. متاسفانه تکلیف رد مال در مجازات سرقت رایانه‌ای مشخص نشده و در صورتی که شاکی خسارتی دیده باشد، موظف به تقدیم دادخواست ضرر و زیان می‌باشد. البته به نظر می‌رسد، با توجه به رویه دادسرای جرایم رایانه‌ای در برخورد با جرم سرقت سایبری، این جرم تحت عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع، مورد پیگرد قانونی قرار می گیرد.
سرقت تجهیزات رایانه
جهت تعیین مجازات سرقت رایانه‌ای، لازم است که جرم از طریق رایانه اتفاق افتاده باشد. ارتکاب جرم سرقت وسایل مرتبط با رایانه مانند سرقت کیس کامپیوتر، مودم اینترنت و یا سرقت مانیتور، در شمار سرقت رایانه‌ای قرار نمی گیرد و در دادسرای عمومی و انقلاب مورد رسیدگی قرار می گیرد. اما جرم سرقت تجهیزات رایانه، همان سرقت سنتی است که مشمول مجازات های حبس تعزیری، رد مال و تحمل ضربات شلاق را در پی خواهد داشت.
ورود به سامانه دیگری و مجازات سرقت رایانه‌ای
صرف ورود اشخاص به سامانه های دیگران و بدون کپی برداری از داده ها، موجب تحقق سرقت رایانه‌ای نخواهد بود. در این گونه موارد، امکان طرح شکایت در دادسرای جرایم رایانه‌ای تحت عنوان دسترسی غیر مجاز قابل طرح است. با توجه به قانون جرایم رایانه‌ای، ارتکاب جرم سرقت رایانه‌ای توسط افراد حقوقی نیز مورد پیش‌بینی قرار گرفته و مجازات های ان در قانون مقرر شده است. داشتن عمد در ارتکاب جرم سرقت رایانه‌ای شرط تحقق بزه است. بنابر این اگر شخصی به صورت اتفاقی اطلاعات و داده‌های متعلق به دیگری را با سامانه های مخابراتی و اینترنتی کپی نماید مشمول مجازات سرقت رایانه‌ای نخواهد شد. شروع به جرم سرقت رایانه‌ای با توجه به اینکه مجازات های مقرر برای سرقت رایانه‌ای در درجه 7 قرار می گیرد متصور نیست و اگر شخصی جهت سرقت رایانه‌ای به سامانه دیگری وارد شد و لیکن موفق به کپی کردن داده ها نشده باشد، جرم سرقت رایانه‌ای محقق نشده است.
مشاوره حقوقی درباره سرقت رایانه‌ای و مجازات سرقت رایانه‌ای
سرقت سایبری، سرقت رایانه‌ای، کلاهبرداری رایانه‌ای و تمامی جرایم علیه اموال مادی و معنوی، ظرایف خاص خود را دارند. طرح شکایت در دادسرای جرایم رایانه‌ای، تحت عناوینی که ذکر شد و اشتباه در مصادیق عنوان شده برای شکایت در دادسرای جرایم رایانه‌ای، ممکن است پس از ماهها رسیدگی به پرونده مشمول یکی از قرار های دادسرا به ضرر شاکی خصوصی باشد. در صورت اشتباه در طرح شکایت سرقت رایانه‌ای در دادسرا، امکان صدور قرار منع تعقیب از سوی بازپرس وجود دارد. بنا براین جهت طرح شکایت در دادسرای جرایم رایانه‌ای، بهتر است از مشاوره وکیل پایه یک دادگستری آشنا به جرایم سایبری و قانون جرایم رایانه‌ای و همچنین کنوانسیون جرایم سایبری و پروتککل الحاقی ان استفاده فرمایید. گروه وکلای مهر با گرد اوردن بهترین وکلای ایران در زیر یک سقف به مثابه دهکده جهانی، امکان ارائه مشاوره حقوقی آنلاین از طریق بهترین تیم حقوقی کشور را دارد.
بدون دیدگاه